موفقیت دیپلماتیک و حقوقی ایران

دیوان لاهه به لغو تحریم های دارویی، غذایی، بشردوستانه و هواپیمایی آمریکا علیه ایران رای داد

دیوان لاهه در پرونده شکایت ایران، از آمریکا خواسته تا شرایط را برای «صادرات بدون محدودیت دارو، تجهیزات پزشکی، مواد غذایی و لوازم کشاورزی و قطعات یدکی هواپیما» که نبود آن «جان شهروندان ایرانی را به خطر انداخته» فراهم کند.
تاریخ: 11 مهر 1397
شناسه: 15616

دیوان بین‌المللی دادگستری صبح امروز برای اعلام رأی موقت خود درباره درخواست‌های ایران در ارتباط با پیمان مودت با آمریکا، تشکیل جلسه داد و نهایتا بخشی از تدابیر درخواستی ایران را پذیرفته و آمریکا را به رفع محدودیت‌های انسان‌دوستانه، کشاورزی و هوانوردی ملزم کرد.

دیوان لاهه در پرونده شکایت ایران، از آمریکا خواسته تا شرایط را برای «صادرات بدون محدودیت دارو، تجهیزات پزشکی، مواد غذایی و لوازم کشاورزی و قطعات یدکی هواپیما» که نبود آن «جان شهروندان ایرانی را به خطر انداخته» فراهم کند.

عبدالقوی یوسف رئیس دیوان طی سخنانی در این نشست به بازخوانی روند دستیابی به توافق هسته‌ای و نهایتا خروج آمریکا و احیای تحریم‌های یکجانبه علیه ایران پرداخت. او سپس به این موضوع پرداخت که آیا بر اساس پیمان مودت ۱۹۵۵ میان ایران و آمریکا، دیوان لاهه از صلاحیت برای صدور رأی برخودار است یا نه. وی گفت بر اساس مفاد این پیمان، در صورتی که بین طرفین اختلاف نظری وجود داشته باشد و این مناقشه از طریق دیپلماتیک حل نشود، طرفین می‌توانند به دیوان لاهه مراجعه کنند. رئیس دیوان با بیان اینکه دو شرط مراجعه به این نهاد بر اساس پیمان مودت برقرار است، گفت دیوان معتقد است که صلاحیت رسیدگی به این پرونده را داراست.

یوسف در ادامه گفت بر اساس چند بند پیمان، طرفین از اعمال محدودیت تجاری و مالی بر یکدیگر منع شده‌اند. بر این اساس، برخی از اقدامات ایالات متحده از جمله لغو مجوز مبادلات تجاری با ایران و اعمال محدودیت بر انتقال اقلام به ایران، می‌تواند در تناقض برخی از مفاد پیمان باشد.

وی گفت تصمیم ایالات متحده برای خروج از توافق هسته‌ای و احیای بخشی از محدودیت‌ها از جمله لغو مجوز واردات از ایران و مبادلات مالی با این کشور، می‌تواند برخی از حقوق ایران در پیمان مودت را محدود کند.

به گفته یوسف، دیوان معتقد است که میان بخشی از حقوق مورد درخواست ایران بر اساس پیمان مودت و اقدامات موقت درخواستی ایران از ایالات متحده، به خصوص در ارتباط با آزادی تجارت و اقلام انسانی و هوانوردی، ارتباط وجود دارد.

رئیس دیوان در بررسی اینکه آیا آنطور که ایران استدلال کرده تحریمها میتواند به «خسارت غیرقابل جبران» منجر شود و باید اقدامات موقتی را در دستور کار قرار داد، گفت دیوان معتقد است که این تحریم‌ها در بخش اقلام دارویی، غذایی و هوانوردی و کشاورزی می‌تواند به خسارت غیرقابل جبران منجر شود.

یوسف اظهارات شفاهی آمریکا مبنی بر اینکه واشنگتن تلاش می‌کند تحریم‌ها آثار منفی انسانی بر ایران نداشته باشد را «ناکافی» دانست و گفت به عقیده دیوان همچنان خطری که از سوی ایران مطرح شده وجود دارد.

وی در ادامه گفت: دیوان معتقد است بر اساس تعهدات پیمان مودت، ایالات متحده باید به نحو مقتضی محدودیت‌های اعمال‌شده در زمینه اقلام دارویی، بشردوستانه، هوانوردی و کشاورزی علیه ایران را رفع کند.

قضات دیوان در نهایت به اتفاق آرا به سه تصمیم موقت رسیده‌اند که تا زمان صدور رأی نهایی برای دو طرف الزام‌آور است:

۱. آمریکا بر اساس تعهداتش ذیل پیمان مودت، باید به نحوی مقتضی هر مانع بر آمده از دستور ۸ می ۲۰۱۸ بر صادرات آزاد دارو و تجهیزات پزشکی، محصولات کشاورزی و قطعات و تجهیزات یدکی هواپیماهای مسافرتی از جمله تعمیرات و گارانتی و بازرسی لازم برای ایمنی هوانوردی را رفع کند؛

۲. در صدور مجوز مبادلات مالی و انتقال پول مرتبط با اقلام فوق‌الذکر نباید هیچ مانعی ایجاد شود؛

۳. طرفین باید از هر اقدامی که مناقشه را تشدید کرده و یا دامنه آن را گسترش داده و حل مناقشه را دشوارتر کنند، خودداری کنند.

دیوان در حکم خود تمام تدابیر مورد درخواست ایران را نپذیرفته، اما واشنگتن را به رفع بخش قابل توجهی از تحریم‌های ایران ملزم کرده است. همچنین بند سوم، آمریکا را از اعمال تحریم‌های بیشتر از جمله احیای تحریم‌های یکجانبه نفتی و بانکی که قرار است از روز 13 آبان اعمال شوند می‌توانند دامنه مناقشه را گسترش دهند، منع کرده است.

 

فایل PDF متن کامل رای دیوان لاهه از اینجا قابل دریافت است.

 

موضوعات :
در همین رابطه