در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تأکید شده که کالا باید به صورت کامل وارد کشور و با کد رهگیری بانک مرکزی از گمرک ترخیص شود، همچنین در قانون آمده که بانک مرکزی باید بلافاصله بعد از ورود کالا، کد رهگیری را ارائه دهد تا کالا سریع ترخیص شود. البته درباره کالاهایی که فاسد شدنی یا قابل اشتعال هستند، در قانون ضرب‌الاجل تعیین شده و بر اساس قانون باید در کمتر از ۲۴ ساعت این نوع کالاها از گمرک ترخیص شوند.
متأسفانه طی دوره‌ای به دلیل تأخیر در صدور کد رهگیری بانک مرکزی، بعد از ورود مواد اولیه و قطعات موردنیاز تولید، این کالاها چندین ماه در گمرک معطل می‌ماندند و بنابراین تولید کارخانه‌ها با اخلال مواجه می‌شد. تا اینکه 2 سال پیش بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی سران قوا، ترخیص ۹۰ درصد کالا بدون کد رهگیری بانک مرکزی امکان‌پذیر شد و ۱۰ درصد از آن در گمرک باقی می‌ماند تا فرآیندهای بانک مرکزی طی شود.
این مصوبه شورای عالی هماهنگی سران قوا تا ابتدای آبان ماه امسال جاری بود و دیگر تمدید نشد، برای همین کالاها در گمرکات رسوب کرده و تولیدکننده‌ها دچار مشکل شده‌اند، از طرفی رسوب کالاها هزینه زیادی برای انبارداری در گمرک به دنبال دارد و باعث آسیب به کالاها می‌شود.
این مسئله از سوی فعالان اقتصادی چندین مرتبه مورد انتقاد قرار گرفت و در نشست روسای کمیسیون‌ها، اتاق‌های استانی و تشکل‌ها با رئیس‌کل بانک مرکزی نیز مطرح شد. در این نشست، راهکار استفاده از تخصیص اعتباری از سوی محمد آرام، معاون بانک مرکزی، تشریح شد.
به دنبال برگزاری این نشست و پیگیری بخش خصوصی، سامانه جامع تجارت اعلام کرد که با توجه به اتمام مصوبه «ترخیص درصدی کالاهای حوزه صنعت» در گمرک به منظور تسهیل در ترخیص کالاهای وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد می‌شود؛ ثبت سفارش‌هایی که پیش‌تر از روش فوق استفاده می‌کردند از روش برات مدت‌دار از محل سامانه نیما (تخصیص اعتباری) بهره بگیرند.
به این اعلام تا اطلاع ثانوی شرط "اعتباری بودن" ثبت سفارش کنترل نمی‌شود و لزومی به انتخاب گزینه "اعتباری" در فیلد نوع پرداخت ثبت سفارش وجود ندارد. همچنین درخواست‌های تخصیص ارز اعتباری در اسرع وقت تأیید می‌شوند.
کاربران باید اقلام اطلاعاتی درخواست تخصیص ارز خود را تکمیل کنند:
- نوع معامله: مدت‌دار
- متعهد: خریدار
- محل تسهیلات: بدون تسهیلات
- مهلت بازپرداخت: مهلت‌دار
- محل تأمین ارز: سامانه نیما
- نوع نرخ ارز: آزاد
- نوع درخواست: اصل
- مدت به ماه: بین ۱ تا ۴ ماه
- مهلت انقضا: ۳۰ روز