ابوالفضل روغنی، رئیس کمیسون صنایع اتاق ایران - عکس: زهرا رمضانی
دولت سال قبل پرداخت ۱۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بنگاه‌های کوچک و متوسط را تصویب کرد اما به‌نظر تولید‌کنندگان این تسهیلات به‌طور کامل پرداخت نشده است چراکه از یک سو بخشی از این تسهیلات بابت استمهال بدهی‌های گذشته تولید‌کنندگان به سیستم بانکی برگردانده شده است. گرچه رئیس‌کل بانک مرکزی اخیرا از پرداخت 17هزار میلیارد تومان تسهیلات به 24هزار بنگاه کوچک و متوسط خبر داده اما در عمل تولید چنین تسهیلاتی را دریافت نکرده است.
از سوی دیگر حتی بنگاه‌هایی که تسهیلات مذکور را دریافت کرده‌اند، تأثیر مشهودی در بهبود وضعیت تولید و خروج این بنگاه‌ها از بن‌بست نداشته‌اند؛ چراکه مشکلات فضای کسب و کار کشور به‌مراتب پیچیده‌تر از آن است که تسهیلات مذکور بتواند زمینه رونق تولید را فراهم کند. اکنون رکود مطلق حاکم بر بازار اصلی‌ترین مشکل تولید‌کنندگان داخلی است و اگر خواستار بازگشت رونق به کسب و کار این بنگاه‌ها هستیم باید تقاضای مؤثر در بازار را تحریک کرده و تنگناهای صادرات کالاهای داخلی را مرتفع کنیم.
علاوه بر آن موانع بزرگ دیگری بر سر راه تولید‌کنندگان داخلی وجود دارد که شاید ارتباط چندانی به این دولت هم نداشته و ریشه‌ای چندین ساله داشته باشد؛ موانعی مانند نحوه تعامل نظام بانکی با تولید، تنگناهای قانون کار، تأمین اجتماعی، بیمه، مالیات، قوانین و مقررات واردات، بهره‌وری و نرخ ارز. درواقع موانع بسیار متعدد و پیچیده‌ای وجود دارد که وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند واحدهای تولیدی را زمینگیر می‌کنند؛ مثلا در مورد مشکلات نظام بانکی کشور 8هزار واحد صنعتی کشور طی نامه‌ای پیشنهادهایی را به بانک مرکزی برای انجام اصلاحات در نظام بانکی کشور ارائه کرده‌اند که ازجمله مهم‌ترین موارد مطرح در این زمینه اصلاح نرخ بهره بانکی، وثایق پرداخت تسهیلات و موضع ذی‌نفع واحد که بانک‌های کشور در این مورد مشکلات اساسی را برای بنگاه‌های تولیدی ایجاد کرده‌اند.
همچنین دولت‌ها قادر به پرداخت سهم تولید از درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها نبوده‌اند. موضوع مهم و مؤثر دیگر در راه نیفتادن چرخ تولید در بنگاه‌های تولیدی، ناکام ماندن هدفگذاری مقررات‌زدایی از فضای کسب و کار کشور است که به‌رغم مصوبه دولت و تکالیف وزارت امور اقتصادی و دارایی، هنوز اقدام مؤثری برای رفع مقررات دست و پاگیر از فضای کسب و کار کشور صورت نگرفته و متقاضیان راه‌اندازی کسب و کارهای تازه با بیش از هزار مانع دست و پاگیر مواجه هستند.
در زمینه جذب سرمایه‌گذاری نیز به‌دلیل تغییر پی در پی قوانین کسب و کار و چالش‌های سیاسی هنوز قادر به اطمینان‌بخشی لازم به متقاضیان سرمایه‌گذاری در فضای کسب و کار کشور نبوده‌ایم و هنوز اقدام چشمگیری که ریسک سرمایه‌گذاری در بخش تولید را کاهش دهد، توسط دستگاه‌های ذیربط صورت نگرفته است و تا زمانی که این تنگناها مرتفع نشود نمی‌توان انتظار رونق تولید در بنگاه‌های صنعتی حتی با پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت را داشت.