هفدهمین نشست از دوره دهم هیات نمایندگان اتاق ایران با حضور نمایندگان بخش خصوصی برگزار شد. تحولات منطقه‌ای، لایحه بودجه 1404 و مباحث محیط کسب‌وکار از موضوعات اصلی این نشست است. همچنین گزارش حسابرس و بازرس قانونی اتاق ایران برای سال 1402، گزارش تفریغ بودجه 1402 و گزارش پیشرفت احکام بودجه 1403 اتاق ایران نیز در این نشست ارائه شد.
در بخش سخنرانان پیش از دستور، سهراب شرفی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران درباره مسائل ساختاری در اتاق بازرگانی گفت: باید راهبردهایی برای رشد و توسعه اقتصادی تنظیم کند، اما در عمل اتاق درگیر مشکلات زیادی است که باید برای این موارد چاره‌اندیشی کند.
او ادامه داد: اتاق بازرگانی باید محل اندیشه و تفکر در جهت رونق اقتصادی است؛ اما به دلایلی این موارد حاصل نشده است. باید دولت و مجلس باور کنند که اتاق در تدوین قوانین و سیاست‌گذاری اقتصادی اثرگذار است و باید با توانمندی در درون اتاق این موارد حاضر شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق شیراز تصریح کرد: باید اتاق بر مبنای اندیشه و تفکر و تأیید استراتژی توسعه‌ای کار کند. امیدوارم در این مسیر گام‌های مؤثر در اصلاح ساختار برداریم.
شرفی تصریح کرد: باید بر شفافیت در اتاق ایران تأکید کنیم و امیدواریم هیات رئیسه جدید گزارشی از عملکرد و اثرگذاری افرادی که در کرسی‌های دولتی به‌عنوان نماینده اتاق ایران حضور دارند، ارائه شود. همچنین باید گزارشی از عملکرد شورای روسا برای اعضای هیات نمایندگان ارائه شود.
لزوم حذف تناقض‌ها در مرکز داوری
دومین سخنران پیش از دستور، امیرعادل طاهرخانی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران بود که گفت: من به‌عنوان منتخب هیات نمایندگان در مرکز داوری حضور داشتم؛ اما متأسفانه ابزار این همکاری در اختیار ما قرار نگرفته و این اهانت به آرا و موکلان من است.
عضو هیات رئیسه مرکز داوری اتاق ایران درباره عملکرد این مرکز، اظهار کرد: مرکز داوری اتاق ایران در ارائه خدمات مطلوب ناکام بوده و در توسعه دفاتر در شهرستان‌ها ناکام است. نارضایتی در تدوین قوانین اتفاق رخ داده بود که توسط هیات رئیسه اصلاحاتی صورت گرفت.
او ادامه داد: برخی از تشکل‌ها برای ارائه خدمات به دنبال مراکز داوری هستند. اگر ابزار کافی در مرکز داوری بود این تناقض‌ها پیش نمی‌آمد. مرکز داوری نهادی قانونی است اما خود به بی‌قانونی دست می‌زند و اقداماتی انجام می‌دهد که خلاف قانون است و این مصادیق به رئیس اتاق ایران اطلاع داده شده است.
تعطیلی پنج‌شنبه غیرکارشناسی است
یوسف قاضی عسکر، عضو هیات نمایندگان اتاق اصفهان هم به‌عنوان سومین سخنران پیش از دستور، گفت: جلسه روز ملی صادرات روز گذشته، کم رونق تر از همیشه برگزار شد و اگر به همین رویه ادامه دهیم، وضعیت بدتر خواهد شد.
او ادامه داد: با وضعیت موجود کسری تراز تجاری کشور به بیش از 20 میلیارد دلار در نیمه دوم سال خواهد رسید؛ چراکه رویه‌های جدید، قوانین و مشکلات باعث می‌شود که صادرات بیش‌ازپیش آسیب ببند.
قاضی عسکر اظهار کرد: مجلس و دولت به‌جای حل مشکلات صادرات، می‌خواهد پنج‌شنبه را تعطیل کند و هیچ توجهی به گزارش بخش خصوصی نمی‌شود. وضعیت به سمتی پیش می‌رود که با تعطیلی پنج‌شنبه‌ها هزینه تولید بالاتر می‌رود این در حالی است که بخش خصوصی و تولیدکننده معتقد است که به پیشنهاد بخش خصوصی و اقتصاددان‌ها توجه شود.
او همچنین گفت: بخشی نگری در حوزه انرژی بلای جان تولید است. واردات و صادرات یک زنجیره است و باید این زنجیره باهم دیده شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق اصفهان پیشنهاد کرد: شورای عالی صادرات تشکیل شود؛ اما ریاست آن در اختیار اتاق ایران، کمیسیون صادرات اتاق ایران یا کنفدراسیون صادرات ایران باشد. باید اتاق ایران نبض کار را دست گیرد و دولت و مجلس به نظر و پیشنهاد بخش خصوصی توجه کنند.
همه باید برای حل ناترازی انرژی کمک کنند
در ادامه این نشست، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: اتاق با مجلس شورای اسلامی و دولت ارتباط خوبی دارد و می‌توانیم از رئیس مجلس برای بخش خصوصی درخواست زمان نطق قبل از دستور کنیم تا در صحن مجلس، بخش خصوصی مشکلات خود را از نزدیک مطرح کند.
صمد حسن‌زاده، افزود: امروز با اعضای کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس در اتاق ایران نشستی داشتیم و مطالبی در آن نشست ارائه شد. واقعیت این است که کل کشور مشکلاتی دارد و دولت هم می‌گوید در این شرایط نمی‌توانیم کاری انجام دهیم. یکی از این مشکلات، ناترازی انرژی است. باید همه سعی کنیم در حل این مشکلات به دولت کمک کنیم.
او ادامه داد: دولت وزارت نیرو می‌گوید که می‌خواهد 30 هزار مگاوات به ظرفیت کشور اضافه کنند اما این وعده به این زودی عملیاتی نمی‌شود و اینکه در واقعیت چه خواهد شد، موضوع دیگری است. بخش خصوصی همت کند و در این حوزه سرمایه‌گذاری کند تا این مشکل کشور حل شود. دولت خود توانایی حل این مشکلات را به دلیلی تحریم‌ها و مشکلات سیاسی منطقه ندارد.
رئیس اتاق ایران درباره سپرده‌های اتاق ایران و اتاق شهرستان‌ها نزد بانک‌ها گفت: هیات رئیسه اتاق ایران اعتقاد دارد مشکلات واحدهای تولیدی احصا شود و آن واحد تولیدی که در تأمین نقدینگی مشکلاتی دارند اتاق‌های بازرگانی در سراسر کشور در جهت حل آن تلاش کند.
لزوم تغییر رویکرد و نگاه سیاست‌گذار به صادرات
رئیس اتاق ایران اظهار کرد: همان‌گونه که آگاهید روز گذشته روز ملی صادرات بود. وظیفه خودم می‌دانم از همه صادرکنندگان کالاها و خدمات و فعالان این حوزه تشکر و قدردانی کنم که در شرایط سخت جنگ اقتصادی از مبارزه دست نکشیدید و با همه تنگناهایی که وجود دارد به فعالیت خود ادامه می‌دهید.
حسن‌زاده تصریح کرد: یکی از نکاتی که روز گذشته تلاش کردم به مقامات و سیاست‌گذاران این حوزه یادآور شوم، اهمیت تغییر رویکرد و نگاه سیاست‌گذار به صادرات بود. همان‌گونه که میدانید بخش عمده صادرات کشور به محصولات خام و نیمه‌خام تعلق دارد که این مسئله اقتصادمان را در برابر هرگونه شوک داخلی و خارجی آسیب‌پذیر ساخته است.
او ادامه داد: باید در کنار بهره‌مندی از مزیت‌های نسبی، به خلق مزیت هم توجه ویژه شود و با تقویت تولیدات با ارزش‌افزوده بالا و صادراتی، کیفیت سبد صادراتی کشور ارتقا داده شود. همچنین در خصوص تأثیر سیاست ارزی و تجاری بر ایجاد کسری تجاری 17 میلیارد دلاری در سال گذشته (1402) هشدار داده و خواستار تجدیدنظر در این سیاست‌ها شدم. از طرفی با توجه به رویه نادرست برخی از کشورها مشکلاتی برای کشور و اقتصاد پیش آمده و ما در حال حاضر پنج کشور، شریک تجاری ایران هستند، باید بازارهای هدف دیگری برای صادرات کشور در نظر بگیریم تا این تهدیدها را رفع کنیم.
رئیس اتاق ایران درباره لایحه بودجه 1404 هم گفت: در خصوص تنظیم سند لایحه بودجه 1404، اتاق طی نامه‌ای، پیشنهاد‌های بودجه‌ای خود را برای سازمان برنامه ارسال کرد. همچنین نامه‌ای به رئیس سازمان برنامه‌وبودجه تنظیم و درخواست شد که پیش از ارسال سند لایحه به دولت، نظرات اتاق شنیده شود. روز شنبه 28 مهرماه این اتفاق رقم خورد و نشست مشترکی با رئیس سازمان برنامه‌وبودجه و معاونان سازمان برگزار شد.
حسن‌زاده اظهار کرد: در این جلسه تلاش کردیم علاوه بر ارائه پیشنهاد‌های اتاق، به نبایدها در بودجه سال آتی هم اشاره کنیم و سازمان را از ارسال تبصره‌های آسیب‌زا برای بخش خصوصی بر حذر داریم. در پایان جلسه با توجه به دغدغه‌های ارزی بخش خصوصی، مقرر شد جلسه‌ای با آقای دکتر فرزین رئیس‌کل بانک مرکزی برگزار شود تا مسائل مرتبط با ارز در بودجه سال آتی طرح گردد.
مسئولان به زنگ خطر شامخ توجه کنند
رئیس اتاق ایران ادامه داد: مسئله دیگری که می‌خواهم به آن بپردازم، در خصوص وضعیت اقتصاد و صنعت در شهریورماه است. روند شامخ کل اقتصاد در شهریورماه، برای پنجمین ماه متوالی همچنان کاهشی است. بخش صنعت با توجه به تداوم قطعی برق در کارخانه‌ها، برای چهارمین ماه پیاپی در رکود قرار داشته است. از نگاه فعالان اقتصادی تداوم این وضعیت می‌تواند به تشدید خروج سرمایه از کشور منجر شود و زنگ خطری برای اقتصاد است. در شرایطی که کشورهای همسایه برای جذب سرمایه‌های خارجی، فرش قرمز پهن کرده‌اند، فشار بیشتر بر تولیدکنندگان و صنعتگران کشور، به معنای مجوزی برای فرار سرمایه‌هاست.
او افزود: در نیمه اول سال فشار بر تولید از ناحیه قطع برق بود و در نیمه دوم سال این فشار ممکن است از ناحیه قطع گاز مجدد تکرار شود که می‌توان انتظار ادامه رکود در بخش صنعت را در صورت این قطعی‌ها داشت.
جزایر سه‌گانه متعلق به مام میهن و غیرقابل‌مذاکره است
رئیس اتاق ایران تصریح کرد: در سطح منطقه، متأسفانه با تداوم و تشدید شرارت‌های رژیم غاصب صهیونیستی شاهد افزایش دامنه تروریسم دولتی و خشونت در کشورهای خاورمیانه و کشتار غیرنظامیان و تخریب زیرساخت‌های کشورهای مسلمان و خسارات انسانی و مادی جبران‌ناپذیر هستیم. این منازعات، آسیبی مهلک، برای فعالیت‌های اقتصادی‌اند. انتظار اعضای اتاق ایران از دولتمردان این است که ضمن حفظ کیان کشورمان، با ارائه ابتکارات دیپلماتیک، در مسیر تنش‌زدایی گام برداشته و سایه هر نوع جنگ و خونریزی را از کشور دور سازند.
حسن‌زاده گفت: جنگ‌ها همواره باعث شده‌اند که واقعیات خود را بر رؤیاهای دولت‌ها تحمیل کنند و آنها را به بازاندیشی در منش و روش خود وادارند. اتاق ایران آمادگی کامل دارد در زمینه دیپلماسی اقتصادی، همکاری تنگاتنگی با دولت در پیش گیرد و در گام‌های دولت برای کنترل تنش‌ها همکاری کند.
او تأکید کرد: ما در چند روز گذشته شرارت‌های دیگر و ادعاهای رؤیایی درباره جزایر ایران را شاهد بودیم. بخش خصوصی ضمن صیانت از تمامیت کشور، اعلام می‌کند که جزایر سه‌گانه متعلق به مام میهن و غیرقابل‌مذاکره است و اتاق ایران هم به همراه تمام مردم ایران به این مهم تأکید می‌کند.
رئیس اتاق ایران به مراسم روز ملی صادرات نیز اشاره کرد و گفت: فعالان بخش خصوصی پیشنهادهایی را برای حل مشکلات نرخ ارزی، رفع تعهد ارزی و مشکلات حمل‌ونقل و ... مطرح کردند. رئیس‌جمهوری هم به همکاری بخش خصوصی تأکید کرده و عنوان کرد که اتاق بازرگانی طرح‌های کارشناسی خود را درباره مسائل اقتصادی، آماده کرده و تحویل دولت دهند. در حل مشکلات به این راهبردها توجه خواهد شد. امیدواریم همه واحدهای تولیدی در مسیر پیشرفت اقتصادی گام‌های مهمی بردارند.
او همچنین با اشاره به سفر اخیراً خود به ازبکستان، خواستار صدور ضمانت‌نامه برای صادرکننده‌های خدمات فنی و مهندسی شد تا در ساخت شهر جدید دیپلماتیک ازبکستان، بخش خصوصی ایران فعالیت جدی داشته باشند.
بهبود عملکرد دستگاه‌های اجرایی در محیط کسب‌وکار سال ۱۴۰۲
در بخش بعدی نشست هیات نمایندگان، حجت میرزایی، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران به ارائه گزارش «طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار و نتایج آن» پرداخت.
بر اساس اظهارات او طولانی بودن زمان لازم برای دریافت انواع پروانه‌ها، مجوزها و دریافت خدمات اولیه موردنیاز تولید، محیط کسب‌وکار کشور را مخدوش کرده است. این موضوع به شاخصی برای سنجش محیط کسب‌وکار تبدیل و در دنیا با عنوان گزارش Doing Business بررسی و منتشر می‌شد.
رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران تصریح کرد: رتبه ایران در این سنجش به ۱۳۰ در بین کشورهای دنیا رسیده است که قابل دفاع نیست. البته این آمار به سه سال قبل مربوط می‌شود چراکه از سه سال قبل این گزارش منتشر نمی‌شود و کار سنجش به بخش خصوصی سپرده شده است.
میرزایی ادامه داد: در مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، این سنجش‌ها صورت گرفت و ۴ هزار فعال اقتصادی از سه اتاق اصناف، تعاون و بازرگانی در این سنجش مشارکت کردند تا عملکرد دستگاه‌ها را در محیط کسب‌وکار بررسی کنیم. طبق یافته‌های حدید در سال ۱۴۰۲ عملکرد دستگاه‌ها بهبود یافته است.
در ادامه نشست، گزارش حسابرس و بازرس قانونی سال ۱۴۰۲ اتاق ایران توسط نماینده شرکت حسابرس و گزارش تفریغ بودجه سال ۱۴۰۲ اتاق ایران توسط ساسان شاه ویسی، دبیر کل اتاق ایران ارائه شد.
پس از اعلام نظر موافقان و مخالفان درباره گزارش حسابرس و بازرس قانونی و تفریغ بودجه ۱۴۰۲ این گزارش به رأی گذاشته شد و با کسب ۸۵ درصد آرا به تصویب هیات نمایندگان رسید.
در بخش بعدی نشست، ساسان شاه‌ویسی، دبیر کل اتاق ایران، گزارش پیشرفت احکام بودجه سال ۱۴۰۳ را ارائه داد.
در ادامه از بین موسسه حسابرسی رهیافت و همکاران، موسسه حسابرسی ارکان سیستم، موسسه حسابرسی آگاه‌نگر و موسسه حسابرسی همیار حساب با رأی ۸۵ درصد اعضای هیات نمایندگان موسسه حسابرسی رهیافت و همکاران برای سال ۱۴۰۳ انتخاب شد.
تذکرات یک دقیقه‌ای
در بخش تذکرات یک‌دقیقه‌ای علی مسعودی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران از لزوم تجلیل از قهرمانان المپیک بر اساس مصوبه هیات نمایندگان صحبت کرد و پیگیر اجرای آن شد. به اعتقاد او، اتاق ایران باید قهرمانان ملی کشور را تشویق کرده و حمایت کند.
عباس جبالبارزی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز با توجه به لزوم حل بحران انرژی پیشنهاد داد: در صورت نتیجه‌بخش بودن ایجاد نیروگاه‌های تجدیدپذیر، سرمایه‌گذاری‌ها را روی این حوزه متمرکز شود؛ البته مطالعه دقیق درباره این موضوع ضروری است.
محمدرضا نجفی‌منش، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران از طولانی و نامشخص بودن زمان تخصیص ارز در روند واردات توسط بانک مرکزی انتقاد کرد و خواستار رسیدگی به این چالش شد.
همچنین محمدرضا فاروقی، رئیس کمیسیون گمرک گفت: ترخیص کالا منوط به ثبت اطلاعات منشأ ارز در سامانه است. همه‌ساله به دلیل طولانی شدن زمان تخصیص ارز، مصوباتی داریم که روند ترخیص را سرعت ببخشد. متأسفانه زمان این مصوبه مربوط به سال قبل تمام شده و باید تمدید آن را درخواست کنیم.