برداشت گندم از مزارع اهر در آذربایجان شرقی. عکس: تسنیم، مهدی دایلاری.
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد FAO خلاصه‌ای از گزارش وضعیت قیمت جهانی محصولات کشاورزی را در قالب بولتن ماهانه Food Price Monitoring Analysis منتشر می‌کند.
در این بولتن قیمت محصولات اساسی کشاورزی در سطح جهانی، ملی و منطقه‌ای با تمرکز بر کشورهای درحال‌توسعه رصد می‌شود و در خصوص تغییرات قیمت این محصولات به سیاست‌گذاران و فعالان بخش کشاورزی هشدارهای لازم داده می‌شود. مهم‌ترین بخش‌های بولتن فائو در گزارشی از سوی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران منتشر شده است.
طبق گزارش فائو قیمت جهانی گندم در ماه اکتبر به دلیل چشم‌انداز نگران‌کننده در خصوص عرضه محدود جهانی رشد کرده، از سوی دیگر قیمت ذرت در ایالات‌متحده آمریکا نیز عمدتاً به دلیل صادرات قابل‌توجه محصول افزایش یافته است. در مقابل، قیمت برنج صادراتی به دلیل فشار برداشت محصول، رقابت در بخش صادرات و تغییرات نرخ ارز روندی کاهشی داشته است.
در آسیا و در کشور فیلیپین روند فزاینده قیمت برنج که در چند ماه گذشته به دلیل موجودی کم محصول در انبارهای عمومی و افزایش قیمت سوخت ایجاد شده بود با آغاز فصل برداشت متوقف شد. بااین‌وجود قیمت همچنان بیشتر از قیمت اکتبر سال 2017 بوده و در سطح حداکثری قرار دارد.
در آمریکای مرکزی، قیمت ذرت سفید به دلیل دسترسی بیشتر به محصول در بازار که ناشی از برداشت محصول در فصل کشت اصلی 2018 بوده به‌شدت کاهش یافته است. هرچند قیمت، نسبت به مدت مشابه سال گذشته در بیشتر کشورها در سطح بالاتری قرار دارد. این شرایط به‌طور مشخص در کشور نیکاراگوئه مشاهده می‌شود که قیمت محصول روند رشد پایداری را از آغاز سال 2018 ثبت کرده است.
افزایش قیمت گندم و ذرت و کاهش قیمت برنج در ماه اکتبر (9 مهر تا 9 آبان)
قیمت جهانی گندم در ماه اکتبر و پس از طی کردن روند کاهشی در ماه سپتامبر، تغییرات اندکی را ثبت کرده است. میانگین قیمت پایه گندم در ایالات‌متحده آمریکا به 240 دلار به ازای هر تن رسیده که نسبت به ماه سپتامبر تغییر محسوسی نداشته اما همچنان 12 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیشتر است.
چشم‌انداز نامناسب تولید در کشورهای تولیدکننده نیم‌کره جنوبی، تأخیر در برداشت محصول در کشور کانادا و شرایط نامساعد کشت زمستانه سال 2019 در کشورهای اروپایی از جمله دلایل افزایش قیمت محصول بوده است. هرچند، رقابت شدید به‌منظور تصاحب بخش بیشتری از تقاضای که با روند کندی تغییر می‌نماید به‌خصوص در منطقه اتحادیه اروپا تا حدودی روند افزایش قیمت را تعدیل کرده است. از سوی دیگر منطقه دریای سیاه از این شرایط مستثنا بوده و افزایش صادرات محصول قیمت f.o.b را در حدود 4 درصد افزایش داده است.
میانگین قیمت پایه ذرت ایالات‌متحده آمریکا در ماه اکتبر در حدود 160 دلار به ازای هر تن بوده، که نسبت به ماه سپتامبر 3 درصد و نسبت به ماه اکتبر سال گذشته در حدود 8 درصد افزایش یافته است. وقوع بارندگی در فصل برداشت و ایجاد تأخیر در برداشت محصول در کنار پیش‌بینی کاهش تولید محصول در ایالات‌متحده (هرچند که همچنان تولید در سطح بالایی قرار دارد) و افزایش تقاضا برای محصول از جمله دلایل افزایش قیمت ذرت بوده است.
هرچند برداشت فصلی در کنار افزایش شدید رقابت برای صادرات محصول، در نیمه دوم ماه اکتبر رشد قیمت ماهیانه را محدود نموده است. قیمت ذرت در کشور آرژانتین نیز اندکی افزایش یافته اما در منطقه دریای سیاه و در کشورهای عمده تولیدکننده این منطقه مانند اوکراین پیش‌بینی تولید بسیار زیاد و تقاضای ضعیف، کاهش قیمت را به دنبال داشته است.
شاخص قیمت برنج فائو (100=04-2002) در ماه اکتبر به دلیل کاهش قیمت برنج معطر و واریته ژاپنیکا کاهش یافته است. قیمت واریته ایندیکا به دلیل اعلام افزایش خرید توسط کشور فیلیپین در ویتنام و تایلند، افزایش یافته است درحالی‌که قیمت این ورایته در کشورهای پاکستان و هند به دلیل آغاز برداشت محصول در سال 2018 و کاهش ارزش پول ملی کاهش یافته است.
در هند، کاهش سرعت مبادلات دلیل کاهش قیمت بوده درحالی‌که در پاکستان فروش محصول به کشورهای آفریقایی تا حدودی روند کاهش قیمت را کند نموده است. در آمریکا، ادامه برداشت غلات دانه بلند در ایالات‌متحده قیمت این محصولات را برای چهارمین ماه متوالی کاهش داده و قیمت به کمترین مقدار خود در طول 14 ماه گذشته رسیده است. درحالی‌که قیمت در کشورهای تولیدکننده عمده در آمریکای جنوبی به دلیل تغییرات نرخ ارز و فروش محصول به عراق ثابت مانده یا تا حدودی افزایش یافته است.
نمودار روند قیمت محصولات اساسی کشاورزی در جهان (نوامبر 2018) را از اینجا دریافت کنید.