ویروس کرونا از آن چه در ابتدا فکر می‌شد پیچیده‌تر و سمج‌تر است. مرتب و منظم در حال جهش است و هر دم چهره تازه‌ای از خود نشان می‌دهد. اما جامعه انسانی آن قدر که ویروس توان انعطاف و پذیرش شکل‌های جدید دارد، تاب آور و قابل انعطاف نیست. تا همین جا هم انواع محدودیت‌ها، قرنطینه‌ها و سختگیری‌ها بسیاری از کسب و کارها را به خاک سیاه نشانده و دامن فقر و بی‌چیزی را گسترده و شرایط به گونه‌ای رقم خورده که چشم‌انداز چندان امیدوار کننده در مقابل همه بویژه کشورهای فقیر و در حال توسعه نیست. انگلستان نخستین کشوری است که کشف گونه جهش یافته ویروس را اعلام و خبر از شروع دور تازه‌ای از قرنطینه سراسری را داده است. تقریباً همه کشورهای دنیا به تکاپو برای مقابله با شرایط جدید افتاده‌اند. دیر یا زود سروکله منحوس این ویروس در کشور ما هم پیدا خواهد شد و شاید هم شده و چاره‌ای جز آمادگی برای آن نیست.
در حالی که پس از اعلام ساخت واکسن کرونا، جامعه خود را کم و بیش برای خلاصی از شرایط سخت کرونایی آماده می‌کند به احتمال زیاد تحمل دوباره سختگیری‌ها و قرنطینه‌ها برای مردم بویژه گروه‌های تهیدست و کم درآمد بسیار سخت و دشوار می‌شود. آدم‌های زیادی امیدوار به تغییر اوضاع هستند و اعلام این خبر که فعلاً خبری نیست کار آسانی نیست. اما در این شرایط دشوار هیچ راهی عاقلانه‌تر از گفتن واقعیت به مردم نیست، همان کاری که دولت انگلستان بی‌تعارف، کرد. با این حال تمامی سازمان‌های عمومی، یعنی همه آنهایی که خرج از کیسه بیت المال می‌برند و قرار است اهداف اجتماعی را دنبال کنند باید به کمک مردم بیایند.
ممکن است بسیاری از کارکردهای معمول تعطیل شود و دستگاه‌های عمومی در شرایط اضطرار مأموریت‌های دیگری را دنبال کنند. ایران کشوری است که به برکت درآمدهای نفتی، خوب یا بد، صاحب دستگاه‌های اداری متعدد و زیادی هم در دولت و هم در خارج از آن است این لشکر بوروکراسی و تکنوکراسی از ظرفیت‌هایی است که می‌توان در دوران فعلی از آن استفاده کرد از فضاهای اداری گرفته تا منابع مالی در صورت لزوم باید در اختیار دولت قرار گیرد تا از عهده مدیریت دوران‌گذار از کرونای شدت یافته برآید. درهرحال همیشه نباید انتظار داشت که آدم‌های عادی خود را برای نهادها قربانی کنند و زمانی هم لازم است تا این فداکاری از سوی دستگاه‌های عمومی مختلف باشد. توجه به روحیه عمومی هم بسیار اهمیت دارد. در شرایط بحرانی وحدت فرماندهی نقش مهمی در موفقیت برنامه روحیه بخشی و بسیج عمومی دارد. یکی از مشکلات کشور صداهای متعدد و متناقضی است که کنشگران را دچار آشفتگی و پیشبرد سیاست را سخت می‌کند. به‌نظر می‌رسد در روزهای آینده رئیس‌جمهوری در سطح ملی، استانداران در سطح استانی و شهرداران و دهیاران در سطح محلی باید بر فعالیت‌های خود برای ارتباط بیشتر با مردم و گفتوگو با آنها از طرق مختلف بیفزایند.