عکاس: بهاره تقی‌آبادی
مرداد بود و نیمه تابستان؛ سالن همایش‌های برج میلاد میزبان افرادی بود که برای «نخستین کنفرانس ملی اقتصاد آب» دور هم جمع شده بودند. حالا چند ماه از آن کنفرانس می‌گذرد؛ بیانیه کنفرانس منتشر شد و اکنون مسئولان برگزاری آن به دنبال خروجی‌های ملموس‌تر و عملی کردن اهداف آن در قالب‌های مختلف هستند.
امروز (یکشنبه 16آبان) جمعی از مدیران شرکت‌های مختلفِ وزارت نیرو و اساتید دانشگاهی در برنامه‌ای با عنوان «میز هم‌اندیشی اقتصاد آب» دور هم جمع شدند و به گفت‌وگو پرداختند. از نظر افرادی که در این جمع حاضر شده بودند، کنفرانس ملی اقتصاد آب یک خروجی داشت و آن هم دبیرخانه‌ای بود که اکنون باید در مورد آن تصمیم‌گیری شود تا در آینده مسیر کنفرانس را ادامه بدهد. اهداف این جلسه در حقیقت ارائه دستاوردهای کنفرانس و تعیین نقشه راه «میز هم‌اندیشی اقتصاد آب» بود.
مسئله را ساده کنیم
مهندس سیاری معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی شرکت مادرتخصصی مدیریت منابع آب ایران معتقد بود کنفرانس ابتدا به عنوان هدف مطرح شد اما بعداً خودش به وسیله‌ای برای دستیابی به دیگر اهداف تبدیل شد. او بر این باور است که باید دبیرخانه‌ای برای کنفرانس ملی اقتصاد آب تشکیل شود تا محتوای کنفرانس‌های بعدی را مشخص کند. او در صحبت‌های خود تأکید کرد که باید در مورد اقتصاد آب زیرمجموعه‌هایی تعیین شود و افراد عضو برای دست یافتن به آن اهداف تلاش کنند. او گفت: «ما همه مهندس هستیم و یاد گرفته‌ایم مسئله را ساده کنیم. اکنون هم باید این مسئله را برای خودمان ساده کنیم و قدم را مشخص کنیم.»
ابراهیم آبادی مدیرکل دفتر نظارت مالی، بودجه و مجامع شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نیز تأکید کرد که این کنفرانس در ابتدا قرار بود توسط شرکت آب‌وفاضلاب برگزار شود اما در ادامه به دستور وزارت نیرو به کمک بخش‌های دیگر به خوبی اجرایی شد. او یادآور شد که این کنفرانس تنها به آب شرب و آب صنعتی مربوط می‌شد و به همین خاطر زیرمجموعه‌های وزارت جهاد کشاورزی به آن وارد نشدند.
چرا قوانین بالادستی اجرایی نمی‌شوند؟
اصلی‌ترین بحث ابراهیم‌آبادی، اجرایی شدن قانون بود. او به قوانین مترقی در حوزه آب اشاره می‌کرد که در مورد قیمت‌گذاری آب در سال 1344 به تصویب رسیده اما هیچ‌گاه اجرایی نشده‌است. ابراهیم‌آبادی در این جلسه تصریح کرد: «هدف ما این است که قوانین بالادستی که اجرایی نمی‌شود را شناسایی کنیم و آن‌ها را به گوش مسئولان تصمیم‌گیرنده برسانیم. در واقع ما به عنوان مجری‌ها باید این کار را انجام بدهیم.»
این مقام دولتی در صحبت‌های خود در مورد برنامه‌های مختلف توسعه و شیوه پرداخت آن‌ها به اقتصاد آب نیز به صورت مختصر اشاره کرد. او گفت: «قانون هدفمندی یارانه‌ها تأکید داشت که قیمت آب واقعی شود اما این اتفاق نیفتاد. اکنون ما باید قیمت تمام‌شده را محاسبه کنیم.» او به شرکت‌هایی مثل شرکت آب‌وفاضلاب که خودش در آن فعالیت دارد اشاره و تأکید کرد که این شرکت‌ها به عنوان بنگاه‌های اقتصادی باید نگاه اقتصادی داشته باشند. او مسئله اجرایی شدن دبیرخانه را امری ضروری دانست که باید تشکیل شود تا مسائلی مانند تشکیل کنفرانس اقتصاد آب به دست فراموشی سپرده نشود و همچنین نواقص برای کنفرانس بعدی را برطرف کند. او در پایان صحبت‌های خود گفت: «پس باید این دبیرخانه تشکیل شود تا به هدف نهایی خود که اجرایی شدن قوانین بالادستی است، برسیم.»
دکتر خوش‌اخلاق عضو هیات علمی دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی در صحبت‌های خود تأکید کرد که برخی از این قوانین، سایر موارد را از بین برده‌است مثل قانون ملی کردن منابع آب؛ او با اشاره به این مسئله در ادامه صحبت‌های ابراهیم‌آبادی تصریح کرد که اگر مجموعه درست عمل کند قانون به درستی اجرایی می‌َرود و نتیجه می‌دهد.
باید فرهنگ‌سازی شود
دکتر خیابانی عضو هیات علمی دانشگاه علامه‌طباطبایی در صحبت‌های خود به این نکته اشاره کرد که دبیرخانه کنفرانس اقتصاد آب نباید روی ابرها راه بررود؛ بلکه اثرگذاری آن باید بررسی شود. او تأکید کرد که تا چند سال پیش صحبت در مورد قیمت آب و افزایش قیمت آن گناه کبیره بود اما اکنون اوضاع به کلی تغییر کرده؛ نوعی فرهنگ‌سازی باید صورت بگیرد تا مردم همگی با این مسئله موافقت کنند. او تأکید کرد دانشگاه‌ها و پایان‌نامه‌ها نیز باید موضوعات خود را به سمت اقتصاد آب هدایت کنند.
اعظم بیکی مدیر بخش مطالعات راهبردی آبِ مرکز ملی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران نیز در پایان تصریح کرد که مهم‌ترین برونداد این کنفرانس، بیانیه‌ای بود که در انتهای کنفرانس به دست آمد. او تصریح کرد که این بیانیه باید به دست تمامی سازمان‌ها و نهادها برسد و همه باید از آن مطلع شوند. به این ترتیب اطلاع‌رسانی در مورد این بیانیه نیز دوباره در دستور کار قرار گرفت تا همه نهادها در مورد اقتصاد آب نظرات و پیشنهادات خود را مطرح کنند. او همچنین در صحبت‌های خود تأکید کرد که قیمت آب قرار نیست افزایش پیدا کند بلکه ابتدا باید مطالعات و بررسی‌ها صورت بگیرد و در نهایت در مورد واقعی کردن قیمت آب تصمیم‌گیری شود.
در پایان این جلسه نیز با همکاری‌های خانم بیکی و همچنین سجادی‌فرد دبیر علمی همایش، قرار شد جلسه بعد برای نهایی شدن تکلیف دبیرخانه کنفرانس اقتصاد آب در روز یکشنبه 7 آذر برگزار شود.