عضو کمیسیون گردشگری اتاق ایران
شهر بادگیرها، شهر خانههای خشت و آجر، یزد ثبت جهانی شد؛ پس از گذشت ۹ سال از قرار گرفتن پروندهٔ این شهر تاریخی در فهرست میراث موقت جهانی، روز گذشته، یکشنبه، هجدهم تیرماه «شهر تاریخی یزد» بهعنوان یکی از نخستین شهرهای خشتی دنیا، بارأی اعضای کمیته میراث جهانی یونسکو در فهرست میراث جهانی بشر ثبت شد. یزد در چهلویکمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو که در شهر کراکف لهستان در حال برگزاری است، بهعنوان بیستودومین اثر ایران به فهرست میراث جهانی وارد شد.
پیش از آغاز این اجلاس محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، نگرانیهایی درباره ایراداتی داشت که یونسکو نسبت به برخی ساختوسازها در بافت تاریخی یزد گرفته بود. احتمالاتی که یونسکو برای رد شدن این پرونده مطرح کرد، به سالهای گذشته و ساختوسازهای غیراصولی برمیگشت که به معضلی جدی برای ثبت جهانی یزد تبدیلشده بودند و این شهر تاریخی را نیازمند مدیریت یکپارچه، برنامهریزی گسترده شهری، رعایت اصول معماری و تجدیدنظر در ضوابط نظاممهندسی و ساختوساز میکرد. اما درنهایت پروندهای که نمایندگان ایران به سرپرستی حسن طالبیان، به این منظور تهیهکرده بودند، اعضای کمیته میراث جهانی را متقاعد کرد که به ورود یزد به فهرست یونسکو رأی مثبت بدهند. خبری که بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی کشور عصر روز شنبه منتظر انتشارش بودند؛ اما جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو به طول انجامید و درنهایت ظهر روز یکشنبه رأیگیری دراینباره انجام و خبرش منتشر شد.
چهلویکمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو از تاریخ ۱۱ تا ۲۱ تیر سال جاری در شهر کراکف لهستان در حال برگزاری است. این کمیته ۲۱ عضو از میان کشورهای عضو کنوانسیون ۱۹۷۲ میراث جهانی دارد که اجلاس مجمع عمومی کنوانسیون مزبور، این افراد را برای یک دوره چهارساله انتخاب میکنند. درحالحاضر، کشورهای آنگولا، جمهوری آذربایجان، بورکینافاسو، کرواسی، کوبا، اندونزی، جامائیکا، قزاقستان، کویت، لبنان، پرو، فیلیپین، فنلاند، لهستان، پرتغال، کرهجنوبی، تونس، ترکیه، تانزانیا، ویتنام و زیمبابوه ۲۱ عضو اصلی این کمیته را تشکیل میدهند.
سید علیاصغر ظریفکار فرد، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران میگوید: «یزد بهعنوان اولین شهر تاریخی ایرانی ثبت جهانی شد؛ این خبر برای جامعه فرهنگی-تاریخی و سیاسی ایران خبر بسیار خوبی است و فرصتهایی را در مسیر توسعه پایدار ایران فراهم خواهد کرد.»
ظریفکار، عضو کمیسیون گردشگری، اقتصاد ورزش و اقتصاد هنر اتاق ایران میگوید: «این اتفاق ازنظر جذب توریسم تأثیر زیادی بر روند توسعه ایران خواهد داشت. توریستهای جهانی به مسئله ثبت شدن جهانی یک اثر اهمیت زیادی میدهند. از طرف دیگر این مسئله در موقعیت جذب توریسم برای ایران هم بسیار مهم و تأثیرگذار است.»
او میگوید: «توریستی که به ایران میآید، توریستهای فرهنگی هستند و این افراد از کشورهای پیشرفته بهقصد تأمل و تحقیق درباره آثار فرهنگی ایران میآیند و دغدغه متفاوتتری از توریسم تفریحی و غیره دارند. برای همین حتماً این اتفاق تأثیر مثبتی در بازدید آنها از ایران خواهد داشت.»
عضو هیات نمایندگان اتاق شیراز معتقد است: «البته یزد یک اثر جهانی بود؛ یزد شهر خاصی است؛ یزد با مشخصه تاریخی و جغرافیایی خاص خود، توریست زیادی را جذب ایران میکند ولی وقتی این اثر در نسخ بینالمللی ثبت میشود، سبب میشود توجه بیشتری به این منطقه شود.»
به گفته ظریفکار، این مزیتهایی برای کل ایران خواهد داشت، مثلاً توریست یزد و مزیت آن، به شهرهای دیگر ایران سرازیر خواهد شد. از توریستهای یزد، شهر اصفهان، شیراز، تبریز و البته سراسر ایران بهره خواهند برد.
او یزد، شیراز و اصفهان را مثلث طلایی توریسم ایرانی میداند که در حال برند شدن هستند. این منطقه کمک بزرگی به توسعه پایدار ایران میکند. این سه شهر بازنمایی تاریخ ایران از قبل از اسلام تا به امروز است.
ظریفکار تصریح میکند: «ثبت جهانیشدن یک اثر در کنار مزیتها و فرصتهایی که برای منطقه دارد، مسئولیت کشور را بالاتر میبرد. مسئولان کشور و منطقه باید به مسئولیت خود در این زمینه عمل کنند. بعدازاین ساختوساز غیرمعمول و مدرن که بافت شهر را به هم بزند با محدودیتهایی مواجه خواهد شد. ما باید به تکلیف خود عمل کنیم.»
سیاستگذاریها در حوزه جذب چگونه باید باشد؟ ظریفکار میگوید: «دو نوع توریست در ایران وجود دارد: توریست داخلی و خارجی. اما تعداد و نوع توریست خارجی در ایران محدود است. مثلاً توریست ورزشی، تفریحی به دلیل برخی محدودیتها کمتر به ایران میآیند. توریست اصلی در ایران عموماً، توریست فرهنگی از کشورهای مترقی است.»
به گفته ظریفکار، این توریستها میتوانند جاذبه فرهنگی ایران را به کشورهای دیگر معرفی کنند و در صورت رفتار نادرست ما، عیوب اجتماعی و زیرساختی ما را عیان بیان خواهند کرد. باید برای جذب توریسم سیاستگذاری درستی انجام شود.
او یکی از مهمترین مشکلات را در میان سه شهر یزد-اصفهان و شیراز نبود زیرساخت جادهای، خطوط هوایی و راهآهن میداند. ما در بین جادهها، عیوب زیادی داریم. مثلاً هتلها، سرویسهای بهداشتی و رستورانهای بینراهی نامناسب است و باید فکری به حال این وضعیت کرد و استانداردهای جهانی در آنها پیاده شود.
به گفته ظریفکار، امکانات زیرساختی و خدماتی در این سه شهر وضعیت مناسبی ندارد. باید مسئولان این سه شهر اقدامات لازم را برای بهره گرفتن از این فرصتها هموار کنند. باید استاندارها، اتاقهای بازرگانی و مسئولان دولتی و بخش خصوصی این سه شهر باهم دیگر همکاری کنند و امکانات را برای حضور توریسم در این منطقه فراهم کنند.