رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، گفت: بانک مرکزی باید امکان واردات بدون انتقال ارز را برای فعالان اقتصادی فراهم کند.
صمد حسن‌زاده، در نشست شورای روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران، ادامه داد: باید اجازه داده شود افرادی که خارج از کشور یا در داخل پول دارند، از این امکان استفاده کنند. این تصور که اعطای چنین مجوزی منجر به خروج ارز از کشور می‌شود، درست نیست. چرا که الان اگر کسی بخواهد ارز را خارج کند از طریق صرافی‌ها هم می‌تواند اقدام کند.
او افزود: برخی واحدهای تولیدی چندین سال است که با شرکت‌های خارجی مراوده داشته و اعتبار خوبی دارند. این واحدها به واسطه این اعتبار می‌توانند کالا را دریافت کنند و پول آن را 6 ماه یا یک سال بعد بدهند. بانک مرکزی باید مجوز این کار را به واحدها بدهد.
حسن‌زاده با تاکید بر اینکه بازار مبادله دوم نیازمند شفاف‌سازی از سوی مسئولین بانک مرکزی است، اظهار کرد: اجرایی شدن مکانیزم ماشه، مشکلاتی برای فعالان اقتصادی ایجاد خواهد کرد. برای عبور از این شرایط هیچ راهی به جز شکل‌گیری همکاری نزدیک میان دولت با فعالان اقتصادی وجود ندارد.
رئیس اتاق ایران، ادامه داد: فعالان اقتصادی در تمام دوره‌های تحریم طی سال‌های گذشته، شایستگی‌های خود را نشان داده‌اند. باید از این تجربه‌ها استفاده شود.
او گفت: امیدواریم با وفاق و تعامل با همه کشورها از این مرحله عبور کنیم و آرامش خاطر و رفاه نسبی برای کشور فراهم شود.
کارگروه بازنگری شیوه‌نامه اداره کمیسیون‌ها تشکیل شود
پیام باقری، نایب‌رئیس اتاق ایران نیز با اشاره به مشارکت 94 درصدی اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران در انتخابات میان‌دوره هیات رئیسه کمیسیون‌های تخصصی، گفت: نگاه هیات رئیسه به کمیسیون‌های 20 گانه جدی و متمرکز است. اینکه کمیسیون‌ها بتوانند مأموریت‌های خود را در فرایندهای اتاق، مکانیزم تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری، مواجهه با مسئولین و طرح مطالب، تنظیم گری بین بخش خصوصی و حوزه حاکمیتی و سایر مأموریت‌های اتاق با اختیاراتی که تفویض شده، پیش ببرند برای همه ما اهمیت زیادی دارد.
او با اشاره به برگزاری انتخابات هیات رئیسه کمیسیون‌ها با شیوه‌نامه جدید، اظهار کرد: برای اولین بار شیوه‌نامه‌ای که در ابتدای دوره تنظیم و با رأی هیات نمایندگان تصویب شد را عملیاتی کردیم. اما برای دور دوم به نظر می‌رسد این شیوه‌نامه نیاز به بازنگری دارد. الان نقاط ضعف و قوتان مشخص شده است.
باقری ادامه داد: لازم است تا دوباره کارگروهی از بین روسای کمیسیون‌ها انتخاب شده و شروع به به‌روزرسانی و اصلاح و رفع نقاط ضعف شیوه‌نامه کند. نتیجه این بازنگری در جلسه شورای روسای کمیسیون‌ها طرح شده و بعد در مسیر تصویب هیات نمایندگان قرار خواهد گرفت تا در دوره یازدهم هیات نمایندگان شاهد شیوه‌نامه کم نقص و خوبی در اداره کمیسیون‌ها باشیم.
7 مأموریت اصلی کمیسیون‌های تخصصی در دور دوم فعالیت
او با بیان اینکه هیات رئیسه اتاق ایران انتظار دارد تا کمیسیون‌ها در دور دوم فعالیت‌ها خود بر برخی مأموریت‌ها تمرکز بیشتری داشته باشند، افزود: پایش مستمر محیط کسب‌وکار و رصد این بخش با هدف کمک به تدوین گزارش‌های تحلیلی مرکز پژوهش‌های اتاق و شکل‌گیری مطالبات دقیق از سوی اتاق ایران، نمایندگی فعالانه بخش خصوصی در تعامل با حاکمیت و تلاش برای پیگیری یک یا دو مقرره و آیین‌نامه مخل کسب‌وکار در هر کمیسیون، افزایش توانمندی‌های بخش خصوصی و موضوع تاب‌آوری از طریق افزایش سطح مهارت و آموزش، شبکه‌سازی و هم‌افزایی با کمیسیون‌های متناظر در اتاق‌های سراسر کشور، محتواسازی اسناد راهبردی، برگزاری دست‌کم یک رویداد تخصصی در سطح ملی از سوی هر کمیسیون و تداوم راه‌اندازی میزهای خدمت از سوی کمیسیون‌های مختلف از جمله این مأموریت‌هاست.
او در بخش دیگری از سخنانش هم گفت: در هیات رئیسه اتاق ایران ایجاد کانال ارتباط مستقیم با بخش اقتصادی شورای عالی امنیت ملی بررسی شد تا این ارتباط به صورت ارگانیک برقرار شده و بتوانیم چند سرفصل مهم از جمله مسائل ارزی و مبادلات بین‌المللی را از طریق آن پیگیری کنیم.
باید آماده مواجهه با شرایط سخت باشیم
کیوان کاشفی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران نیز با بیان اینکه منحصربه فردترین جایی که منویات هیات نمایندگان اتاق ایران می‌تواند به بدنه اتاق منتقل شود، از مجاری کمیسیون‌هاست، اظهار کرد: کمیسیون‌ها از ارکان اساسی اتاق هستند که ما بر اساس نظرات تخصصی آن‌ها سیاست‌های اتاق را تنظیم می‌کنیم.
او با تاکید بر ضرورت ایجاد هماهنگی میان واحدهای مختلف با کمیسیون‌ها گفت: بسیاری از مقررات و سیاست‌ها در مجامع و شوراهای مختلف وضع می‌شوند. بنابراین اینکه نمایندگان کمیسیون‌ها به نحوی در این جلسات حاضر شوند که مطالب آن‌ها تبدیل به ایده شده و به عنوان مطالبه از سوی اتاق مطرح شوند، بسیار مهم است.
کاشفی اظهار کرد: شرایط فعلی کشور سخت‌تر شده و منابع دولت محدودتر خواهد شد. همه میدانیم که در این شرایط همیشه بیشترین فشار بر بخش خصوصی واردمی شود. بنابراین ما باید آماده مواجهه با این شرایط باشیم.
شرایط بازار ارز دوم برای صادرکنندگان خرد و متوسط
محمد لاهوتی، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق ایران هم در این نشست به موضوع راه‌اندازی تالار دوم مبادله اشاره کرد و گفت:تالار دوم از سه هفته قبل در مرکز مبادله راه‌اندازی شده است.
او افزود: بازار دوم برای مشمولین بند 2 آیین‌نامه اجرایی قاچاق کالا و ارز یعنی صادرکنندگان خرد و متوسط است. این گروه از بازار اول امکان فروش در بازار دوم را دارند. در گذشته مشمولین بند 2 در گذشته حدود 8 میلیارد دلار بازگردانده‌اند. اما با آزادسازی نرخ در بازار دوم با عنوان امتیاز صادراتی، پیش‌بینی می‌شود این رقم افزایش یابد.
روش واگذاری در این بازار به دو روش مستقیم و غیرمستقیم دیده شده است. در روش مستقیم، صادرکننده با واردکننده توافق می‌کند که مقداری از ارز حاصل از صادرات خود را با کوتاژ صادراتی در اختیار واردکننده بگذارد. فرض بر این است که واردکننده ثبت سفارش را گرفته و تأیید واردات را دارد. هم‌زمان دو نفر در یک بانک عامل حاضریم شوند و صادرکننده اعلام می‌کند که ارز خود را با نرخ ارز و امتیاز صادراتی را در اختیار واردکننده قرار می‌دهم. بانک عامل باید این را در سامانه مرکز مبادله ثبت کند. این فرایند ظرف مدت 4 روز انجام می‌شود.
او ادامه داد: در روش غیرمستقیم، صادرکننده و واردکننده همدیگر را نمی‌شناسند. صادرکننده ارز خود را به تراسپی بانک در بازار هدف صادراتی تحویل داده، گواهی صدور را گرفته و در مرکز مبادله توسط بانک عامل عرضه می‌شود. در آنجا تعدادی واردکننده هم تقاضای خرید ارز دارند که از این محل توسط بانک تهاتر صورت می‌گیرد. در اینجا بانک متعهد به تأمین ارز واردکننده است. اما در روش مستقیم توافق بین صادرکننده واردکننده است و بانک تعهدی ندارد.
واردکنندگانی که از بازار دوم ارز دریافت می‌کنند، از جمله واردات قطعات خودرو، خودرو، موبایل و لپ‌تاپ و قهوه و ... مشمول بازار دوم هستند و از بازار اول دیگر ارزی به آن‌ها داده نمی‌شود.
عدم شفافیت نرخ ارز در مبادله غیرمستقیم بالاست
احمدرضا فرشچیان، رئیس کمیسیون تسهیل واردات اتاق ایران نیز گفت: در روش مستقیم، تبادل انجامیم شود و تا حدودی شفاف است. اما در روش غیرمستقیم عدم شفافیت نرخ بالاست. عدم شفافیت بازه قیمتی مسئله اساسی است که باید به آن توجه شود. نکته دیگر این است که هنوز به صورت جامع اعلام نشده کدام اچ.اس.کدها به تالار دوم می‌روند.
اتاق ایران بر حذف یارانه ارزی در ابتدای زنجیره، تمرکز کند
علیرضا کلاهی صمدی، رئیس سابق کمیسیون صنعت نیز گفت: باید تلاش کنیم هرگونه یارانه ارزی برداشته شود. هیچ کدام از این یارانه‌ها به مردم نمی‌رسند. اگر یارانه ارزی برداشته شود 17 میلیارد دلار تقاضای ماشین‌آلات به 5 میلیارد دلار کاهش میابد. بنابراین باید اتاق ایران به دنبال حذف یارانه در اول زنجیره برود. یارانه باید به انتهای زنجیره داده شود.
بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران هم بر ضرورت همکاری نزدیک‌تر اتاق ایران با سران سه قوه اشاره کرد و گفت: اتاق باید در مطالبه گری فعالانه‌تر عمل کند. ما باید طرح‌های مورد نظر خودمان که به تسهیل تولید و تجارت منجر می‌شود، از جمله امکان واردات بدون انتقال ارز را به شورای عالی سران سه قوه بدهیم تا در قالب بخشنامه اجرایی شود. با استفاده از این ظرفیت مشکل سرمایه در گردش واحدهای تولیدی حل می‌شود.
محمود تولایی، رئیس کمیسیون مالیات اتاق ایران هم معتقد بود: اگر قرار است بخش خصوصی تحریم‌ها را دور بزند، بانک‌ها پاشنه آشیل ما هستند. باید سازوکاری درست شود تا برای عرضه و تخصیص ارز از مسیر بانک عامل بیرون بیاییم.
تاکید بر تلاش برای جذب سرمایه خارجی
فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران هم گفت: اتاق ایران می‌تواند، پلتفرمی برای مبادله ارز ایجاد کند در این صورت ناگزیر نیستیم از مسیر بانک عامل حرکت کنیم.
او تاکید کرد: یکی از کارهایی که می‌توانیم در شرایط فعلی انجام دهیم، تلاش برای افزایش سرمایه‌گذاری خارجی است. در 6 ماه اول امسال دو برابر مدت مشابه سال گذشته، جذب سرمایه خارجی داشتیم. این تقاضا به ویژه از طرف چین زیاد است.
اسحاق بندانی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران هم گفت: منابع ارزی ما کاهش یافته و بنابراین باید مصارف مدیریت شود. باید اهم و فی الاهم کنیم و بر این اساس با دولت وارد مذاکره شویم که تخصیص ارز کالایی که به امنیت غذایی مرتبط است خارج از رویه‌ها انجام شود.
سادینا آبایی، رئیس سابق کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران هم گفت: پلتفرم ارزی پیشنهادی را بر بستر بلاکچین درست کنیم تا از اثرات تحریم‌ها محفوظ بماند.
رشید عزیزپور، رئیس کمیسیون صنایع غذایی اتاق ایران هم بیان کرد: ما با کمبود ارز مواجهیم و باید برای این موضوع و اولویت‌بندی کالاهای ضروری اقدام کنیم.
علی نقوی، رئیس کمیسیون احداث و خدمات فنی و مهندسی، گفت: از این به بعد کسری بودجه تشدید شده و اداره کشور چالشی‌تر خواهد شد. بنابراین اتاق با استفاده از ظرفیت کمیسیون‌ها و مرکز پژوهش‌های اتاق ایران باید در دو حوزه توسعه کشور و بهبود دیپلماسی اقتصادی فعال شود.
ابوالفضل روغنی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران، هم معتقد بود: برای اثربخشی بیشتر، هر کمیسیون یکی دو اقدام را به عنوان هدف برای خود تعریف کرده و آن را به نتیجه برساند. در شرایط تحریم اتاق ایران باید دولت را متمرکز بر رفع تحریم‌های داخلی کند تا بسترسازی بیشتری برای صنعت ایجاد شود.
او با تاکید بر ضرورت همگرایی بیشتر در اتاق ایران، گفت: باید کمیسیون تلفیق در اتاق فعال شود تا از چند صدایی فاصله بگیریم.
ضرورت توجه به توسعه گردشگری در شرایط تحریم
مصطفی موسوی، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران هم گفت: با افزایش تحریم‌ها کسب‌وکارهای داخلی که از تحریم دور هستند از جمله گردشگری بیشتر رونق می‌گیرند. بنابراین باید زمینه برای استفاده از آن فراهم شود.
او افزود: سال گذشته هفت میلیون و 500 هزار نفر گردشگر داشتیم که در حوزه سلامت، زیارت و سیاحت به کشور آمدند و به طور میانگین 1100 دلار در کشور هزینه کردند.
موسوی تاکید کرد: استفاده از بلاکچین ها و ساماندهی مرزهای زمینی می‌تواند در توسعه پذیرش گردشگر کمک کند.
در پایان این نشست، از عملکرد علی چاغروند، معاون مجامع، شوراها و کمیسیون‌های اتاق ایران و همچنین روسای قبلی کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران، تقدیر شده و برای روسای فعلی کمیسیون‌ها در دور جدید نیز آرزوی موفقیت شد.