نزدیک شدن به آمادگی بندر چابهار برای آغاز کارکرد کامل خود در کنار فراهم بودن تسهیلات مالی از سوی هندی‌ها، مهم‌ترین مسائلی بودند که در سفر سه‌روزه وزیر امور خارجه کشورمان به دهلی بر آن تأکید شد، هرچند وجود برخی مشکلات و لزوم حل آن نیز در جلسات مقامات مختلف مطرح شد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در رأس یک هیأت بلندپایه سیاسی-اقتصادی به هند سفر کرد و دراین‌بین اتفاقات، تصمیمات و اظهارات طی سه روز حضور وی و هیات مربوطه در هند در مورد چابهار، یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی کشور در برهه زمانی کنونی به شمار آمد.
معافیت تحریمی چابهار سقف زمانی ندارد
علی چگنی، سفیر ایران در دهلی با بیان اینکه ظرفیت‌های زیادی برای روابط اقتصادی بین ایران و هند وجود دارد، یادآور شد که بندر چابهار یک موقعیت ویژه و فوق‌العاده‌ای با مزیت‌های خیلی بالای اقتصادی، سیاسی و امنیتی دارد و به حفظ امنیت و گسترش دوستی‌ها در منطقه کمک می‌کند و هم برای ما و هم هند، افغانستان و آسیای میانه اهمیت دارد و به حفظ دوستی‌ها و گسترش امنیت در منطقه کمک می‌کند.
وی صحبت‌هایش را این‌گونه ادامه داد که اهمیت چابهار ازآنجاست که به بازار اروپا هم متصل می‌شود، بنابراین گسترش همکاری‌ها در چابهار مورد اراده جدی طرف هندی است و تسهیلاتی که ما در چابهار فراهم کرده‌ایم جذابیت لازم برای جذب سرمایه‌گذاران هندی را فراهم می‌کند.
سفیر ایران در دهلی تأکید کرد که علاوه بر این، امکاناتی همانند بخشودگی مالیاتی ۲۰ ساله و مزایای دیگر برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. یکی از بندهایی که پیش‌بینی کردیم در مکانیسم مالی و بانک مرکزی دو کشور امضا کردند استفاده از همین پول برای سرمایه‌گذاری طرفین است، ضمن اینکه معافیت تحریمی چابهار سقف زمانی ندارد و یک بندر بسیار مهم و استراتژیک است که به اقیانوس هند متصل است.
به گفته وی واردات ایران از هند طبق آمار سال گذشته هشت‌دهم درصد است و به یک درصد حجم صادرات نمی‌رسد، بنابراین باید به‌جایی برسیم که طرفین احساس درهم‌تنیدگی و وابستگی متقابل اقتصادی کنند و این چیزی است که هم دو ملت را به هم پیوند می‌زند و هم اقتصاد دو کشور را که مکمل یکدیگر هستند.
این دیپلمات کشورمان خاطرنشان کرد که اقتصاد دو کشور در صورت تقابل می‌تواند وابستگی متقابل ایجاد کند و زمینه‌ساز افزایش تجارت و حتی خدمات شود، بنابراین نه‌تنها در چابهار در سایر جاها هم اگر سرمایه‌گذار هندی بخواهد در هر جای ایران سرمایه‌گذاری کند، از این پول می‌تواند استفاده کند و حتی شرکت‌های ایرانی که بخواهند در هند و در بخش‌های مختلف همچون پتروشیمی سرمایه‌گذاری کنند این زمینه فراهم است و در مکانیسم پرداخت‌های پولی میان دو کشور پیش‌بینی شده است.
آمادگی تسهیلات مالی برای بندر چابهار از سوی هندی‌ها
این در حالی است که نیتین گادکاری، وزیر حمل‌ونقل هند با اشاره به اینکه در مقطعی هستیم که چابهار کارکرد کامل خود را آغاز کند، اظهار کرد که در خصوص بندر چابهار، تسهیلات مالی آماده است، هرچند مشکلات دیگری وجود دارند، اما ما مشکلات را حل می‌کنیم.
وی با تأکید بر اینکه دولت هند به بانک ایرانی مجوز داده تا شعبه‌ای طی سه ماه در بمبئی تأسیس شود تا تبادل مالی راحت‌تری صورت گیرد، اعلام کرد که آقای ظریف پیشنهاد‌های زیادی برای آینده ارائه کرد و آنها فولاد و موتورهای لکوموتیو نیاز دارند. من هم پیشنهاد‌های خود را به ایشان دادم. دیدار ما خیلی مفید بود و خیلی از موضوعات را حل خواهد کرد.
وزیر حمل‌ونقل هند با بیان اینکه مطمئن است دو کشور در گذر زمان دستاوردهایی خواهند داشت و دراین‌بین بندر چابهار برای هندی‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و روی این موضوع به‌طورجدی کار می‌شود. درعین‌حال طرف ایرانی برخی از مشکلاتی که وجود دارد را حل خواهد کرد و از طرف ما هم فرایند در حال اجرا است و مطمئن هستم که ما در مقطعی هستیم که چابهار کارکرد کامل خود را هر چه زودتر آغاز کند.
دستور وزیر حمل‌ونقل و کشتیرانی هندوستان در مورد چابهار
همچنین محمد راستاد، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی که در این سفر وزیر امور خارجه کشورمان را همراهی می‌کرد، اعلام کرد که وزیر حمل‌ونقل و کشتیرانی هندوستان برای تخصیص خط اعتباری و تسریع در تأمین تجهیزات بندر چابهار دستور صریح داده است.
وی در خصوص اپراتوری هندی‌ها در بندر چابهار نیز، بیان کرد: در دیدار با وزیر حمل‌ونقل و کشتیرانی هندوستان دیدار بر تسریع در تأمین تجهیزات بندر چابهار در قالب قرارداد با اپراتور هندی و تخصیص خط اعتباری تأکید شد و گادکاری به مقامات مرتبط هندی دستورات صریحی در این زمینه‌ها داد.
موافقت‌نامه تأسیس دالان تجاری ایران، هند و افغانستان موسوم به موافقت‌نامه چابهار، خرداد ۱۳۹۵، میان رؤسای جمهور ایران و افغانستان و همچنین نخست‌وزیر هندوستان امضا شد. در این موافقت‌نامه که در مجالس سه کشور تصویب و تأیید شده؛ هند قرار است در بندر چابهار و زیرساخت‌های ریلی و جاده‌ای آن برای اتصال به افغانستان و آسیای میانه سرمایه‌گذاری کند.
علاقه هندی‌ها برای حضور در چابهار
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در بخشی از صحبت‌هایش طی این سفر به این مطلب تأکید کرد که روابط ایران با هند حتی بعد از تحریم‌ها نیز روابط خوبی است و ارتباط اقتصادی همچنان برقرار است و یک توافق خوب بانکی با هندی‌ها در پاییز سال جاری بعد از تحریم‌ها به امضا رسیده است که این امکان را برای کشور فراهم می‌سازد تا صادرات و واردات و سایر نیازها از این مسیر تأمین شود.
وی با اشاره به اینکه حضور بسیار پررنگ بخش خصوصی در سفر به هند نشان‌دهنده علاقه این بخش برای استفاده از فرصت‌ها در شرایط تحریم‌های ظالمانه برای توسعه روابط است، خاطرنشان کرد که زمینه‌های زیادی در گسترش روابط دوجانبه بین ایران و هند وجود دارد که یکی از این حوزه‌ها چابهار است که هندی‌ها برای حضور در چابهار و زیرساخت‌های ترانزیتی در ایران علاقه‌مندی دارند و همین‌طور همکاری‌های دیگر اقتصادی بین ایران و هند در زمینه‌های مختلفی وجود دارد.
بر اساس این گزارش، قراردادی با طرف هندی شامل سرمایه‌گذاری در تجهیزات، اپراتوری و تعمیر و نگهداری محدوده ترمینال برای انجام خدمات بندری منعقد شده و بر اساس شرایط قرارداد، مستأجر (طرف هندی) توافق کرده است که حداقل ۸۵ میلیون دلار تجهیزات مورد توافق سرمایه‌گذاری را تأمین کند و اعطای خط اعتباری در حدود ۱۵۰ میلیون دلار توسط اگزیم بانک برای توسعه بندر چابهار تعهد شده است.