سیاست داخلی چقدر در اقتصاد و رونق اقتصادی تاثیرگذار است؟ سوالی کلیدی که بیشتر اقتصاددانهای ایرانی در تحلیل وضعیت اقتصاد ایران به آن اشاره میکنند. مهدی پازوکی استاد دانشگاه علامهطباطبایی و اقتصاددان، در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران، مشکلات اقتصاد ایران را با اصطلاح «درهم آمیختگی موانع» تحلیل میکند. «برای رفع موانع اقتصادی در ایران به عزم حاکمیتی یعنی همکاری سه قوه مقننه، قضاییه و مجریه نیاز است.» این بخشی از صحبتهای پازوکی است.
او معتقد است: «برای برگرداندن سلامت و رونق به اقتصاد ایران، خروج از رکود و تورم باید موانع اصلی را بشناسیم.» این اقتصاددان «بیانضباطی مالی»، «بیانضباطی اداری» و «بیانضباطی پولی» را سه عاملی میداند که مشکلات زیادی را بر اقتصاد ایران تحمیل کرده است. این موانع باعث عدم سلامت اقتصاد ایران میشود.
او با مطالعه تطبیقی وضعیت ایران و ژاپن میگوید: «در ژاپن، نخبههای دانشگاهی در سیستم اداری-دولتی جذب میشوند. ولی در ایران وضعیت برعکس است و نیروهای درجه چهارم و پنجم به بعد جذب سیستم دولتی میشوند. این وضعیت باعث میشود که سیستم اداری سیستم ضعیفی باشد و همین عامل مانع از تحول و پویایی اداری میشود.» پازوکی به کوچکی نهاد دولت اشاره میکند و میگوید: «دولت کوچک، پویا، چابک و کارآمد میتواند به خوبی به وظایف خودش عمل کند. دولت باید متفکر و راهبر باشد. دولت باید سمبل توسعه باشد.»
اما راهکار این مشکل در همت دستهجمعی است؛ همت حاکمیتی یا همدلی قوه مقننه، مجریه و قضائیه. این اقتصاددان، تاکید میکند: «اما نقش قوه قضائیه و حاکمیت قانون بسیار مهم است. دولت و قوهقضائیه باید بتوانند جلوی رانت در اقتصاد را بگیرند. این قوه باید بتواند جلوی بیانضباطی مالی-اداری را بگیرد.»
چگونه رونق به اقتصاد ایران برگردد؟ «ما از رکود خارج نمیشویم مگر اینکه انضباط به اقتصاد ما برگردد و این انضباط به همکاری سه قوه مربوط است. همه این سه قوه باید خواهان توسعه باشند. اما قوهقضائیه نقش سنگینتری برعهده دارد. اگر دادگستری خوب کار کند حتما مشکلات رفع خواهد شد.»
مهدی پازوکی درباره تاثیر سیاست داخلی و خارجی بر اقتصاد میگوید: «وقتی سرمایهگذار از قانون بد، از بیقانونی، عدم ثبات و امنیت، سیاسیکاری و حرکتهای جناحی گله میکند، اقدام به سرمایهگذاری نمیکند. این هم وضعیت را برای سرمایهگذارهای داخلی سخت میکند و هم برای سرمایهگذارهای داخلی.»
وی به حضور هیاتهای تجاری از کشورهای مختلف در ایران اشاره میکند و میگوید: «در دوره پسابرجام هیاتهای تجاری زیادی از اروپا و آسیا به ایران میآیند، اما اگر آنها از امنیت سرمایهگذاری و از وضعیت قانون در ایران مطمئن نشوند سرمایههای خود را به کشور منتقل نمیکنند و یا فقط در حوزه مالی –بانکی سرمایهگذاری میکنند.» او تاکید میکند که اول باید وضعیت برای سرمایهگذاری داخلی و بخش خصوصی فراهم شود و بعد انتظار داشته باشیم که سرمایههای خارجی به کشور وارد شوند.
پازوکی به حمله به سفارت عربستان اشاره میکند: «در دوران هشت ساله جنگ تحمیلی به سفارت عراق تعرض نشد ولی عدهای که هیچ شناختی از منافع ملی ندارند به سفارت عربستان حمله میکنند. این عمل فقط حمله به سفارت نیست، ابعاد این رفتارها بسیار گسترده است و اولین تاثیر آن این است که خارجیها از امنیت سرمایه و وضعیت شرکت تجاری خود در ایران مطمئن نیستند. برای همین از قوهقضائیه میخواهیم که با این افراد خیلی قاطع برخورد شود تا منافع ملی ایران در همه حوزهها متعدد بخصوص در حوزه اقتصاد به خطر نیافتد.»
پازوکی اظهار کرد: «ما باید بتوانیم از مزایای اقتصاد ایران که همان انرژی ارزان و نیروی کار زبده، جوان و ارزان خود استفاده کنیم. برای استفاده از این مزیت فقط به امنیت و حاکمیت قانون نیاز داریم. برای همین من معتقدم که سیاست و اقتصاد در ایران به هم تنیده شده است.»