به گزارش روابط عمومی اتاق مشهد، محور اصلی این همایش، «تکمیل زنجیره تولید و تقویت برند ملی زعفران» بود؛ محصولی که بیش از ۹۰ درصد آن در خراسان رضوی تولید می‌شود اما سهم کشور از ارزش نهایی بازار جهانی آن، متناسب با این جایگاه نیست.
در این نشست، راهکارهایی همچون تقویت مدیریت علمی و نوآورانه در فرآیند تولید، واگذاری تصمیم‌گیری‌های کلان زعفران به خراسان رضوی، اجرای نظام ردیابی و اصالت‌سنجی محصول و ثبت بین‌المللی برند ملی «زعفران ایران» به عنوان گام‌هایی راهبردی برای ارتقای جایگاه جهانی این طلای سرخ مطرح شد.
تقویت زنجیره تولید زعفران؛ گامی راهبردی برای ارتقای جایگاه جهانی «طلای سرخ ایران»
«محمدرضا توکلی‌زاده»، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد در این مراسم بر ضرورت تقویت زنجیره تولید زعفران از مزرعه تا بازارهای جهانی تاکید کرد و گفت: حفظ و اعتلای جایگاه زعفران ایران در بازارهای بین‌المللی، مستلزم اتخاذ رویکردی علمی، نوآورانه و جامع‌نگر در مدیریت این محصول استراتژیک است.
وی با اشاره به نقش بی‌بدیل زعفران در معیشت کشاورزان و اقتصاد استان افزود: در خراسان رضوی که بیش از ۹۰ درصد تولید زعفران جهان را در دل خود جای داده است، تغییرات اقلیمی و چالش‌های اقتصادی می‌تواند تاثیرات جدی بر این مزیت راهبردی باقی بگذارد. ازاین‌رو، لازم است تا تمامی مراحل زنجیره ارزش زعفران (از کشت و فرآوری تا بسته‌بندی، برند‌سازی و صادرات) تحت نظارت و مدیریت علمی قرار بگیرد.
وی با گرامیداشت روز 5 آبانماه که به عنوان روز ملی زعفران نامگذاری شده، خاطرنشان کرد: امروز در تجلیل از گوهری گردهم آمده‌ایم که نه‌تنها “طلای سرخ ایران” لقب گرفته، بلکه نماد اصالت بخش کشاورزی، عرصه فرهنگ و اقتصاد این سرزمین است. زعفران میراث گران‌سنگی است که از دسترنج هزاران کشاورز پُرتلاش به ثمر می‌رسد و پیام‌آور رنگ، عطر و هویت ایرانی در سراسر جهان است.
رئیس اتاق مشهد تاکید کرد: زعفران تنها یک محصول کشاورزی نیست؛ بلکه جزئی از زنجیره‌ای پیچیده و ارزش‌محور است که از خاک و دانش آغاز می‌شود و در بازارهای جهانی به ثمر می‌نشیند. برای بازگرداندن جایگاه شایسته این محصول در اقتصاد ملی و جهانی، باید به ظرفیت‌سازی هدفمند در تمام حلقه‌های این زنجیره از تولید و فرآوری تا آموزش، برند‌سازی و دیپلماسی اقتصادی اندیشید.
توکلی‌زاده با اشاره به شکاف میان سهم ایران در تولید جهانی و سهم آن از ارزش نهایی بازار متذکر شد: با وجود آن‌که بیش از ۹۰ درصد زعفران جهان در ایران و عمدتا در خراسان تولید می‌شود، اما سهم کشور از ارزش نهایی این بازار، با این جایگاه تولیدی آن هم‌خوان نیست. این واقعیت مسئولیتی تاریخی بر دوش ما می‌گذارد تا زعفران را از کالایی خام و بی‌نشان به محصولی دارای برند، ارزش‌افزوده و هویت ایرانی بدل کنیم.
وی با تاکید بر نقش راهبردی اتاق بازرگانی در این مسیر اظهار داشت: اتاق مشهد خود را متعهد می‌داند تا با همکاری نهادهای پژوهشی، تشکل‌های تخصصی و بخش خصوصی، بسترهای دانش‌بنیان و حمایتی لازم را برای توسعه این صنعت فراهم آورد و در مسیر شکل‌گیری زنجیره‌ای پایدار و منسجم از زعفران ایران گام بردارد.
توکلی‌زاده در پایان با اشاره به لزوم ایجاد نظام ردیابی و تایید صلاحیت زعفران از مزرعه تا مصرف‌کننده گفت: اجرای چنین سیستمی نه‌تنها موجب افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان و تقویت برند زعفران ایران خواهد شد، بلکه شفافیت و سلامت زنجیره تولید را تضمین می‌کند. تحقق این هدف مستلزم هم‌افزایی میان دولت، بخش خصوصی، مراکز علمی و سرمایه‌گذاران است تا زعفران ایران بر مدار علم، نوآوری و ارزش حرکت کند و همچنان پرچم‌دار نام خراسان و ایران در جهان باقی بماند.
ثبت برند ملی زعفران ایران، در مراحل پایانی
در ادامه این همایش، «سیامک اسلامی»، رئیس اداره مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به ایراد سخن پرداخت. وی در تشریح چندوچون پروژه ثبت برند ملی زعفران اظهار کرد: علامت تاییدی با پشتوانه حاکمیتی برای تضمین اصالت زعفران ایرانی طراحی شده و این محصول به‌زودی با حمایت سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) در سطح بین‌المللی ثبت خواهد شد.
وی اظهار کرد: وظیفه اصلی مرکز ثبت و حمایت حقوقی دارایی‌های فکری، حفاظت از علائم تجاری، اختراعات، طرح‌های صنعتی و سایر حقوق صاحبان دارایی‌های فکری در عرصه ملی و بین‌المللی است. در همین راستا، با همکاری سازمان جهانی مالکیت فکری، پروژه برند‌سازی زعفران ایرانی آغاز شد و اکنون در مراحل پایانی ثبت برند ملی قرار دارد.
اسلامی افزود: موضوع برند ملی برای فرش دستباف ایرانی اجرا شد تا اصالت و منشاء آن مورد تایید جهانی قرار گیرد. تجربه آن طرح با به‌روزرسانی‌های فنی برای زعفران نیز در حال انجام است. در این پروژه، علامتی تاییدی طراحی شده که جنبه حاکمیتی دارد و تضمین می‌کند اصالت محصول به ایران بازمی‌گردد. این علامت در کنار استانداردهای تایید شده توسط تولیدکنندگان و جوامع محلی درج خواهد شد تا از حقوق آنان نیز صیانت شود.
رئیس مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با اشاره به نقش جوامع محلی گفت: علامت جمعی «زعفران خراسان» با پسوند «ایران» برای ثبت بین‌المللی در نظر گرفته شده است. این علامت به نام جوامع محلی ثبت می‌شود تا از فعالیت‌های آنان در توسعه رقابت‌های محلی و ارتقای کیفیت تولید حمایت شود.
«وایپو» از برند ملی زعفران ایران حمایت می‌کند
«اندرو مایکل آنگ»، مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) نیز در ارتباطی برخط با این همایش، ضمن تبریک روز ملی زعفران، تاکید کرد: خراسان جایگاه ویژه‌ای در تولید زعفران دارد؛ همان‌طور که فرش ایرانی در جهان شناخته شده است، زعفران ایران نیز از نظر کیفیت و اصالت جایگاه برجسته‌ای در بازار جهانی دارد.
وی با بیان اینکه ایران بیش از یک دهه در مسیر توسعه زعفران تلاش کرده است، اظهار کرد: شما سال‌ها برای افزایش ارزش محصول خود کوشیده‌اید و ما در وایپو همواره خواستار آن بوده‌ایم که زعفران ایران از یک محصول محلی به یک برند جهانی تبدیل شود.
وی اذعان کرد: وایپو در حال بهبود ساختار و رفع نواقص آن است تا مسیر ثبت نشان‌های تجاری کشورهایی مانند ایران، هند و چین تسهیل شود.
توسعه صادرات زعفران، مستلزم حرکت در مسیر برندینگ حرفه‌ای
«محسن احتشام»، رئیس شورای ملی زعفران نیز با اشاره به افزایش سطح زیرکشت این محصول به بیش از ۱۲۷ هزار هکتار، تاکید کرد: با وجود رشد چشمگیر تولید، بازارهای صادراتی متناسب با این ظرفیت توسعه نیافته و صادرات، به چالش اصلی صنعت زعفران کشور تبدیل شده است.
رئیس شورای ملی زعفران با تاکید بر ضرورت هم‌افزایی برای حفظ هویت جهانی زعفران ایران تصریح کرد: شورای ملی زعفران به‌عنوان یکی از تشکل‌های رسمی وابسته به اتاق بازرگانی ایران، متعهد است از جایگاه این محصول در عرصه بین‌المللی صیانت کند. اگر امروز برای ارتقای این جایگاه گام مؤثری برنداریم، در رقابت با تولیدکنندگان جهانی با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهیم شد.