| این مطلب بخشی از ویژه‌نامه بهار ۱۴۰۱ اتاق ایران آنلاین با عنوان اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۰ و چشم‌انداز سال ۱۴۰۱ است که به بررسی وضعیت ۴۰ شاخص اقتصادی و پیش‌بینی آنها در سال پیش‌رو می‌پردازد. |
سال 1400 برای بازار خودرو سالی پرتنش و سخت بود. بازار خودرو در این سال با وجود همه وعده‌های مسئولین وزارت صنعت، به طور متوسط با 50 درصد افزایش قیمت همراه بوده و در مجموع تورمی بیشتر از تورم عمومی را در بخش خودرو شاهد بودیم. تمامی وعده‌هایی که رییس جمهور، وزرای دولت و رییس شورای رقابت درباره مناسب شدن قیمت خودرو مطرح کردند هیچ کدام حتی نزدیک به اجرا هم نرسید و بخش خودرو سالی بسیار پر تنش را پشت سر گذاشت. از طرف دیگر وعده‌های وزیر صنعت در مورد افزایش تیراژ هم اجرایی نشد و ما با انباشت بسیار بالای سرمایه در کارخانه‌ها در قالب خودروی ناقص مواجه شدیم. وضعیت کیفی تولیدات خودرویی هم که بسیار اسفناک است و همه به طور کامل از آن مطلع هستند.
اما در سال جاری نیز وضعیت این صنعت بهتر نخواهد بود و همین اتفاقات حتی به شکل شدیدتر تکرار خواهد شد. به احتمال زیاد امسال ما با تورم 40 تا 60 درصدی در حوزه بازار خودرو مواجه خواهیم بود. تیراژ تولید هم با همه وعده‌های داده شده به احتمال زیاد چندان زیاد نخواهد شد. تنها موضوعی که ممکن است کمی این محاسبات را تغییر دهد آزادسازی واردات خودرو است که البته اگر این اتفاق رخ دهد ممکن است تا حدودی سرعت این تورم بخشی کاهش یافته و بازار از خرید کردن دست بردارد و گرانی رود کندتری به خود بگیرد. ولی حتی آزادسازی واردات خودرو نیز نمی‌تواند جلوی گران شدن خودرو را بگیرد. یعنی حتی با آزادی واردات خودرو یا با شناور کردن قیمت‌ها و سایر تمهیداتی از این دست باز هم گرانی اتفاق خواهد افتاد. چرا که دلیل اصلی آن سیاست‌های پولی و تورم عمومی کشور به اضافه تورم وارداتی است. ما در سال 1401 دست‌کم تورم وارداتی 15 درصدی نیز خواهیم داشت که این امر بر قیمت‌ها اثرگذار است. لذا سال سختی در پیش داریم. پیش‌بینی من این است که امسال به احتمال زیاد بیشینه آمار تولید خودروهای کامل به زحمت به یک میلیون دستگاه برسد. به بیان دیگر امسال انحراف 500 هزار دستگاهی و 50 درصدی از آرزوها و آمال وزارت صنعت خواهیم داشت. کیفیت هم مانند گذشته در همین وضعیت اسفناک باقی خواهد ماند.
نکته دیگر اینکه با وجود برجام یا بدون آن در کوتاه‌مدت تحول شگرفی در بخش خودرو رخ نخواهد داد. چراکه مهم‌ترین چالش این بخش تحریم‌ها نیست. من معتقد هستم با حضور دولت جدید در عمل سهم بیشتری از مشکلات ناشی از مدیریت داخلی است. اگر این مشکلات داخلی را پشت سر گذاشته و خنثی کنیم تازه پس از آن به موضوع تحریم‌ها خواهیم رسید. بنابراین من معتقدم مشکلات بازار خودرو در ایران داخلی است. مسائلی مثل تحریم وجود دارد اما آن هم زائده تفکر داخلی است. این طرز فکر راه دیگری برای کشور باقی نگذاشته است و ازآنجاکه دست‌اندرکاران بر سر دادن شعارهای قدیمی اصرار دارند لذا 1401 سال سخت‌تری از سال گذشته خواهد بود.