سی و ششمین جلسه کمیسیون گردشگری، اقتصاد ورزش و اقتصاد هنر اتاق ایران با محوریت ارائه مدل توسعه و تجاری سازی در ورزش ایران با حضور اعضای کمیسیون، مدیر رادیو ورزش، رییس فدراسیون چوگان جمهوری اسلامی ایران و همچنین فعالان این عرصه برگزار شد.
رییس کمیسیون گردشگری، اقتصاد ورزش و اقتصاد هنر اتاق ایران در این نشست با اشاره به پتانسیل‌های طبیعی کشور گفت: بهره گیری از ظرفیت ورزشهای آبی دریای خزر در شمال و خلیج نیلگون فارس در جنوب، کوه های سر به فلک کشیده شمال و فلات مرکزی جهت ورزش های زمستانی و اسکی و صخره نوردی، بیابان ها و شنزارهای وسیع برای برگزاری رالی کویر و ورزشهای صحرایی و غیره زمینه مستعدی برای رونق و تجاری ورزش در کشور است.
احمد اصغری گفت: به عنوان مثال برزیل در مدت یک ماه برگزاری المپیک ریو، 9 میلیارد دلار سود به دست آورد که این به معنی درآمدی بیش از یکسال صنعت گردشگری کنونی کشورمان است.
وی افزود: کشورهای مختلف به ظرفیت‌های بسیار گردشگری ورزشی واقف شده‌اند و از آن سود می‌بردند اما در کشومان در زمینه گردشگری ورزشی خوب عمل‌نکرده‌ایم و فاصله بسیار زیادی تا وضعیت مطلوب داریم.
اصغری در ادامه تصریح کرد: یکی از راهکارهای جذب سرمایه گذاری در ورزش کاهش ریسک است. هر سرمایه‌گذار داخلی و خارجی برای اینکه وارد حوزه ورزش شود باید تا حدی احساس امنیت کند و اعتماد به دولت داشته باشد تا بتواند سرمایه‌اش را در این حوزه بکار گیرد.
رییس کمیسیون گردشگری اتاق ایران با اشاره به اینکه صاحبنظران باید راهکارهایی برای توسعه گردشگری ورزشی در کشور بیان کنند، گفت: امروزه همه کارشناسان اذعان می کنند که حضور بخش خصوصی لازمه رشد صنعت ورزش در کشور است.
وی اظهار کرد: کمیسیون گردشگری، اقتصاد هنر و اقتصاد ورزش اتاق ایران بارها تأکید بر فراهم کردن فضا و امکانات و لزوم حمایت کافی از بخش خصوصی و تعاونی برای حضور در این حوزه را اعلام کرده و در حد توان خود تلاش خواهد کرد.
اصغری با اشاره به اینکه یکی از معضلات گردشگری کشور که در نشست های قبلی این کمیسیون به آن اشاره شد، آمار میزان زمان ورزش مردم کشورمان است، افزود: 70 درصد مردم ایران به هیچ عنوان فعالیت بدنی ندارند، 15 درصد مردم 1 تا 2 روز و 11 درصد 3 تا 5 روز در هفته ورزش می‌کنند.
رییس کمیسیون گردشگری اتاق ایران ادامه داد: بر این اساس تنها سه درصد مردم هستند که بیش از شش روز در هفته ورزش می‌کنند. وقتی 70 درصد جامعه هیچ ارتباطی با ورزش ندارند و کالاهای ورزشی را خرید نمی‌کنند و صرفاً تماشاگر ورزش هستند چگونه می‌توان صنعت ورزش کشور را توسعه داد؟
وی اظهار کرد: به نظر میرسد ساز و کارهای دولتی و تسهیل ورود گردشگران و ورزشکاران به کشور و برگزاری مسابقات در راستای رویدادهای فرهنگی و هنری در کشور از وظایف اصلی دولت و نهادهای متولی ورزش کشور است که درخواست می کنیم با ارائه دستور العمل مناسب از این فرصت ها چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی با نظارت دولت و اجرای بخش خصوصی بهره گیری شود.
اصغری همچنین با اشاره به راهکارهای موجود برای توسعه گردشگری ورزشی، گفت: برگزاری نشست‌ها و همایش‌های مشترک با فدراسیون‌های ورزشی برای جذب گردشگران ورزشی، برگزاری دوره و کارگاه علمی برای تربیت نیرو در جهت جذب گردشگر ورزشی، توسعه فرهنگ اکوتوریسم ورزشی ، توسعه گردشگری دریایی و ورزشهای آبی و ارتقای سطح آگاهی شهروندان از فواید و اثرات جسمی، روحی و مادی ورزش از جمله راهکاری موجود هستند.
ورزش حرفه ای در بستر اقتصاد شکل می گیرد
غلامرضا میرحسینی نیز با اشاره به اینکه نباید در حوزه ورزش نگاه عملکردی صرف از سوی دستگاه های مربوطه وجود داشته باشد، گفت: بر این اساس وزارت آموزش و پرورش با توجه با جامعه هدفی که دارد می تواند در ترویج ورزش همگانی تاثیرگذارباشد.
مدیر شیکه رادیویی ورزش با بیان اینکه باید بر اساس سیاست های پیش بینی شده ورزش استراتژیک مشخص شود، اظهار کرد: با توجه به اینکه این مهم محقق نشده، امروزه دچار سردرگمی هستیم.
وی با اشاره به اینکه تجاری سازی نیاز امروز ورزش کشورمان محسوب می شود، افزود: متاسفانه امروزه شاهد حضور مدیران غیرمتخصص در حوزه ورزش هستیم که این مهم نیز باید برطرف شود.
میرحسینی با بیان اینکه اختصاص بودجه و اعتبار به ورزش همگانی از سوی دولت موجب می شود تا تصدی گری دولتی شکل بگیرد، ادامه داد: این در حالیست که به دلیل حضور مدیران غیرمتخصص، شاهد اتلاف منابع نیز هستیم.
مدیر شیکه رادیویی ورزش با اشاره به اینکه ورزش حرفه ای می تواند با همکاری بخش خصوصی رشد کند، ادامه داد: بر این اساس دولت ها باید صرفا تسهیل گر قوانین و سیاستگذار باشند.
وی با اشار به اینکه شفاف بودن عملکردی در حوزه هزینه ها و درآمدها می تواند اعتماد بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در عرصه ورزش را فراهم کند، اظهار کرد: به عنوان مثال متاسفانه هزینه های باشگاه های ورزشی، رقم قراردادبازیکنان و غیره مشخص نیست از این رو اعتمادی نیز شکل نمی گیرد.
میرحسینی با بیان اینکه باشگاه های ورزشی صرفا بدنبال رقابت حرفه ای هستند و رقابت تجاری نمی پردازند، تصریح کرد: در واقع فدراسیون ها و باشگاه های ورزشی باید به حوزه تجارت وارد شوند تا بخش خصوصی نیز برای حضور در این عرصه رغبت کند.
مدیر شیکه رادیویی ورزش خاطرنشان کرد: باید اذعان کرد ورزش حرفه ای در بستر اقتصاد شکل می گیرد.
چوگان می تواند زمینه ساز ارزآوری برای کشور باشد
در ادامه نیز حجت اله دهخدایی با اشاره به اینکه رهبر انقلاب در سال های گذشته تاکید جدی بر احیاء ورزش های بومی و ملی خصوصا چوگان داشته اند، گفت: بر این اساس باید یادآور شد میدان نقش جهان اصفهان قدیمی ترین میدان چوگان جهان محسوب می شود.
رییس فدراسیون چوگان با اشاره به اینکه اولین بازی نمادین چوگان در نقش جهان اصفهان در سال های گذشته برگزار شد که مورد استقبال مردم و مسئولان قرار گرفت، اظهار کرد: بر این اساس رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خواستار برگزاری بازی چوگان در 12 شهر کشور شد.
وی با اشاره به اینکه ایران خواستگاه چوگان است، ادامه داد: بر این اساس گردشگران چوگانی ایران اسلامی را قبله آمال چوگان بازان می دانند و حاضر هستند برای بازی در ایران هزینه کنند.
دهخدایی با بیان اینکه وقتی سفراء کشورهای اروپایی وارد ایران می شوند ابتدا سراغ زمین بازی چوگان را می گیرند، اظهار کرد: در واقع چوگان با توجه به قدمت و سابقه اش، در ابعاد گردشگری، فرهنگی، اجتماعی، ادبیات، صنایع دستی و غیره قابل بررسی بوده و می تواند تاثیرگذار باشد.
رییس فدراسیون چوگان با اشاره به اینکه هفت روستا در کشور به نام چوگان است، افزود: بیش از 14 هزار بیت از اشعار شاعران با چوگان آمیخته شده است.
وی با تاکید بر اینکه برخی افراد صرفا بدنبال رشته های ورزشی مدال آور هستند، تصریح کرد: این مهم در حالیست که چوگان به دلیل اصالتش می تواند در حوزه های مختلف موجب از جمله گردشگری ورزشی برای کشور ارزآوری کند.
دهخدایی با اشاره به اینکه بخش خصوصی می تواند با حضور در عرصه ورزش چوگان در راستای جذب گردشگر به داخل کشور اقدام کند، گفت: به عنوان مثال اگر بخش خصوصی در جزیره کیش میدان بازی چوگان ایجاد کند بسیاری از چوگان بازان دنیا بجای اینکه به کشورهای حاشیه خلیج فارس سفر کنند تا چوگان بازی کنند به نگین خلیج فارس خواهند آمد.
رییس فدراسیون چوگان خاطرنشان کرد: بسیاری از چوگان بازان اروپایی به دلیل شرایط جوی قاره سبز در کشورهای دیگر چوگان بازی می کنند که اگر بستر مناسبی در کشورمان ایجاد شود می توان این افراد را جذب کرد.
ورزش یکی از پدیده های اجتماعی محسوب می شود
همچنین رائیجی در ادامه با اشاره به اینکه ورزش یکی از پدیده های اجتماعی محسوب می شود، گفت: اگر از ابعاد مختلف ورزش چشم پوشی شود حتما دچار آسیب خواهیم شد.
نایب‌رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران تصریح کرد: ورزش می تواند افکار عمومی را راهبری کند از این رو باید به سمت تجاری سازی ورزش و سرمایه گذاری در این بخش حرکت کنیم.
ایده های تجاری سازی ورزش صرفا به سمت تبلیغات سوق یافته است
در ادامه کشاورز با اشاره به مدل توسعه و تجاری سازی در ورزش ایران، گفت: امروزه 13 میلیون دانش آموز در کشور وجود دارد که بستر بسیار مناسبی برای توسعه ورزش کشور محسوب می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور با اشاره به اینکه متاسفانه بسترهای ورزش از طرف وزارتخانه های مربوطه مور توجه قرا نگرفته از این رو شاهد هستیم بخش خصوصی نیز به این عرصه وارد نشده است، اظهرا کرد: به عنوان مثال از ماده 88 قانون در راستای واگذاری اماکن ورزشی و پروژه های ورزشی نیمه کاره به بخش خصوصی به درتسی بهره گرفته نشده است.
وی با بیان اینکه متاسفانه در برخی امور رانت وجود دارد، ادامه داد: این مهم در حالیست که حتی فدراسیون های ورزشی نیز برای تامین فضای تمرین های ورزشکاران با مشکل مواجه هستند.
کشاورز با اشاره به اینکه ورود بخش خصوصی به حوزه تجاری سازی ورزش می تواند بازی برد- برد برای توسعه ورزش کشور تلقی شود، افزود: این مهم در حالیست که ورزش در اقتصاد جهانی دارای جایگاه ویژه ای است و در کشورهای پیشرفته دنیا بین ورزش، صنعت و تجازت پیوند ایجاد شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور با بیان اینکه سهم ورزش در تولید ناخالص داخلی کشورهای دنیا به طور میانگین حدود 3 درصد است، گفت: این مهم در حالیست که سهم ورزش در تولید ناخالص داخلی کشورمان کمتر از نیم درصد است.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه ایده های تجاری سازی ورزش صرفا به سمت تبلیغات سوق یافته است، تصریح کرد: این مهم در حالیست که تولید خدمات و کالاهای ورزشی، صادرات و واردات، هزینه خانوار، تبلیغات، مشارکت در بازار بورس، پوشش رسانه ای، اشتغال و کارآفرینی، جذب گردشگر و حامیان مالی از جمله مواردی است که می تواند ورزش می تواند بر آنها اثر مستقیم بگذارد.
کشاورز با اشاره به اینکه چهار بخش ورزش حرفه ای، همگانی، تربیتی و قهرمانی وجود دارد اما در این تقسیم بندی بیشتر به حوزه حرفه ای توجه شده است، خاطرنشان کرد: این مهم در حالیست که حوزه های گردشگری پزشکی ورزشی، گردشگری داخلی و خارجی ورزش، تبلیغات ورزش داخلی و خارجی، ترانسفر بازیکنان ورزشی و غیره از جمله زمینه های ورود بخش خصوصی برای تجازی سازی ورزش کشورمان است.
ساختار ورزش در ایران دولتی است
همچنین در پایان شیرین کلام، با اشاره به مهم ترین اولویتهای راهبردی وزارت ورزش و جوانان برای توسعه صنعت ورزش در کشور ، گفت: شناسایی و احصاء منابع مالی و درآمدی جدید و استفاده بهینه از ظرفیت‌های قانونی، بهره‌مندی از ظرفیت‌های بخش خصوصی و بازارهای مالی داخلی در توسعه ورزش، بهره‌گیری از ظرفیت سرمایه‌گذاری خارجی در توسعه اقتصاد ورزش و اصلاح و تقویت همه جانبه نظام مالی بخش ورزش از جمله این وارد است.
دبیر کمیسیون گردشگری، اقتصاد هنر و اقتصاد ورزش اتاق ایران تصریح کرد: ساختار ورزش در ایران تماما دولتی است؛ منابع ارتباطات دولتی هستند و بخش خصوصی هیچ ارتباطی با این ساختار ندارد و صرفا در زمانی که احساس کنند به سمت بخش خصوصی می‌روند. به عنوان مثال در کشوری مانند آلمان ورزش این کشور کاملاً بر عهده بخش خصوصی است و این‌چنین به یک ورزش کارآمد و صنعت مولد تبدیل شدند.
وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین موانع تجاری سازی و فراوری وزارت ورزش و جوانان، وجود 4000 پروژه نیمه‌تمام ورزشی است که در حال حاضر وزارت ورزش، منابع مالی کافی برای تمام کردن آن پروژه‌ها ندارد، اظهار کرد: در این بین گران‌تر شدن روز افزون خدمات ورزشی، شفاف نبودن قوانین و فرایندهای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ورزش، کمبود شدید زیرساخت‌های ورزشی در مناطق کمتر توسعه یافته و چالش‌های خصوصی‌سازی باشگاه‌های حرفه‌ای را از دیگر موانع پیش روی توسعه ورزش ایران است.
شیرین کلام با بیان اینکه اقتصاد ورزش ایران تابعی از اقتصاد کل کشور است و وقتی اقتصاد خانواده‌ها در مخاطره است، اولین موردی که سبد خانوارها حذف می‌شود ورزش خواهد بود، خاطرنشان کرد: در این بین نیز باید اذعان کرد الگوی موجود توسعه ورزش کشورمان هم مشکل دارد. ورزشهای تربیتی، همگانی، قهرمانی و حرفه‌ای جدا شده و هرکدام به بخشی سپرده شده‌اند. این موضوع ورزش ایران را چندتکه کرده درحالی که در کشورهای دیگر همه این الگوها یکجا هستند.