خیز ترکیه برای حضور در بازار آفریقا

ترکیه طی سال‌های اخیر چرخش قابل توجهی در روابط خود با کشورهای آفریقایی داشته است. مقام‌های ارشد این کشور  طی حدود یک دهه اخیر در مجموع بیش از 30 بار به 23 کشور آفریقایی سفر کرده و با مقام‌های دولتی آن‌ها مذاکره داشته‌‌اند؛ این حجم مذاکرات در تعامل میان ترکیه و کشورهای آفریقایی یک رکورد محسوب می‌شود.

افزایش روند مذاکرات میان ترکیه و کشورهای آفریقایی، نشانگر تغییر دیدگاه استراتژیک این کشور نسبت به قاره آفریقاست. بر اساس آمار منتشر شده از سوی دولت ترکیه، این کشور تنها طی سال‌های 2012 و 2013 از طریق برنامه‌های مختلف حدود 800 میلیون دلار کمک به کشورهای آفریقایی مالی کرده است. آژانس توسعه و همکاری ترک (تیکا) در آفریقا 16 نمایندگی ایجاد کرده است. این نمایندگی‌ها اجرای صدها پروژه عمرانی را در سطح این قاره دنبال می‌کنند.

طبق آمار ارائه شده از سوی ترکیه، حجم تجارت ترکیه با آفریقا  10 سال قبل کمتر از 3 میلیارد دلار بود اما امروز حجم مبادلات این کشور با کشورهای آفریقایی از مرز 20 میلیارد دلار گذشته است. همچنین ترکیه چیزی در حدود 6.5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم در آفریقا انجام داده است. شرکت هواپیمایی ترکیه (ترکیش ایر لاین) به بیش از 50 نقطه در بیش از 30 کشور آفریقایی پرواز هوایی دارد و در بیش از 30 کشور آفریقایی نیز دیپلمات‌های ترکیه‌ای حضور فعال دارند. فارغ  از این‌ها بیش از 5 هزار دانشجوی آفریقایی به‌صورت بورسیه در ترکیه تحصیل می‌کنند.

آماره ارائه شده نشان‌ می‌دهد پیوند عمیقی میان ترکیه و کشورهای قاره آفریقا در حال شکل‌گیری است. ترکیه درصدد تشکیل پایگاه‌های راهبردی اقتصادی ویژه در آفریقا است و در این راستا، اولین گام در کشور جیبوتی برداشته شده است. این منطقه درواقع به‌منزله دروازه‌ای برای منطقه آزاد تجاری Comesa است که گفته می‌شود پتانسیل اقتصادی یک تریلیون دلاری دارد. بخش خصوصی ترکیه قصد دارد این منطقه را از نظر دسترسی به بازار 100 میلیونی اتیوپی و آفریقای شرقی با امکانات حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای امن، طی ماه‌های آینده فعال کند.

ترکیه با تیکه بر سیاست‌های جدید خود برای حضور جدی در بازار آفریقا برنامه‌ریزی کرده است؛ چنین حضور پررنگی تقویت کننده برنامه‌ریزی ترکیه برای رسیدن به صادرات 155 میلیارد دلاری در پایان سال 2017 است.