نمایندگان بخش خصوصی از اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سراسر کشور و تشکل‌های اقتصادی، امروز در محل اتاق ایران گرد هم آمدند تا بیستمین نشست از دوره دهم هیات نمایندگان اتاق ایران با محوریت بررسی موضوعات روز اقتصاد و کشور برگزار شود.
قانون تعهدات ارزی باید لغو شود
در بخش نطق‌های پیش از دستور این نشست، منوچهر رضایی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با اشاره به تعهدات ارزی و اقدامات بانک مرکزی در روند صادرات، گفت: رویکرد و عملکرد اتاق ایران در مواجه با اقدامات بانک مرکزی در حوزه پیمان‌سپاری ارزی، باید مورد بازنگری قرار گیرد. از سال ۱۳۹۷ چالش‌های جدی برای صادرات غیرنفتی به وجود آمد و سد بتنی در درون به وجود آمد که منجر به کاهش صادرات غیرنفتی شد.
این فعال اقتصادی تصریح کرد: اتاق ایران در مواجهه با اقدامات و تصمیمات بانک مرکزی نباید سکوت کند. تصمیمات گرفته شده هیچ اثر مثبتی نداشت و حتی منجر به حفظ ارزش پول ملی هم نشد. بخش خصوصی حق اعتراض دارد. همین تعهدات ارزی که جنبه قانونی هم گرفته است، قابلیت به نقد کشیده شدن را دارد.
او ادامه داد: با استناد به قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار ضرورت دارد، قانون مربوط به تعهدات ارزی را به نقد بگذاریم. محل مناسب این موضوع، شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی است. اگر پاسخ درخور، دریافت نشد باید علیه بانک مرکزی شکایت کنیم. ساختار قضائی کشور پاسخگوست.
رضایی خروج صادرات از شمول تعهد ارزی را تنها راهکار موجود دانست و ادامه داد: این درخواست را به رأی بگذاریم و در صورت تأیید اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران، درخواست لغو تعهدات ارزی را پیگیری کنیم.
ضرورت توجه به نیروگاه‌های تجدیدپذیر برای رفع ناترازی ها
حمیدرضا صالحی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، در سخنان پیش از دستور خود با اشاره به‌ضرورت مردمی سازی انرژی‌های تجدیدپذیر، گفت: در سال 1402 بالغ‌بر 13 هزار مگاوات ناترازی برق و در 1403 حدود 18 هزار مگاوات ناترازی برق را شاهد بودیم و پیش‌بینی می‌کنیم در سال آینده نیز میزان ناترازی برق به 25 هزار مگاوات برسد.
دبیر انجمن ساتکا، افزود: 84 درصد سرمایه‌گذاری در دنیا برای تولید برق مربوط به تجدیدپذیر ها است. آمار جهانی نشان می‌دهد 16 میلیون شغل در این حوزه ایجاد شده است. دنیا نگاه جدی به این حوزه دارد. مثلاً در آلمان ماهانه هزار مگاوات پنل‌های خورشیدی در بخش خانگی نصب می‌شود.
او ادامه داد: اگر 80 درصد برق کشاورزی از تجدیدپذیرها تأمین شود و یا در شهرک‌های صنعتی، 60 درصد دیماند آنها در دو شیفت از برق تجدیدپذیر تأمین شود، برق آنها قطع نخواهد شد.
صالحی اظهار کرد: نرخ خرید تضمینی برق خانگی باید افزایش یابد و ما تلاش می‌کنیم آن را به قیمت بورس سبز که حدود 4 هزار و 200 تومان است نزدیک کنیم. اگر همه صنایع در این زمینه کام بردارند می‌توانیم ناترازی ها را جبران کنیم.
بررسی موانع ایجاد نیروگاه‌های تجدید پذیر با حضور نماینده اتاق ایران
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق ایران، گفت: رئیس‌جمهور، تیمی متشکل از رئیس صندوق توسعه ملی، وزرای صمت و اقتصاد، روسای سازمان برنامه‌وبودجه و بانک مرکزی و نماینده‌ای از اتاق ایران را تعیین کرده تا این گروه گزارش کارشناسی خود را درباره موانع ایجاد نیروگاه‌های تجدید پذیر و راهکارهای آن، تا یکشنبه آینده به ایشان ارائه دهد.
صمد حسن‌زاده در بیستمین نشست هیات نمایندگان اتاق ایران، ضمن تقدیر از مواضع دولت در تنش‌زدایی با جهان و تلاش برای حل مشکل FATF از نمایندگان مجمع تشخیص مصلحت نظام درخواست کرد که در بررسی لوایح FATF به نحوی عمل کند که این مشکل حل شود.
او افزود: ازآنجاکه مشکل ناترازی‌ها برای کشور بسیار مشکل‌ساز شده است، دولت اهتمام ویژه‌ای برای حل این موضوع را در دستور کار قرار داده است. تصمیماتی ازجمله تخصیص منابعی از صندوق توسعه ملی برای تأمین سرمایه‌گذاری در حوزه برق، تأمین زمین موردنیاز و ... اخذ شده تا نارسایی‌ها در اسرع وقت از بین برود. رئیس‌جمهور تأکید دارد که در تابستان 1404 باید مشکل برق کشور را حل کنیم.
رئیس اتاق ایران تصریح کرد: با توجه به مشکلاتی که در حوزه ایجاد نیروگاه‌های بادی و تجدید پذیر وجود دارد، رئیس‌جمهور، تیمی متشکل از رئیس صندوق توسعه ملی، وزرای صمت و اقتصاد، روسای سازمان برنامه‌وبودجه و بانک مرکزی و نماینده‌ای از اتاق ایران را تعیین کردند تا این گروه، ابهامات و نارسایی‌ها در مسیر سرمایه‌گذاری و احداث نیروگاه، تعیین مناطق مناسب از نظر آمایش سرزمینی و ظرفیت تولید انرژی تجدید پذیر و خرید سلول‌های خورشیدی از چین و ... را بررسی کرده و تا یکشنبه آینده گزارش نهایی خود را به ایشان ارائه دهد.
کارنامه دیپلماسی اقتصادی اتاق ایران
حسن‌زاده با اشاره به سفر اخیر به تاجیکستان به همراه رئیس‌جمهوری و جمعی از فعالان اقتصادی، گفت: کشور تاجیکستان یک فرصت استراتژیک برای سرمایه‌گذاری و تجارت برای ایران است و این سفر فرصتی برای تعمیق روابط اقتصادی و فرهنگی دو کشور بود.
او ادامه داد: مسئولان ارشد اقتصادی کشور تاجیکستان در دیدارها، از اراده و تلاش دولت تاجیکستان برای ارتقای رتبه ایران در بین شرکای تجاری تاجیکستان سخن گفته و بر تدوین نقشه راه بلندمدت برای توسعه مناسبات بین دو کشور تأکید نمودند.
رئیس اتاق ایران تصریح کرد: بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که حوزه خدمات فنی و مهندسی، صادرات محصولات ساختمانی، نفت و گاز و پتروشیمی، صادرات محصولات کشاورزی، دارویی و تجهیزات پزشکی از مهم‌ترین حوزه‌های هدف برای همکاری مشترک بین فعالان اقتصادی دو کشور است. همچنین گردشگری سلامت از دیگر حوزه‌هایی است که ایران می‌تواند در آن موفق ظاهر شود و ظرفیت‌های لازم ازلحاظ پزشکی و کادر درمان و تخصص را دارا است.
حسن‌زاده در بخش دیگری از سخنرانی خود بر اعلام آمادگی برای مشارکت در عملیاتی کردن توافقنامه جامع راهبردی ایران و روسیه تأکید کرد و گفت: در پی سفر رئیس‌جمهوری به روسیه و انعقاد توافقنامه جامع راهبردی ایران و روسیه، طی نامه‌ای به رئیس‌جمهور، آمادگی اتاق ایران برای مشارکت ظرفیت‌های مشورتی و اجرایی جهت طراحی و عملیاتی کردن سازوکارهای اجرای توافقنامه جامع راهبردی ایران و روسیه اعلام شد.
سفر ترکیه، موضوع دیگری بود که رئیس اتاق ایران به آن اشاره کرد و افزود: کمیته راهبردی همکاری‌های کشاورزی و همایش تجاری فعالان کشاورزی ایران و ترکیه با حضور وزیر جهاد کشاورزی، روز جمعه ۲۱ دی‌ماه در آنکارا برگزار شد و در جریان دیدار با فعالان اقتصادی مقیم و غیرمقیم (اعزامی) و شرکت در همایش تجاری فعالان اقتصادی حوزه کشاورزی و صنایع غذایی ایران و ترکیه، اعضای هیئت تجاری اعزامی در نتیجه گفتگو با تجار ترک روابط خوبی رقم زدند.
هشدارهای شاخص مدیران خرید
او در ادامه به وضعیت اقتصاد کشور از نگاه شاخص شامخ اشاره کرد و گفت: روند شامخ کل اقتصاد در آذرماه 1403 و همچنین کاهش شامخ صنعت حاوی هشدارهای جدی برای تصمیم‌سازان اقتصادی کشور است.
حسن‌زاده ادامه داد: کمبود منابع انرژی و قطعی برق، مشکل اصلی بخش تولید بوده و باعث شده است تا بنگاه‌های تولیدی بسیار پایین‌تر از ظرفیت خود فعالیت کنند. همچنین شوک‌های افزایشی نرخ ارز، هزینه تأمین نهاده‌ها را برای بنگاه‌ها افزایش داده و اکثر بنگاه‌ها (خصوصاً بنگاه‌های کوچک و متوسط) با کمبود منابع مالی روبرو هستند. لذا انتظار داریم دولت اقدامات عاجل برای برون‌رفت از این شرایط را تدبیر کند.
او اظهار کرد: در زمینه رفع تعهد ارزی نیز گرچه با راه‌اندازی مرکز مبادله، قیمت ارز افزایش یافته اما شفاف‌سازی و روان‌سازی در زمینه رفع تعهد ارزی بهبود یافته و تأمین ارز در مدت‌زمان کوتاهی اتفاق می‌افتد که قابل‌تقدیر است. نارسایی‌هایی هنوز وجود دارد و امیدواریم به‌زودی مرتفع شوند.
درخواست از مجمع تشخیص مصلحت نظام برای حل مسئله FATF
محور آخر سخنرانی رئیس اتاق ایران به بحث تلاش دولت برای تنش‌زدایی از روابط ایران با دنیا اختصاص داشت. او ابراز امیدواری کرد: این تلاش‌ها به شکلی پیش رود که منافع ایران و ملت شریف کشورمان تأمین گردد و فشارهای تحریمی از اقتصاد و سفره خانوارها برداشته شود.
حسن‌زاده گفت: بازرگانان و تجار امروز دیگر امکان حمل پول نقد با خود در کشورهای دیگر را ندارند. کارت‌های اعتباری در همه دنیا قابل‌استفاده هستند اما متأسفانه ملت نجیب ایران اسلامی نمی‌تواند از این امکان استفاده کند و این نمونه‌ای از محرومیت‌های مربوط به FATF بوده است. ما در انتقال پول و سرمایه‌گذاری با هزاران مشکل مواجه هستیم و امیدوارم مسئولین کشور در رفع این مشکل اقدامات اساسی را انجام دهند.
رئیس اتاق ایران گفت: ما قصد داریم بازهم در بیانیه جدیدی از سوی هیات نمایندگان، حمایت خود را از تلاش دولت برای رفع مشکل FATF اعلام کنیم تا پشتوانه محکمی در این مسیر برای دولت باشد.
حضور بخش خصوصی در 29COP موفقیت‌آمیز بود
در بخش بعدی این نشست، آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران گزارشی از اعزام هیات اتاق به باکو، پایتخت آذربایجان برای حضور در نشست COP 29 ارائه داد.
او دراین‌باره گفت: یکی از فرآیندهایی که در اتاق ایران به‌خوبی پیش می‌رود، انسجام بین تشکل‌ها، اعضای اتاق‌های استانی و دیگر اعضاست.
نجفی خاطرنشان کرد: با حمایت اتاق ایران، هیاتی به باکو اعزام شد. علی‌رغم اینکه بخش‌هایی از دولت، حمایت لازم را نکردند، توانستیم حضور موفقی را تجربه کنیم. برای حضور در این نشست، ۷ ماه تلاش کردیم تا با دست‌پر مشارکت کنیم. باید توجه داشته باشیم که دو دفتره شدن بنگاه‌های اقتصادی در سراسر دنیا را از سال آینده شاهد هستیم، یکی دفتر مالیاتی و دیگری دفتر ردپای کربن که از سال آینده اجباری می‌شود.
او ادامه داد: در حوزه کاهش کربن، بنگاه‌های ایرانی توانستند قدم‌های فعالانه بردارند و این گزارش‌ها در نشست COP ارائه و مایه تعجب دیگر کشورها شد. از طرفی دوستی با محیط‌زیست یکی از موضوعاتی است که از ۳ هزار سال قبل تا به امروز در ایران مورد توجه بوده است.
این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران ادامه داد: برای نشست بعدی نیز هدفمند عمل کرده و مدام در حال تهیه گزارش‌های به‌روز مبنی بر کاهش ردپای کربن در فرآیند تولید کالاها هستیم.
نجفی از ضرورت عملیاتی شدن پیمان پاریس و کاهش سطح کربن در روند تولید کالا و خدمات سخن گفت و افزود: دستاوردهای خوبی در حوزه کاهش کربن در روند تولید داشتیم؛ اما کافی نیست. باید به این مقوله توجه کنیم و در اولویت قرار دهیم.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، مشارکت بخش خصوصی در زون آبی نشست COP را ضروری توصیف کرد و گفت: بخش دولتی باید از این مشارکت حمایت کند. همه کشورها با همین رویکرد مشارکت داشتند. در این راستا شاهد توجه هیات‌رئیسه اتاق ایران بابت احصای گواهی‌های کربن به دنبال امضای تفاهمات در قطر بودیم که به‌زودی انجام می‌شود. از طرفی با همین حمایت‌ها، اعضای هیات به باکو اعزام شدند و دستاوردهای مناسبی حاصل شد.
درباره اصلاحات آیین‌نامه شیوه تشکیل و فعالیت هیات نمایندگان اتاق ایران رأی‌گیری می‌شود
ازآنجایی‌که قرار بود در این نشست اصلاحیه آیین‌نامه شیوه تشکیل و فعالیت هیات نمایندگان اتاق ایران به رأی گذاشته شود، عده‌ای از لزوم انجام اقدامات کارشناسی بیشتر قبل از به رأی گذاشتن این اصلاحات، صحبت کردند.
در این راستا برخی از اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران خواستار اعمال اصلاحات شدند. به اعتقاد آنها ضرورت دارد با اعمال اصلاحات روی آیین‌نامه، زمینه حضور نمایندگان تشکل‌ها در جمع هیات‌رئیسه اتاق ایران، مهیا شود؛ چراکه تشکل‌ها نیز عضو هیات نمایندگان بوده و باید از کلیه حقوق این عضویت، برخوردار باشند.
بااین‌وجود، برخی معتقد بودند چون روند حضور نمایندگان تشکل‌ها در جمع هیات نمایندگان بر اساس رأی‌گیری نیست، نمی‌توان پذیرفت که در جمع هیات‌رئیسه اتاق ایران، حضور پیدا کنند.
متناسب با بیان دیدگاه‌های مخالف و موافق در این نشست، درنهایت قرار شد رأی‌گیری درباره اصلاحات آیین‌نامه در نشست دیگری طی دو ماه آینده انجام شود.