طرحهای بسیاری در کشور اجرا میَشود و بعضی از آنها نصفهکاره رها میشوند؛ تنها دلیل نیمهکاره ماندنِ آنها نیز فقدان مطالعات کافی است. اما «صدیقه ترابی» مجری طرح انتقال آب از خلیجفارس و دریای عمان به مرکز فلات ایران تلاش دارد این طرح کلان و گران دچار این آفت نشود. او در گفتوگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» از چالشهای این طرح مطالعاتی میگوید. او تأکید دارد که در شرایط اقتصادی فعلی کشور باید مطالعات کافی در زمینه کمبودها و نیازهای آبی صورت بگیرد و در صورت نیاز این طرح به مرحله اجرا برسد. ترابی که مشاور مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز هست تأکید دارد که پیش از اجرایی شدن این طرح، باید مطالعات کافی در مورد دریاها صورت بگیرد چرا که انتقال آب دریا روی اکوسیستم آن اثر میگذارد.
شتابزده عمل نکنیم
صدیقه ترابی در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران در همان ابتدا تأکید میکند که این طرح در حال حاضر یک طرح مطالعاتی است و طرح اجرایی نیست. او میگوید: «در طرحهای مطالعاتی برآورد هزینه تنها برای انجام مطالعات صورت میگیرد. به این ترتیب هزینه انتقال آب برآورد نشدهاست. مهمترین بحثی که موضوع طرح انتقال آب دریا برای کشور ما دارد شفافسازی در مورد میزان کمبودها است.» او ادامه میدهد: «یعنی در مرحله نخست مشکل یا چالش ما این است که شفافسازی در مورد کمبودها صورت نگرفتهاست. معمولاً بدون اینکه مطالعاتی داشته باشند بحث انتقال آب را مطرح میکنند. به دنبال آن رقمهای بزرگی را هم برای انتقال آب دریا مطرح میشود. ما تلاش داریم ابتدا مطالعات جامعی صورت بگیرد.»
نکته اصلی که ترابی روی آن تأکید داشت، جمعآوری اطلاعات دقیق است. او در این باره میگوید: «ابتدا باید اعداد و ارقام مربوط به نیازها را دربیاوریم و سپس هر مقدار از این نیاز را که میَشود از منابع آبِ درونسرزمینی تأمین کنیم.» به این ترتیب آنچه که باقی میماند به طرح انتقال آب متکی شود. ترابی مجری طرح انتقال آب از خلیجفارس و دریای عمان به مرکز فلات ایران میگوید: «واقعیت این است که طرح انتقال آب، طرحی گران و کلان است. در این شرایط اقتصادی، فکر کردن به چنین طرحهای بزرگی به نظر من نوعی اجحاف در حق مردم و مملکت است. یعنی ما اصلاً نباید چنین کاری را انجام بدهیم.»
به اطلاعات دقیق نیاز داریم
به این ترتیب، از نظر مجری طرح انتقال آب از خلیجفارس و دریای عمان به مرکز فلات ایران، مهمترین ارکانِ مطالعات، بررسی نیازهای آبی است که آنها در حال حاضر آن را انجام میدهند. او میگوید: «ما به اطلاعات خوبی نیاز داریم تا بتوانیم بر مبنای اطلاعات درست تصمیم بگیریم.»
موضوع دیگری که ترابی مطرح میکند بحث اقتصادی و مالی است. او میگوید: «فرض کنید ما چنین طرحهایی را برنامهریزی کردیم و اعداد درست و دقیقی هم برای آن به دست آوردیم، سوال این است که آیا طرحهای به این گرانی که نیاز چند ده هزار میلیارد تومانی دارند، قابل اجرا هستند؟» او ادامه میدهد: «آیا اقتصاد کشور توان آن را دارد که با فواصل معینی این طرحها در آن اجرایی شود. به این ترتیب موضوع دوم، بحث اقتصاد کلان است. یعنی هم اثر اقتصاد بر طرح ما و هم اثر طرح ما بر اقتصاد از اهمیت برخوردار است.»
دریاها کانون مطالعات هستند
آخرین اما مهمترین مسئلهای که مجری طرح انتقال آب از خلیجفارس و دریای عمان به مرکز فلات ایران به آن اشاره میکند بحث دریاها و مطالعات دریاها است. او در این باره میگوید: «سومین موضوعی که با آن مواجه هستیم، عدم شناخت از دریاهاست. ما به لحاظ زیستمحیطی مطالعات قوی در مورد دریاهایمان نداریم.» ترابی ادامه میدهد: «هر کاری که ما در این زمینه انجام بدهیم روی اکوسیستم دریاها اثر میگذارد. وقتی آبشیرینکنها را آنجا قرار دهیم روی موجوداتی که در دریا زندگی میکنند اثر میگذاریم. بازههایی وجود دارد که محدوده قرمز ماست و اجازه نداریم به آن قسمتها وارد بشویم.» او تأکید میکند: «اگر محیط دریا را به خوبی مطالعه نکنیم در نهایت هزینهای کردهایم و مجبور میشویم طرح را نیمهکاره رها کنیم. ما تلاش داریم قبل از شروع کار اجرایی به این بزرگی بدون شتابزدگی، خوب فکر کنیم و سپس آن را اجرایی کنیم.»