روز گذشته، رضا اردکانیان در حاشیه دیدار با «محمد حنیف اتمر»، سرپرست وزارت خارجه جمهوری افغانستان در محل وزارت نیرو به برخورداری افغانستان از برخی تخفیف‌ها و معافیت‌های مربوط به تحریم‌های اعمال‌شده بر ایران اشاره‌کرده و گفت: «احتمال دارد به‌زودی شعبه یکی از بانک‌های افغانستان در چابهار افتتاح شود.»
حسین سلیمی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان در گفت‌وگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» درباره تاسیس بانک‌های افغانستانی در ایران می‌گوید: یکی از مشکلات تجارت با افغانستان نبود امکان برای مراودات و نقل‌وانتقال پولی است؛ قبلاً از طریق «آرین بانک» این مسئله حل‌وفصل می‌شد ولی با تعطیلی آرین بانک، تجار افغانستانی، تبعه افغانستان و حتی ایرانیانی که با این کشور کار می‌کنند، نیاز به بانک عامل برای نقل‌وانتقال پول خود دارند.
سلیمی می‌گوید: قرار است شعبه بانکی در چابهار برای افغانستانی‌هایی که با ایران تجارت می‌کنند و نمی‌توانند پول خود را منتقل کنند، تأسیس شود. این را باید توجه کرد که افغانستان پنجمین شریک تجاری ایران است و باید برای نقل‌وانتقال مالی خود راهی قانونی پیدا کند.
به‌گفته سلیمی، قرار است بانک افغانستانی با رعایت همه اصول، قواعد، مقررات و شرایط بین‌المللی در چابهار شعبه تاسیس کند، وگرنه همان مشکل قبلی تکرار می‌شود. انتقال پول باید به شیوه قانونی انجام شود. از طرفی طبق مقررات بانک مرکزی صادرکننده‌ها باید ارز خود را به کشور برگردانند؛ برای همین به ایجاد شعبه بانکی ضرورت است.
سلیمی می‌گوید: اگرچه هنوز این بانک افتتاح نشده اما پیشرفت آن در حدی است که در یکی دو ماه آینده افتتاح شود.
او درباره هویت این بانک‌ها تصریح می‌کند: قرار است سه بانک افغانستانی، بانک هندی و بانک پاکستانی در چابهار شعبه تاسیس کنند؛ آمریکا به دلیل کمک به افغانستان در حوزه تجارت کالاهای مجاز، اجازه فعالیت بانکی در چابهار را داده است.
سلیمی ادامه می‌دهد: هندی‌ها در چابهار بسیار فعال هستند و آن‌ها هم دنبال این هستند که شعبه بانکی در چابهار تاسیس کنند تا هم مبادلات کالای خود را انجام دهند و هم مبادلات مالی افغانستانی‌ها بدون مشکل انجام شود.
او در پاسخ به اینکه برخی می‌گویند سه بانک افغانستانی می‌خواهند در چابهار شعبه بزند و یکی از این‌ها «غضنفر بانک» است، می‌گوید: غضنفر بانک، یکی از بانک‌هایی است که از اول درخواست مجوز کرده و احتمالاً زودتر از همه مجوز فعالیت بگیرد و بازگشایی شود. این بانک می‌خواهد در حوزه نقل و انتقال مالی کالاهای اساسی و مجاز با ایران فعالیت کند.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران ادامه می‌دهد: هر بانک خارجی و ایرانی که بخواهد در ایران شعبه تأسیس کند باید مقررات بانک مرکزی را رعایت کند. نحوه نقل‌وانتقال پول طبق مقررات بین‌المللی باید انجام شود، و همه فعالیت‌ها باید تحت پوشش مقررات بانک مرکزی باشد.
او درباره نحوه خدمات‌دهی به ایرانی‌ها می‌گوید: خدمات‌دهی به ایرانی و غیرایرانی فرقی ندارد؛ آن‌ها مجوز نقل‌وانتقال برای کالای اساسی را دارند؛ این کار با مجوز و فاکتورهای رسمی و شفاف قابل‌اجرا است.
سلیمی درباره تأثیر تحریم در حوزه مراودات کالاهای غیراساسی می‌گوید: تجارت اقلام دارویی و مواد غذایی غیرتحریمی و مجاز است؛ ما الآن با سوئیس و خیلی از کشورهای اروپایی تجارت دارویی و مواد غذایی انجام می‌دهیم.
او به گفته وزیر نیرو اشاره می‌کند؛ ایران می‌خواهد به افغانستان برق صادر کنند؛ البته هنوز این کار در مرحله اولیه است ولی نقل‌وانتقال قراردادهای بین دولت‌ها مثل قرارداد نفت، برق و گاز در تعامل خود دولت‌ها حل‌وفصل می‌شود. در عراق هم همین‌طور است؛ سفر اخیر رئیس‌کل بانک مرکزی به عراق برای همین منظور بود.
سلیمی ادامه می‌دهد: تأسیس بانک در چابهار برای حل‌وفصل مشکلات بخش خصوصی دو کشور ایران و افغانستان است و ربطی به قراردادهای دولتی ندارد.
او درباره اینکه وضعیت مجوز غضنفر بانک در چه مرحله‌ای است، می‌گوید: همه بانک‌هایی که می‌خواهند در ایران شعبه یا نمایندگی داشته باشند، باید مجوز خود را از بانک مرکزی بگیرند؛ غضنفر بانک مجوز فعالیت از بانک مرکزی گرفته است. یعنی موافقت اصولی با تأسیس این بانک در ایران شده است؛ نحوه دادن مجوز به این صورت است که اول صلاحیت‌ها بررسی می‌شود که این مرحله انجام‌شده ولی هنوز بازدید از محل تا افتتاح شعبه و شرایطی که باید در حوزه فیزیکی بانکی احراز شود، در طول کار انجام می‌شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران درباره آرین بانک هم می‌گوید: آرین‌بانک، بانک افغانستانی که زمانی در ایران شعبه داشت ولی الآن تعطیل است، بار دیگر درخواست مجوز برای فعالیت در چابهار داده است، ولی اینکه مجوز و شرایط آن در چه مرحله‌ای است، اطلاع دقیقی ندارم. هنوز نمی‌دانیم مسائل بین‌المللی آرین بانک در چه مرحله‌ای است؛ باید شرایط و قوانین بین‌المللی مثل FATF قوانین پولشویی و غیره اعمال شود. این بانک به این تعهدات که قبلاً عمل‌نکرده بودند، باید متعهد شود و بعداً مجوز فعالیت دریافت کند.
به گفته رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان انجام و عملیاتی کردن آن تشریفات هم کار آسانی نیست؛ اما آرین بانک تلاش می‌کند تا بار دیگر مجوز بازگشایی دریافت کند.
