رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران، با انتقاد از تولی‌گری ارگان‌های مختلف در حوزه فناوری گفت: باید این موضوع چاره‌جویی شود که چرا تصمیمات و اقدامات در این حوزه از وزارتخانه نشات نگرفته و سایر نهادها و ارگان‌ها برای این حوزه تصمیم‌گیری می‌کنند.
سادینا آبایی، در تازه‌ترین نشست کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران، با بیان برخی از مشکلات حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، ادامه داد: یکی از مشکلات حوزه فاوا این است که ارگان‌های مختلفی خود را متولی آن می‌دانند و در همین حال وزارت ارتباطات که باید متولی قانونی این بخش باشد حضور کمرنگی در مدیریت آن دارد.
آبایی افزود: به عنوان مثال در شورای پول و اعتبار و شورای گفت و گو که 11 وزارتخانه درگیر هستند وزیر ارتباطات حضور ندارد. باید این موضوع چاره‌جویی شود که چرا تصمیمات و اقدامات در این حوزه از وزارتخانه نشات نمی‌گیرد و سایر نهادها و ارگان‌ها برای این حوزه تصمیم‌گیری می‌کنند.
او با اشاره به ضرورت تعیین مفهوم دقیق شعار جهش تولید با مشارکت مردم برای سال 1403 بیان کرد: حضور مردم در اقتصاد ابزارهایی نیازمند ابزارهایی از جمله اطمینان‌سازی از امنیت سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی است.
یکی از موانع توسعه فناوری، چالش تامین برق مورد نیاز است
علی‌اصغر انصاری، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات، در این نشست به برنامه‌های این معاونت برای تحقق شعار سال و اهداف دیده شده در برنامه هفتم پرداخت و گفت: غیر از منطقه ویژه اقتصادی پیام، این وزارتخانه راه‌اندازی مناطق ویژه اقتصادی دیگری در اصفهان، مشهد، شیراز و تبریز را در دست انجام دارد.
او با بیان اینکه در اقدامات توسعه‌ای وزارتخانه، یکی از مشکلات اصلی تامین برق است، ادامه داد: انجام این پروژه‌ها حدود 20 مگاوات برق نیاز دارد که در حال حاضر شبکه برق توان تامین و انتقال آن را ندارد. البته قرار است در راستای توسعه شبکه و تولید برق با شرکت برق مشارکت کنیم اما این امر زمان‌بر است.
انصاری با ابراز امیدواری برای به پایان رساندن برخی پروژه‌های فناوری با همراهی بخش خصوصی تا پایان دولت، گفت: در اصفهان و مشهد مناطقی را به عنوان پارک دیتا شناسایی کردیم و قرار است برای توسعه در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرند.
او افزود: پارک دیتا در مشهد 70 درصد پیشرفت کاری دارد و در اصفهان نیز مراحل کار آغاز شده و در حال پیشرفت است.
معاون برنامه‌ریزی وزارت ارتباطات با تشریح برنامه این معاونت در امر تولید، توسعه زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی، گفت: توسعه بازار دولتی، بازار داخل و بازار خارجی از اهداف بخش تولید است. باید تلاش کنیم با بازاریابی خارجی، مازاد تولید داخل را صادر کنیم.
او تاکید کرد: آنچه مشخص است اینکه تولیدکنندگان در تامین ارز، سازوکارهای گمرک و بانک مرکزی مشکلات زیادی دارند. ما در تلاش هستیم با مکاتبات مختلف در جهت رفع موانع تولید اقدام کنیم. در بحث تجهیزات و سامانه‌ها نیز قرار است فهرست مورد نیاز خود را به تولیدکنندگان اعلام کنیم و مشکلات این گروه از تولیدکنندگان در مسیر تولید را نیز شناسایی و رفع کنیم.
انصاری ادامه داد: در تلاش هستیم تا بتوانیم برنامه دوساله اپراتورها را دریافت کنیم. چرا که بخش زیادی از اپراتورها وارد هوشمندسازی در صنایع مختلف شده‌اند.
انصاری با تاکید بر اینکه توسعه زیرساخت، سکو و خدمات پایه از برنامه‌های اصلی وزارت ارتباطات با همکاری دستگاه‌های متولی است، بیان کرد: بخش عمده توسعه اقتصاد دیجیتال مربوط به همین بخش است. توسعه بازار محتوا، بازار بازی، بازار خدمات هوشمند، بازار هوشمندسازی صنایع و بازار ترافیک و دسترسی پرسرعت، همگی از اهداف توسعه این بخش است.
انصاری با اذعان به اینکه جایگاه وزارت ارتباطات در برخی کانون‌های تصمیم‌گیری کمرنگ است، ادامه داد: باید تلاش کنیم این جایگاه را به وزارتخانه برگردانیم. تدوین نظام تعرفه‌گذاری و مدل اقتصادی، تدوین قوانین، مقررات و ضوابط، تدوین استاندارد و پایش شاخص‌ها از جمله برنامه‌های این وزارتخانه است.
باید از واردکنندگان تجهیزات زیرساختی فناوری، حمایت شود
حمیدرضا واشقانی فراهانی، نایب‌رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران نیز در این نشست گفت: در سال گذشته فعالین حوزه فناوری مشکلاتی داشتند که هنوز ادامه دارد. سهمیه ارز وارداتی این بخش به 85 درصد کاهش یافت و 15 درصد از صندوق‌های ما حذف شد. در واقع با وجود دامنه وسیع نیازمندی‌ها برای واردات در این حوزه اما سهیمه ارز حوزه فناوری تنها 5 میلیارد دلار در سال گذشته بود.
او ادامه داد: قرار بود از انتهای اسفند ثبت سفارش سال 1403 را شروع کنیم اما تا الان یک مورد هم ثبت سفارش انجام نشده است. در شرایط فعلی تا 120 روز باید برای تخصیص ارز در انتظار بمانیم و این یعنی ما فصل بهار را برای واردات از همین الان از دست داده‌ایم. با این رویه سهمیه فصل چهارم خودمان را هم از دست خواهیم داد.
او با انتقاد از تمرکز وزارت ارتباطات بر تولید، گفت: در حوزه فاوا تنها توان تولید بخشی از تجهیزات در داخل وجود دارد و عمده تجهیزات، وارداتی است. باید از واردکننده که تجهیزات زیرساختی کشور را تامین می‌کنند نیز حمایت شود.
واشقانی با تاکید بر اینکه باید تولی‌گری حوزه ارتباطات با وزارت ارتباطات باشد و نه نهادهای دیگر، افزود: متاسفانه در حال حاضر درباره سهمیه ارز و یا اولویت های واردات این حوزه، وزارت صمت تعیین تکلیف می‌کند. با این رویه حتی در نگهداشت سیستم‌های موجودمان هم با مشکل مواجه خواهیم شد.
در ادامه این نشست فعالان حوزه فناوری به بیان نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند. داود ادیب، رئیس هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات ایران، گفت: باید مشخص شود آیا هدف از مشارکت مردم تبدیل 9 درصد مالیات ارزش افزوده به 10 درصد است یا واقعا مشارکت در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری و ورود آن‌ها به برنامه‌ها، منظور است. اگر اعتماد بین مردم و بدنه دولتی شکل بگیرد مشارکت مردم نیز محقق خواهد شد.
او با اشاره به وضعیت بد حوزه فناوری ایران در شاخص‌های جهانی این بخش، ادامه داد: اگر هدف‌گذاری وزارتخانه ارتقا در این شاخص‌ها باشد، بهتر می‌توان برنامه‌ریزی کرده و پیش رفت.
زهرا بختیاری، از فعالان حوزه فناوری هم خواستار شفاف بودن وضعیت زیرساخت‌های اینترنت بود. او گفت: یکی از ابزارهای مهم مشارکت مردم اینترنت است. هیچ پلتفورم و سایتی را بدون نت نمی‌توانیم فعال کنیم. اما در رابطه با فضای زیرساخت اینترنت اطمینان خاطری وجود ندارد. اگر سرعت نت کم اما پایدار باشد باز هم امکان برنامه‌ریزی برای فعالیت وجود دارد. اما در شرایط فعلی چشم‌اندازی وجود ندارد.
انفعال وزارت ارتباطات موجب فعال‌تر شدن نهادهای موازی شده است
محسن معصومی‌مهر، مشاور حقوقی کمیسیون فاوا هم از انفعال حاکم بر وزارت ارتباطات انتقاد کرد و افزود: این وزارتخانه هم از اختیارات خود کامل استفاده نمی‌کند و هم در مواردی انفعال در نظارت بر قوانین حاکم بر این حوزه دارد. این انفعال موجب فعال‌تر شدن نهادهای موازی همچون سازمان تعزیرات و ... شده و وزارت را به سایه برده است.
ساجد نیک‌مهر، مشاور کمیسیون صادرات اتاق ایران، با اشاره به غیبت فعالان حوزه فناوری در اکسپو ایران، گفت: قبل از اینکه هند و پاکستان مزیت‌های ما در حوزه فناوری را پوشش دهند، باید اقدامی کرد. وزارت ارتباطات برای توسعه این حوزه حتی باید یارانه هم بدهد؛ به ویژه در شرایط فعلی که بسیاری از نیروهای ما در حال مهاجرت هستند. وزارتخانه با تعامل بیشتر با کمیسیون فاوا باید نگاه بین‌المللی خود را گسترده‌تر کند.
بیگی از فعالان حوزه فناوری نیز با انتقاد از فعال شدن شرکت‌های بزرگ در پروژه‌های زیرساختی، گفت: باید با حمایت از شرکت‌های نوپا امکان ورود آن‌ها به این پروژه‌ها فراهم شود. نکته دیگر اینکه نیازمندی‌هایی که از سمت وزارتخانه به اکوسیستم نوآوری می‌رسد به درستی استانداردسازی نشده‌اند. در حالی که در این زمینه کمیسیون فاوا می‌تواند فعال شده و به استانداردسازی این نیازمندی‌ها کمک کند.
فریبرز نژاد دادگر، دبیر اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات ایران، هم با اشاره به اینکه حوزه فاوا همانند همه دنیا حوزه امنیتی محسوب می‌شود، بیان کرد: درست است که در دنیا تمهیداتی برای اطمینان از دغدغه‌های امنیتی وجود دارد اما مسئله این است که در کشور ما اقدامات در این زمینه بیشتر متوجه بخش اقتصادی اکوسیستم است تا بخش تکنیکال آن. درخواست ما از وزارتخانه این است که برای این معضل فکری کند.
در پایان این نشست، انصاری با پذیرفتن برخی از انتقادات، پیشنهاد کرد برنامه مورد نظر وزارت ارتباطات برای سال جاری در نشست‌های منظم ماهیانه با کمیسیون فاوا مورد بررسی قرار گیرد تا موانع پیش روی در این برنامه به سرعت شناسایی و رفع شوند.