بانک‌ها برای تأمین مالی بخش کشاورزی همکاری نمی‌کنند | درخواست اجرای معافیت صادرات کشاورزی از رفع تعهدی

بانک‌ها برای تأمین مالی بخش کشاورزی همکاری نمی‌کنند | درخواست اجرای معافیت صادرات کشاورزی از رفع تعهدی

رئیس اتاق شیراز در نشستی با حضور رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، ضمن تشریح مشکلات بخش کشاورزی، افزایش سهم بخش کشاورزی از تسهیلات بانکی، اصلاح رویه قیمت‌گذاری محصولات این حوزه و اجرای معافیت صادرات کشاورزی از رفع تعهد ارزی را خواستار شد.

نشست تخصصی «بخش کشاورزی در اقتصاد؛ الزامات و راهکارها» با حضور رئیس و هیات نمایندگان اتاق شیراز، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، مدیران دستگاه‌های مربوطه، نمایندگان تشکل‌های حوزه کشاورزی و فعالان اقتصادی استان فارس، با محوریت بررسی چالش‌ها و فرصت‌های موجود در حوزه کشاورزی، راهکارهای برون‌رفت از بحران‌های طبیعی، امنیت غذایی در اتاق شیراز برگزار شد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی شیراز با بیان اینکه برای تخصیص ارز به تجار این استان در ظاهر مقاومت می‌شود، خواستار بررسی این موضوع و میزان ارز پرداختی به تجار فارس و مقایسه آن با تجار سایر استان‌ها شد.

محمدصادق حمیدیان در این نشست، با بیان اینکه در بخش کشاورزی دچار مشکلات متعددی هستیم، افزود: بانک مرکزی در ارائه گزارش‌های عملکردی و دوره‌ای به شکل نامطلوبی عمل می‌کند.

وی ادامه داد: مانده تسهیلات بخش کشاورزی در سال 1384 حدود ۲۱ درصد از مانده کل تسهیلات پرداخت در کشور بوده؛ اما این عدد در سال 1398 به کمتر از ۱۲ درصد رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد که نسبت به تأمین مالی بخش کشاورزی توجه ویژه‌ای نداشته‌ایم و بانک کشاورزی به‌تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی پرداخت تسهیلات به بخش کشاورزی باشد.

وی اضافه کرد: بر اساس آخرین مصوبه بانک مرکزی، وظیفه پرداخت تسهیلات بخش کشاورزی در بانک‌های دولتی و خصوصی هم مشخص شده؛ اما مانده تسهیلات پرداختی بانک‌های خصوصی به بخش کشاورزی بسیار ناچیز است و در سایر بانک‌های دولتی هم عدد قابل‌توجهی نیست.

رئیس اتاق شیراز با اشاره به مکانیسم قیمت‌گذاری بر روی محصولات کشاورزی، ادامه داد: آنچه قانون مشخص کرده، آزادسازی قیمت است و در مواردی که از ارز دولتی یا حمایت یارانه‌ای مستقیم بهره‌مندی انجام شده، حق دولت است که نظارت کند. تسری موضوع به واحدهای صنایع تبدیلی و مکانیسم قیمت‌گذاری نه‌تنها موجب بروز مشکلات عدیده برای واحدها شده بلکه در کاهش کیفیت و رشد تخلف مؤثر بوده است.

حمیدیان گفت: گاهی در بررسی قیمت تمام‌شده بعضی از محصولات شاهدیم که حتی زیربناهای قانونی این دخالت در امر قیمت‌گذاری، مشکل دارد به‌عنوان‌مثال در خصوص مالیات ارزش‌افزوده می‌بینیم که برخی از حلقه‌های کشاورزی معاف از مالیات هستند اما در مقطعی وارد صنعت تبدیلی می‌شوند و حلقه بسیار تنگ می‌شود. در این زمینه نیز اگر قبل از ورود به عرصه صنایع تبدیلی مالیات دریافت شده باشد موجب ایجاد مشکلاتی برای تولیدکننده، توزیع‌کننده و حتی در حوزه صادرات می‌شود.

وی تصریح کرد: در حوزه صادرات هم شاهد اقدام عجیب‌وغریب دولت مبنی بر عدم رعایت مصوبه معافیت بخش کشاورزی از برگشت ارز حاصل از صادرات هستیم و ستاد تنظیم بازار نیز به بهانه کمبود کالا و بدون توجه به اینکه یک بازار صادراتی در خارج از کشور بعد از سال‌ها تلاش تجار ما ایجاد شده است بدون توجه به تبعات موضوع، با صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه صادرات و بازارهای صادراتی و حتی بازارهای داخلی ما را محدود و تحت تأثیر خسارات قرار می‌دهند.

حمیدیان افزود: در مقطعی صادرات پیاز را ممنوع کردند و کل بازار عمان از دست ایرانیان خارج و به پاکستانی و هندی‌ها سپرده شد و ناچار دولت در همان سال برای نگهداری پیاز، یارانه داد و نکته مهم این است که باید در سیاست خارجی کشور دارای ثبات شویم.

رئیس اتاق شیراز با طرح این موضوع که برای تخصیص ارز به تجار این استان در ظاهر مقاومت می‌شود، از رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس خواستار بررسی این موضوع و میزان ارز پرداختی به تجار فارس و مقایسه آن نسبت به تجار سایر استان‌ها شد.

بی‌توجهی بانک‌ها به تخصیص کامل اعتبار ۱۵ درصدی تسهیلات به کشاورزان

در ادامه این نشست، بر لزوم برطرف سازی مشکلات ناشی از سوء مدیریت و بی‌توجهی برخی مسئولان به مسائل کشاورزی و بهره‌برداران تأکید شد.

محمدجواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در بخش کشاورزی دچار مشکلات متعددی هستیم، بیان کرد: در این برهه از زمان نیازمند استفاده بهینه از منابع مالی و اعتبارات موجود در حوزه کشاورزی هستیم.

وی با اشاره به اینکه گزارشی از عملکرد بانک‌ها در تخصیص وام‌ها به بخش کشاورزی مطرح شد افزود: بسیاری از بانک‌ها نسبت به تخصیص کامل اعتبار ۱۵ درصدی به کشاورزان بی‌توجهی کرده‌اند که در این زمینه از مسئولان بانک‌ها برای پاسخ‌گویی به عملکرد خود در این خصوص اقدام خواهیم کرد.

عسکری اظهار کرد: معتقدیم برای حل مشکلات بخش کشاورزی کشور باید از ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود نهایت استفاده را کرد و این در حالی است که مهم‌ترین آسیب در حوزه کشاورزی تصمیمات خلق‌الساعه در برخی از زمان‌هاست که تأکید ما این است که هیچ‌گونه تصمیمی در حوزه کشاورزی بدون بررسی در کمیسیون‌ها قابل‌اجرا نیست.

توسعه بازارهای صادراتی محصولات کشاورزی

وی اضافه کرد: در راستای حمایت از تولیدکنندگان، قانون جدیدی در مورد تعرفه صادرات محصولات کشاورزی تصویب شد که طبق آن هیچ فرد یا دستگاهی نمی‌تواند بدون اطلاع قبلی اقدام به وضع تعرفه جدید کند.

عسکری تأکید کرد: از مسائل مهم، حمایت از تولید محصولات ارگانیک و افزایش صادرات محصولات کشاورزی است و هیچ‌گونه مانعی برای صادرات محصولات کشاورزی وجود ندارد و باید به دنبال افزایش کیفیت محصولات ایران در بازارهای خارجی و بازارهای جدید برای محصولات تولیدی باشیم.

نماینده مردم داراب و زرین‌دشت در مجلس شورای اسلامی با اشاره به برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی و دستگاه‌های مربوطه برای تأمین امنیت غذایی و بهبود وضعیت تولید ادامه داد: اقدامات متعددی در این زمینه در دست انجام است و با پیگیری‌های دقیق و نظارتی، از هرگونه کوتاهی در تأمین امنیت غذایی جلوگیری خواهد شد.

وی گفت: امنیت غذایی یکی از موضوعات حیاتی و مرتبط با امنیت ملی هر کشور است و بی‌توجهی به این مقوله می‌تواند تبعات سنگینی برای جوامع داشته باشد لذا هیچ‌یک از مسئولان نمی‌توانند از پاسخگویی به مشکلات کشاورزی شانه خالی کنند و تمامی دستگاه‌ها باید در جهت حل مسائل تولید و امنیت غذایی تلاش کنند.

پیگیری مستمر مسئله گندم و بحران آب در کشور

رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی افزود: برای حمایت از تولیدکنندگان، مسئله قیمت‌گذاری گندم و محصولات کشاورزی باید با حساسیت انجام شود زیرا که معتقدیم قیمت‌ها باید به‌سرعت تعیین شود تا تولیدکنندگان بتوانند برنامه‌ریزی صحیحی داشته باشند.

عسکری گفت: بر اساس مصوبه شورای قیمت‌گذاری، دولت موظف است اقداماتی را برای حفظ خودکفایی در تولید گندم انجام دهد. بر اساس ارزیابی‌ها، امسال تولید گندم به حدود ۱۲ میلیون تن افزایش یافته و هزینه خرید این میزان گندم به حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. در همین راستا، نگرانی‌هایی درباره تأمین به‌موقع منابع مالی و پرداخت پول گندم به کشاورزان وجود دارد.

وی تصریح کرد: در زمینه قیمت‌گذاری گندم شورای قیمت‌گذاری با حضور مسئولان مختلف ازجمله وزیر جهاد کشاورزی و وزیر اقتصاد در جلسات متعدد قیمت‌گذاری را بررسی و نهایی کردند و این در حالی است که در صورت وقوع هرگونه تورم در قیمت محصولات کشاورزی، جلسه‌ای با حضور رئیس‌جمهور و مسئولان دولتی در آینده نزدیک برگزار خواهد شد.

عسکری اظهار کرد: خودکفایی در تولید گندم باید تداوم یابد و از کاهش تولید جلوگیری شود که علاوه بر این، برنامه‌هایی برای صادرات مازاد گندم به سایر کشورها و تبدیل آن به آرد برای ارزآوری بیشتر در دست اقدام است.

این نماینده مجلس اضافه کرد: در خصوص بحران آب نیز یکی از دغدغه‌های اصلی ما است که مدیریت منابع آب و حفظ آن برای تولید محصولات کشاورزی از اولویت‌های اصلی است که مدیریت بحران آب و تأمین منابع آبی از اولویت‌های اصلی است، چراکه مشکلاتی چون فرونشست زمین و فرسایش بافت‌های اسفنجی سفره‌های زیرزمینی همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند.

عسکری ادامه داد: همچنین در این زمینه اقدامات قانونی برای طراحی و بازسازی منابع آبی به‌منظور حفظ تولید کشاورزی در حال انجام است.

او افزود: در بخش کشاورزی باید به مشکلات اساسی مانند بحران آب، خاک و اقلیم و همچنین نحوه مدیریت منابع طبیعی توجه و استفاده بهینه کرد.

الزام تغییر رویکرد در بخش کشاورزی کشور

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت تغییر رویکرد در بخش کشاورزی در کشور و استان فارس گفت: تبدیل کشاورزی سنتی به کشاورزی عمودی ازجمله ایجاد گلخانه‌ها و افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی کشور ضروری است و این تغییر رویکرد، باید با اهدافی ازجمله افزایش تولید محصولات کشاورزی و کاهش وابستگی به منابع طبیعی محدود دنبال و اجرایی شود.

رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: به‌رغم چالش‌ها، ایران توانسته است ظرفیت‌های بالای تولید محصولات کشاورزی مانند موز و آناناس در گلخانه‌ها ایجاد کند که این نوع کشت‌ها با بهره‌گیری از حداقل منابع آبی و حداکثر بهره‌وری تولید شده و توانسته‌اند به اشتغال و تولید بیشتر کمک کنند.

عسکری تصریح کرد: همچنین، با توجه به نیاز کشور به پروتئین سفید، وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از تولید گوشت مرغ و تخم‌مرغ، مجوزهایی برای راه‌اندازی واحدهای تولیدی صادر کرده است که این اقدامات باعث شده تا تولید مرغ از نیاز داخلی فراتر رود و به صادرات آن در بازارهای منطقه‌ای کمک شود.

وی یادآور شد: با ایجاد یک نقشه راه مناسب، می‌توان به تولید بیشتر و کاهش وابستگی به واردات در حوزه‌های مختلف کشاورزی دست یافت که در این زمینه توافق‌هایی برای تأمین منابع و توسعه زیرساخت‌ها صورت گرفته است که می‌تواند در راستای خودکفایی و اشتغال‌زایی در بخش کشاورزی مؤثر باشد.

عسکری افزود: این تحولات، نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر برای بهبود وضعیت کشاورزی و مقابله با چالش‌های اقتصادی و زیست‌محیطی است.

وی همچنین گفت: با پیگیری مستمر و همکاری مسئولان استانی و ملی، مشکلات بخش کشاورزی قابل‌حل است و استان فارس می‌تواند به یکی از قطب‌های مهم کشاورزی کشور تبدیل شود.

پرداخت مطالبات کشاورزان

در ادامه عسکری افزود: پیگیری‌های مستمری با سازمان بازرسی قوه قضائیه و دفتر مقام معظم رهبری برای تأمین منابع مالی به‌موقع برای پرداخت مطالبات کشاورزان انجام شده که در صورت عدم تأمین منابع لازم، خسارات به کشاورزان باید جبران شود.

وی به تلاش‌های انجام شده برای حل مشکلات مختلف در بخش کشاورزی اشاره و بیان کرد: تخصیص ۵۰۰ میلیارد تومان به وزارت جهاد کشاورزی از بودجه کشور برای حمایت از بخش کشاورزی انجام شده است و این در حالی است که حدود ۱۲۵ هزار میلیارد تومان از منابع مختلف برای تأمین ماشین‌آلات و ابزارهای کشاورزی مانند کمباین و تراکتور در اختیار قرار گرفته است.

عسکری اظهار کرد: هدف از این اقدامات، افزایش تولید و کاهش ضایعات کشاورزی به‌ویژه در زمینه برداشت گندم است.

این نماینده مجلس با اشاره به اهمیت پایانه‌های صادرات محصولات کشاورزی اضافه کرد: برای نمونه، در استان فارس، بودجه‌ای برای ساخت پایانه صادرات محصولات کشاورزی اختصاص داده شده تا زیرساخت‌های لازم برای صادرات این محصولات فراهم شود و همچنین مذاکراتی با کشورهایی ازجمله مانند قطر و امارات، برای صادرات بیشتر محصولات کشاورزی ایران انجام شده است، و پیشنهاد شده که استان فارس به‌عنوان پایلوت در این زمینه قرار گیرد.

در این جلسه به نکاتی ازجمله اجرای الگوی کشت، حمایت از بخش خصوصی، حمایت از صادرات استان، مشکلات پتروشیمی‌ها و صنایع تبدیلی، ضرورت استفاده از اهمیت هوش مصنوعی در کشاورزی، توسعه چشم‌انداز ۱۴۴۴ کشاورزی در ایران، اهمیت دیپلماسی اقتصادی، لزوم نظارت در بخش کشاورزی، چالش‌های اداری و مشکلات فعالان اقتصادی و تحلیل و اولویت‌بندی تأمین برق و گاز مورد نیاز بخش کشاورزی و ایجاد زیرساخت‌های جدید اشاره شد.