هریرود
باستانی با بیان اینکه بعد از احداث سد سلما در افغانستان هیچ آبی از رود هیرمند وارد ایران نمیشود، گفت: اگر طی چهل سال پیش در خراسان در عمق 60 تا 70متر چاه حفر میشد اکنون عمق حفاری برای دستیابی به آب به 250 تا 260 متر رسیده است.سعید باستانی نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس دهم در گفتوگو با خبرنگار ایلنا درباره تاثیر بهره برداری از سد احداث شده بر روی هریررود از سوی افغانستان بر منابع آبی ایران گفت: با احداث این سد هیچ آبی وارد ایران نمیشود در حالی که نزدیک به 45 درصد حقابه این رود متعلق به ایران است و باید به کشورما واگذار شود.
وی افزود: ما منتظر سفر اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان به ایرانیم تا این مسئله را در قالب یک توافقنامه مطرح کنیم.
باستانی تصریح کرد: در کشور افغانستان برنامههایی پیاده شده و روزنامههای این کشور مطالبی را مطرح کردهاند با این مضمون که تمامی آب این رود متعلق به این کشور است و این مسئله را مطالبه مردمی عنوان کردهاند و اینگونه گفتهاند که این آب فقط برای مردم افغانستان است و اگر ایران سهمی از آن می خواهد باید در قبالش سوخت تحویل دهد.
وی با بیان اینکه بعد از احداث سد سلما در افغانستان هیچ آبی از رود هیرمند وارد ایران نمیشود، خاطرنشان کرد: کاری که باید انجام شود اینکه در اولین فرصت نسبت به توافقامه واگذاری آن بخش از آب ایران حتما اقدام شود.
این نماینده مجلس در ادامه با انتقاد از اظهار نظر عبدالله عبدالله رئیس اجرایی دولت افغانستان مبنی بر مشروط شدن ارسال آب به ایران به تحویل سوخت به این کشور اظهار داشت: ما نزدیک 4 میلیون نفر افغان در ایران داریم هر کدام اگر به طور معمول حداقل روزی 100 لیتر آب مصرف کنند افغانیهای مقیم ایران 400 میلیون لیتر در روز آب مصرف میکنند، علاوه بر اینکه از امکانات شغل، برق، ارزاق عمومی، حمل نقل جادهای و ریلی ما نیز استفاده میکنند بنابراین اگر حرف عبدالله عبدالله پیگیری شود ابتدا باید افغانها از ایران خارج شوند سپس در مورد حقابه هریررود تصمیم گیری شود.
وی با تاکید براینکه حقابه ایران از این رود حق مسلم ماست، یادآور شد: دولتمردان ما نباید کوتاه بیایند البته تیم مدیریتی افغانستان هم رویکرد کلی خوبی دارد و اعلام مطالبه از سوی افکار عمومی بهانه بود تا شاید امتیاز بیشتری بگیرند.
باستانی در ادامه با بیان اینکه اوضاع اکثر دشتهای خراسان بحرانی است و سطح آب بسیار پایین رفته افزود: حتی مناطقی وجود دارد که سالانه سطح آب زیر زمینی یک متر و 20 سانتی متر پایینتر میآید.
وی گفت: اگر طی چهل سال پیش در عمق 60 تا 70متر چاه حفر میشد اکنون عمق حفاری به 250 تا 260 متر رسیده استو عملا برداشت، استحصال و شور بودن به مرز بحران رسیده یعنی در استان خراسان در خیلی جاها نمیتوان مشکل را خشکسالی تلقی کرد بلکه تغییر اقلیم اتفاق افتاده است.
سد سلما در منطقه سلما در شهرستان «چشت» ولایت هرات و در 170 کیلومتری شمال شرق شهر هرات در مسیر «هریرود» ساخته شده است.
هریرود با 1124 کیلومتر طول از دامنههای کوه بابا در مناطق مرکزی افغانستان سرچشمه گرفته و با عبور از فاصله طولانی ولایت غور، 560 کیلومتر آن در داخل افغانستان جاری است.
60 کیلومتر مرز مشترک میان دو کشور ایران و افغانستان نیز این رود تشکیل میدهد.
این سد بزرگترین پروژه هند برای بازسازی افغانستان است که گفته شده با هزینه 300 میلیون دلار از کمکهای بلاعوض این کشور به افغانستان ساخته شده است.
سد سلما 107 متر ارتفاع و 550 متر طول و در حدود 640 میلیون متر مربع ظرفیت آبگیری دارد که ظرفیت آبیاری 80 هزار هکتار زمین در اطراف خود را دارد و از این میزان حدود 35 هزار هکتار آن زمینهایی است که تاکنون آبیاری نشده و خشک هستند. سد سلما همچنین دشتهایی که خشک هستند را نیز برای استفاده به عنوان زمینهای کشاورزی آبیاری میکند و قرار است 45 هزار هکتار دیگر به آن افزوده شود.
این سد به عنوان یکی از بزرگترین پروژههای زیربنایی در افغانستان بعد از 40 سال از زمان آغاز احداث، دو هفته قبل به بهره برداری رسید.