مهدی تقوی، اقتصاددان
مهدی تقوی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران از اقتصاد ایران در شرایط امروز میگوید. او به اولین ماههای شروع به کار دولت اشاره میکند که گفته بود: «مشکل اقتصاد ایران حل نخواهد شد مگر اینکه این دولت عکس تمام سیاستهای دولت نهم و دهم را پیش بگیرد.»
تقوی معتقد است: «دولت در کنترل تورم و رکود خوب عمل کرده است. اینکه امروز تورم تکرقمی اعلام شود، خبر خیلی خوبی است. اما دولت باید قبل از هر چیز، مشکل رکود و تورم را در اقتصاد ایران علتیابی میکرد و حالا هم این باید اولین اولویت دولت باشد. دولت باید ببیند چرا اقتصاد ایران گرفتار چنین مشکلی شده است؛ بعد میتواند دربارۀ خروج کشور از این مشکل، راهکار دایمی ارایه داد.» تقوی نگران این است که شاید در نیمه دوم سال، وضعیت تورم دوباره سیر صعودی طی کند و برای همین معتقد است که دولت اگر این مشکل را علتیابی کند و برنامه منسجمی داشته باشد، امکان بازگشت آن کمتر خواهد بود.
استاد بازنشسته علم اقتصاد، به روزهایی اشاره میکند که دولت نم و دهم، با سیاست هدفمندی یارانهها و بالا رفتن قیمت نفت و سوخت بخصوص گاز، افزایش قیمتها را گاهی تا چندصد در صد بالا برد. آن موقع بود که سطح درآمد مردم قابل مقایسه با تورم موجود در کشور نبود و به این نسبت سطح درآمدها بالا نرفت و توزیع درآمدها درمیان شهروندان عادلانه نبود. او مشکلات امروز را نتیجه همان سیاستها میداند. به دولت یازدهم انتقاد میکند: «دولت باید پرداخت یارانه نقدی را حذف میکرد؛ اما در این زمینه خیلی محافظهکارانه عمل کرد. تا زمانی که هدفمندی یارانهها و این 45هزار تومان حذف نشود و خیلی از سیاستهای دولت قبلی کنار گذاشته نشود مشکل برطرف نمی شود.»
اما در ارزیابی کارنامه اقتصادی دولت، این اقتصاددان، وضع امروز را خیلی بهتر از قبل میبیند. او به وضع رکود-تورمی سال 92 اشاره میکند که هزینههای تولید در نتیجه این وضعیت افزایش یافته بود. اما دولت پایین آوردن منحنی هزینههای تولید را در اولویت قرار داد. دولت در این مدت سعی کرد ضرر و زیان تولیدکنندگان را تا حد ممکن جبران کند و بستههای متعددی را برای کمک به تولیدکنندگان آماده کرد؛ اگرچه هنوز تولیدکنندگان هنوز هم با مشکلات زیادی روبرو هستند.
تقوی میگوید: «تولیدکنندههای ما هنوز از شوک سنگین اقتصادی رها نشدهاند و دولت در این دوره باید برای وار کنندگان مواد اولیه دلار با سوبسید ارایه بدهد. تا حد ممکن بنگاههای اقتصادی را از مالیات معاف کند و به تولیدکنندگان ارز سوبسیدی تخصیص بدهد. از طرف دیگر دولت باید برای پایین آوردن این رکود به تولیدکنندگان وامهایی را با سود کمتر اختصاص بدهد تا اینها بتوانند تا حدی به وضع تولید در کشور سروسامان بدهند.» اما کار دیگر دولت باید معطوف بهبهرهبرداری از فضا و فرصت بعد از برجام باشد. دولت باید بتواند زمینه ، قوانین و مقررات حمایتی را برای سرمایهگذاران خارجی فراهم کند. بهگفته تقوی، دولت یازدهم اقتصادی با مشخصه رشد منفی را تحویل گرفت و رشد منفی در تعبیر علم اقتصاد یعنی بیکاری، تورم و رکود و پایین آمدن سطح زندگی مردم. حالا دولت این سالها را پشت سر گذاشته و بار دیگر نیاز به برنامه دقیق دارد تا بتواند هم وضعیت را بهبود بخشد و هم آثار منفی اقتصادی بار دیگر ظاهر نشود. اما مهمتر از همه این است که تیم اقتصادی دولت با هماهنگی بیشتر از فضای موجود به نفع تولید، رشد اقتصادی و حل معظل بیکاری استفاده کنند.