حوالی ظهر چهارشنبه، 13 اردیبهشتما، انفجاری قلب معدن زمستان یورت آزادشهر استان گلستان را به لرزه درآورد؛ حادثهای که به گفته رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر در نتیجه آن 103 معدنچی مصدوم و تا زمان تنظیم این گزارش 22 پیکر از داخل معدن خارج شده است.
تونلی که دچار حادثه شد سومین تونل طولانی معدن زمستان یورت به طول 2500 متر از چهار سال قبل وارد فاز استخراج در تناژ بالا شده است. معدن زغال سنگ زمستان یورت آزادشهر در فاصله 90 کیلومتری شرق شهر گرگان مرکز استان گلستان بر اثر افزایش گاز متان داخل آن و جرقه حاصل از باتری لوکوموتیو منفجر شد.
معدن زمستان یورت؛ منطقهای به همین نام، در 25 کیلومتری جنوبشرق شهر آزادشهر که ظهر روز چهارشنبه یکی از تونلهای آن منفجر شد. این معدن عمری 16 ساله دارد که برای 60 سال آینده ذخیره زغال سنگ دارد به میزان سالانه 100 هزار تن. یورت معمولاً از پشم و پوست حیوانات ساخته شده است و از آنجا که استان گلستان یکی از سرزمینهای اصلی اقوام عشایر ایران زمین بوده و هست این واژه در ادبیات گفتاری استان کاربرد زیادی دارد.
وجه تسمیه یورت زمستان به معنای چادر قشلاقی روستایی در نزدیکی معدن است که نام معدن از آن وام گرفته شده است. یورت یا یورد اسمی است که عشایر به چادرهای سیار که به عنوان خانه مورد استفاده قرار میگیرند؛ میگویند.
ظرفیت معدن چقدر است؟
ظرفیت سالانه استخراج سنگ خام کُکشو از معدن زغال سنگ زمستان یورت 100 هزار تن است که بخش فولاد کشور بیش از سایر بخشها نیازمند آن است. محموله این معدن روزانه روانه استان اصفهان میشود هرچند در بخش کورههای آجر پزی نیز مورد استفاده و مصرف قرار میگیرد.
معدن زمستان یورت دارای پنج تونل فعال استخراج و یک تونل در آستانه بهره برداری با 370 نفر کارگر و کارمند دائم به عملیات استخراج مشغول است.
حالا تونل سوم زمستان یورت منفجر شده است و هنوز خیلیها به انتظار معجزه نشستهاند تا بعد از چند روز عزیزانشان از زیر خروارها سنگ، معدن و خاگ زنده بیرون بیاید. آنها امروز به انتظار معجزه هستند و به یاد میآورند روزهایی را که برای گرفتن حقوق خود اعتصاب کرده بود. دیماه سال 94 بود که شرایط کاری برای معدنچیها مشکل میشود و آنها چندین بار دست به اعتصاب میزنند. حتی جلوی فرمانداری آزادشهر هم میروند و امروز هم سهماه حقوق معوقه دارند. کارگران معدن گاه تا 16 ساعت کار در معدن 980 هزار تومان حقوق میگیرند و صورت سیاه خود را به سختی سرخ نگه میدارند.
سه روز قبل از حادثه بود که امیدهایی در دل این کارگران زنده میشود برای بهبود اوضاع، روز کارگر، یازدهم اردیبهشت کارگران معدن یورت زمستان، فرمانداری شهرستان آزادشهر را در میان خود داشتند؛ حبیب شفایی در همان روز میگوید: «شهرستان آزادشهر برخوردار از معادن غنی و پتانسیل بالایی در عرصه معدن و سرمایهگذاری در این بخش است که متأسفانه سوء مدیریت و عدم استفاده بهینه از معادن باعث شده کارخانجات و واحدهای تولیدی برای فرآوری منابع معدنی مختلف در این شهر ایجاد نشده که راهاندازی این واحدها رونق اقتصادی و موجبات اشتغال بیکاران را در این منطقه فراهم خواهد کرد.» حالا پنج روز از آمدن فرماندار میگذرد و زمستانیورت عزادار است و بخشی از هویت و نیروی انسانی آن زیر خروارها خاک و سنگ و سیاهی.