محمدرضا کرباسی، معاون امور بینالملل اتاق ایران.
اتاق ایران طی این هفته میزبان کشورهای ترکیه، تاجیکستان، قزاقستان، افغانستان، پاکستان، قرقیزستان، آذربایجان، ازبکستان و ترکمنستان بوده است. کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی(اکو) که برای اولین بار در سال 1343 توسط سه کشور ترکیه، ایران و پاکستان راهاندازی شد و بعدها به منطقهای متشکل از ده کشور افزایش یافت. در روزهایی که رفتوآمد هیئتهای غربی به ایران داغ است و بحث از همکاری با کشورهای اروپایی به نقل محافل اقتصادی تبدیل شده است، کشورهای همسایه در اتاق ایران برای اجلاس بزرگ چند روزهای دورهم جمع شدهاند.
نزدیک سه ماه پیش، محمدرضا کرباسی، دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی و صنعت اکو، در گفتوگویی مفصل با پایگاه خبری اتاق ایران درباره همکاری با کشورهای منطقه چنین روایت کرده بود:«همانطور که در سالهای گذشته تجربه کردهایم، نمیتوان به کشورهای اروپایی اطمینان چندانی کرد. چراکه قول و عملشان با هم متفاوت است. علیرغم تمام فشارهایی که طی سالهای گذشته عمدتا ازکشورهای اروپایی و آمریکایی داشتیم، با منطقه خودمان مراودات را انجام دادیم و همکاریهایمان در سطح بسیار مطلوبی رو به رشد بوده است. الان هم باید با کشورهایی که در آن دوران سخت دوست ما بودند، روابطمان را توسعه دهیم. در عین حال بازار، بازار جهانی است. در این بازار جهانی هرجایی که امکان تجارت و بازرگانی وجود داشته باشد، بخش خصوصی ورود پیدا میکند.»
کرباسی، در حاشیه سومین روز از نشست اکو، دوباره به گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران پرداخته است. دبیر کل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی اکو از شلوغی این روزهای اتاق ایران چنین حکایت میکند:«بیست و یکمین اجلاس کمیته اکو همزمان با نشست کنسرسیومهای انرژی شرکتهای بخش خصوصی و دولتی به میزبانی اتاق ایران طی سه روز گذشته برگزار شده است. طی دو روز اول در 24 و 25 مردادماه جلسات کارشناسی در 7 زمینه کاری برگزار شد. در حوزه گردشگری تصمیمات بسیار خوبی اتخاذ شد. با توجه به آینده کشورهای عضو اکو از یک طرف و نگرش جهانی در خصوص توسعه گردشگری از طرف دیگر، اولویت ویژهای به منطقه اکو دادند و قرار شد نشستهای منظمی در کشورهای عضو اکو برگزار شود و دوره های آموزشی برقرار شود.»
او با اعلام خبر میزبانی ایران در کنفرانس گردشگری سلامت، میگوید:«ایران پذیرفت دومین کنفرانس گردشگری سلامت کشورهای عضو اکو را طی سال 95 و 96 میزبانی کند. در کنار آن در کمیته تجارت و تسهیل همکاریهای تجاری قرار بر این شد چند اقدام اساسی صورت گیرد. همه شرکتکنندگان اعتقاد داشتند حجم روابط تجاری کشورهای عضو اکو علیرغم پتانسیلهای بسیار بالایی که وجود دارد، بسیار پایین است. بر اساس آماری که در جلسه بارها توسط نمایندههای کشورهای شرکت کننده مطرح شد، روابط درون منطقهای کشورهای عضو اکو کمتر از 60 میلیون دلار بوده است. حدود 7، 8 درصد از حجم تجارت جهانی بین کشورهای این منطقه است.»
نتایج نشست سه روز اول کشورهای عضو اکو، به اینجا رسیده است که سه عامل مهم را در پایین بودن حجم تجارت بین کشورهای منطقه شناسایی و برای رفع آن برنامهریزی شده است. کرباسی از این عوامل چنین روایت میکند:«عامل اول، نبود سیستم بانکی بینالمللی مشترک بین کشورهای عضو برای تسهیل انتقال کالا از یک طرف و انتقال پول فروش از کالا را از طرف دیگر است. در واقع گشایش اعتبارات اسنادی و نبود سیستم مناسب یکی از معضلاتی است که باعث شده حجم تجارت بین این کشورها کم باشد. دومین بحث مشکلات عدیده بازرگانها، عاملین اقتصادی و رانندگان بینالمللی با آن مواجهاند، روادید است. همینطور محدودیتهایی که بعضی از کشورهای عضو اکو برای صدور روادید و اعطای روادید به عاملین قرار میدهند. وقتی اتحادیههایی مثل آ.سه.آن و یورو را با اکو مقایسه کردیم، این وضعیت غیرقابل قبول بود. تاکید همه کشورهای شرکت کننده بر این بود که باید به سمت لغو روادید تجاری برای عاملین اقتصادی برویم. بعضی از کشورها به صورت دو جانبه لغو روادید را بین خودشان ایجاد کردند و این خیلی مورد استقبال واقع شد. درخواست شد کشورها یا به صورت دو جانبه این کار را انجام دهند و یا اینکه در قالب موافقتنامه تسهیل روابط تجاری این زمینه را فراهم کنند.»
عامل سوم، بحث نبود مکانیزم ایجاد انگیزههای تجاری برای عاملین اقتصادی است. دبیر کل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی و صنعت اکو، چنین از ایجاد انگیزه توضیح میدهد:«انگیزههای تجاری یکی تسهیل تجارت از طریق کاهش عوامل غیرتعرفهای و یکی هم به نوعی تشویق تجارت در چارچوب تخفیفات ویژه در زمینه تعرفههای ترجیحی بین کشورهاست. با وجودی که بیش از ده سال است که موافقتنامههای تعرفههای ترجیحی بین کشورهای اکو امضا شده، هنوز اجرایی نشده است. کشورها نسبت به این مهم اعتراض داشتند و برای اجرای آن تلاش کردند. در مجموع اگر این سه عامل اصلی را در کنار هم قرار دهیم و در روند تسهیل آنها برای پیشرفت فعالیتهای تجاری کشورهای عضو اکو حرکت کنیم، یقینا در روندی سه ساله با امضای این سه موافقتنامه میتوانیم حجم روابط تجاریمان را بیش از 30 درصد افزایش دهیم.»