عکس: شانا؛ مجتبی محمدقلی
حال و هوای نمایشگاه بین‌المللی در حاشیه اتوبان چمران دوباره نفتی شد. بیست‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در فاصله روزهای 16 تا 19 اردیبهشت با یک تفاوت بزرگ برگزار شد: «امسال تحریم‌های نفتی برداشته شده بود». به همین خاطر بود که در نمایشگاه تا چشم کار می‌کرد برندها و نمادهای خارجی وجود داشت؛ فعالان صنعت نفت و گاز در خارج از ایران با برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی به بازار نفت و گاز ایران هجوم آورده بودند و نمایشگاه را فرصتی مناسب می‌دیدند تا در آن خودی نشان بدهند. برخی از آن‌ها پیش از این نیز در دوران قبل از تحریم در ایران حضور فعالی داشتند و این بار برای حضوری پررنگ‌ترین به ایران آمده بودند. البته شرکت‌هایی نیز وجود داشتند که اولین حضور خود را در ایران تجربه می‌کردند و امیدهای بسیاری به پیشبرد فعالیت‌های اقتصادی از این مسیر داشتند.
نمایشگاه بیست‌ویکم با حضور رکن‌الدین جوادی معاون وزیر نفت و مرضیه شاهدایی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی آغاز به کار کرد. طبق گفته جوادی حدود یک‌هزار شرکت داخلی و 850 شرکت خارجی در این دوره از نمایشگاه حضور پیدا کردند. معاون وزیر نفت از افزایش 30درصدی حضور کشورهای خارجی در این دوره از نمایشگاه خبر داد و تأکید کرد که حضور شرکتهای خارجی حدود 64درصد افزایش یافته‌است. شرکتهای کانادایی و استرالیایی برای نخستین بار در این نمایشگاه شرکت می‌کردند. در روز پایانی نیز اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری و بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران در نمایشگاه حاضر شدند.
اما در این بین خارجی‌ها محور توجه بودند؛ اینکه چه در سر می‌پرورانند و با چه امیدی به بازار ایران روی آورده بودند. به همین بهانه خبرنگار پایگاه خبری اتاق ایران با برخی از این فعالان اقتصادی و مدیرعامل‌های خارجی گفت‌وگوهایی داشت که در ادامه می‌خوانید:
آرم درخشانی از پرچم آلمان که در کنار پرچم ایران قرار گرفته روی یقه کت‌ش خودنمایی می‌کند. با صبر و حوصله به پرسش‌های یک ایرانی پاسخ می‌دهد و بعد یک فلش به عنوان هدیه به او می‌دهد. نامش رالف استاب است، مدیر فروش یکی از شرکتهای آلمانی تولیدکننده تجهیزات مهندسی در صنعت نفت گاز که برای دومین بار در نمایشگاه نفت و گاز ایران حضور پیدا کرده‌است. او می‌گوید: «قبلا در سال 2010 در ایران حضور پیدا کرده بودیم. اما در زمان تحریم‌ها با مشکلاتی مواجه شدیم که نتوانستیم فعالیت خود را در ایران ادامه بدهیم. اما اکنون دوباره موفق شدیم به ایران بیاییم.» استاب تأکید می‌کند که شرکت آن‌ها در گذشته ارتباط خوبی با شرکت‌ها و بخش خصوصی ایران داشته‌است و اکنون می‌تواند این روابط را پررنگ‌تر کنند.
زبان مانع اول همکاری خارجی‌ها با بخش خصوصی ایران
این مدیر آلمانی در پاسخ به این پرسش که اصلی‌ترین مانع آن‌ها برای فعالیت با بخش خصوصی در ایران چیست خیلی صریح و با سرعت می‌گوید: «راستش "زبان" مانع بزرگی برای فعالیت‌های ماست.» البته او تأکید می‌کند که برخی از قوانین گاهی مانع ایجاد می‌کنند اما اکنون با برداشته شدن تحریم‌ها اهم این مشکلات برطرف شده‌است. این مدیر فروش آلمانی می‌گوید: «در گذشته واقعاً کارهای ما بی‌فایده بود؛ گویی آب در هاون می‌کوبیدیم؛ نمی‌توانستیم با مشتری‌ها ارتباط برقرار کنیم. اما اکنون شرایط تا حدود زیادی تغییر کرده است.»
هجوم مدیرهای امیدوار به نمایشگاه
مارتین هولت رئیس شرکت آکتیمیوم است که برای نخستین بار در ایران حضور پیدا کرده‌است. او ادعا می‌کند که شرکت آن‌ها در اوایل سال 2000 از طریق همکاری با شرکت توتال به بازارهای ایران دسترسی داشته‌است اما اکنون به دلیل برداشته شدن تحریم‌ها سعی دارد به طور مستقیم در بازار ایران فعالیت کند. او می‌گوید: «رشد صنعت نفت در ایران به گونه‌ای است که به شرکای خارجی نیاز دارد تا بتواند در مسیر پیشرفت قرار بگیرد. تکنولوژی و تخصص فعالان خارجی می‌تواند برای فعالان صنعت نفت و گاز در ایران مفید باشد.» هولت با اشاره به اینکه شرکت آن‌ها در حال حاضر شریک ایرانی ندارد، می‌گوید: «ما برای بستن قرارداد و یافتن شرکای ایرانی به این نمایشگاه آمده‌ایم و در این زمینه بسیار امیدوار هستیم.» او در ادامه می‌گوید که صحبت‌ها و مذاکرات خوبی با ایرانی‌ها داشته و اکثر آن‌ها بسیار باز و مشتاقانه ارتباط برقرار کرده‌اند به همین خاطر به ادامه ارتباط با ایرانی‌ها بسیار امیدوار است.
امید مختص مارتین هولت نبود. بسیاری از دیگر فعالان خارجی که به ایران آمده بودند نیز همین احساس مشابه را داشتند. رولف ابوس یکی دیگر از این فعالان در صنعت نفت و گاز بود که وضعیت نمایشگاه را بسیار خوب ارزیابی می‌کرد و می‌گفت: «صنعت نفت و گاز ایران از پتانسیل‌های خوبی برخوردار است و از آنجا که ما در بازار و صنعت نفت و گاز فعالیت می‌کنیم برای رشد و توسعه فعالیت‌های خود راغب به سرمایه‌گذاری در ایران هستیم.» ناگفته نماند که این مدیر فروش بسیار محافظه‌کار بود تا از کارت خبرنگاری عکس نگرفت، راضی نشد.