محسن بهرامی ارض اقدس، رییس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادارت اتاق تهران
آغاز گشایش‌های اعتباری چند کشور اروپایی از جمله فرانسه، آلمان، اتریش و کره جنوبی با ایران در حالی کلید خورده که این گشایش اعتباری تا مرز 10میلیارد دلار پیش‌بینی شده است. اما در این میان موانعی بر سر راه این تامین اعتبار قرار دارد. مشکلاتی که عمده‌ترین آنها معضلات بانکی و ارزی است و امروز هم دامن فعالان اقتصادی کشور را فراگرفته است.
با این حال در شرایط فعلی زمینه همکاری‌های بانکی بین برخی کشورهای اروپایی و همچنین کره جنوبی که البته از قبل هم تقریبا جاری بود و قرار بود که بعد از اجرایی شدن برجام به شکل گسترده‌تری توسعه پیدا کند، آغاز شده است. شروعی که بدون شک فعالان اقتصادی آن را به فال‌نیک خواهند گرفت و امیدواریم هر چه سریع‌تر شاهد فعالیت و همکاری کارگزاری بانک‌های بزرگ اروپایی از سایر کشورهای اروپا و همچنین کشورهای امریکا، کانادا با ایران باشیم.
متاسفانه موضوع ارتباط شبکه بانکی داخلی با شبکه‌یی بین‌المللی، واجد برخی مشکلات بود که به پندار ما همه این اشکالات به تحریم‌های ظالمانه مربوط بود که با برداشته شدن تحریم‌ها و توافق برجام همه آن مشکلات و تنگناها برطرف خواهد شد. این در حالی است که بخشی از مشکلات موجود مربوط به همکاری‌های بین‌المللی بانکی بود؛ در واقع به مسائل و مشکلات بانک‌های داخلی ما برمی‌گردد.
در اصل بانک‌های داخلی باید هر چه سریع‌تر خود را نسبت به تجهیز نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای روز دنیا و همچنین تجهیز نیروی انسانی از نظر کارشناسی «به‌روز» کنند. همچنین باید کارشناسان ماهری را استخدام کنند که با مقررات و قوانین جدید بانکداری بین‌المللی آشنا باشند و بتوانند به صورت روزآمد با شبکه بانکی بین‌المللی ارتباط برقرار کنند تا بتوانند همکاری‌های دوجانبه داشته باشند.
از سوی دیگر اشکالاتی در صورت‌های مالی و ترازنامه‌های مالی بانک‌های داخلی وجود دارد که وضعیت آنان را خیلی مطلوب نشان نمی‌دهد. چاره این کار انجام اصلاحات ساختاری و واگذاری دارایی‌های نامطلوب، املاک و شرکت‌هایی است که باید هر چه سریع‌تر به افزایش سرمایه تبدیل و تراز بانکی خوبی در بانک‌های داخلی کشور نمایان شود.
وصول مطالبات معوق و مشکوک‌الوصول از جمله اقدامات دیگری است که به اعتبار بانک‌های داخلی برای ترغیب بانک‌های بزرگ بین‌المللی کمک خواهد کرد. اما نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد، تبادلات دلاری و محدودیتی است که کماکان بانک مرکزی امریکا برای تبدیل معاملات با ارزهای دیگر جهان در پیش گرفته و به نوعی معاملات u turn هنوز هم متوقف است. متاسفانه این مشکل و سنگ‌اندازی‌های امریکا و فدرال‌رزرو در این بخش همچنان برقرار است که باید در چارچوب مذاکرات سیاسی فی‌مابین برطرف شود. در این صورت است که شاهد رفع نگرانی‌های بانک‌های بزرگ بین‌المللی از معامله با بانک‌های داخلی خواهیم بود و نیز امکان مبادلات تجاری با دلار هم برای فعالان اقتصادی داخل فراهم می‌شود.
با این حال تاکنون اقدامات اصلاحی خوبی از سوی بانک مرکزی آغاز شده است و بانک‌ها با سرعت در حال بازسازی یا نوسازی ساختارهای مربوط بین‌الملل خودشان هستند و امیدواریم که گشایش اعتباری این چند کشور اروپایی با بانک‌های ایرانی، آغاز خوبی برای توسعه هر چه بیشتر و به نقطه مطلوب رساندن معاملات و تعاملات بین بانکی با بانک‌های بزرگ دنیا باشد. چرا که باید بپذیریم بسیاری از صدمات و آسیب‌های که در طول چند سال گذشته به اقتصاد کشور وارد شده، از سوی مشکلاتی بوده که در نظام بانکی و مالی کشور وجود داشته است.