لجستیک که در سند استراتژیهای بخش حملونقل که برای اولین بار در کشور توسط این معاونت تهیه و در شورایعالی هماهنگی ترابری کشور به تصویب رسید، به عنوان یکی از موضوعات کلیدی بخش حملونقل شناخته شده است.
در این سند سه هدف استراتژیک افزایش کارایی سیستم حملونقل به ویژه با تاکید بر بخش حملونقل بار و لجستیک، ایفای نقش برجسته در ترانزیت و تجارت بینالمللی و کاهش اثرات مخرب زیستمحیطی و ایجاد حملونقل سبز مورد توجه قرار گرفته و در این راستا سه استراتژی افزایش سهم ریلی حمل بار در کشور، هوشمندسازی حملونقل و اصلاح الگوی تأمین مالی مبتنی بر کاهش اتکا به بودجه عمومی کشور، همگی به نوعی مرتبط با مقوله لجستیک هستند که شبکه مراکز لجستیک کشور حلقه مفقوده تمامی این اهداف و استراتژیها است و در این سند بر ایجاد مراکز لجستیک در کشور به عنوان یکی از اقدامات استراتژیک تأکید شده است.
شکلگیری مراکز لجستیک مقوّم توسعه شبکه ریلی و انتقال بار از جاده به ریل است که این امر سهم اساسی در کاهش اثرات مخرب زیستمحیطی ناشی از آلودگی ناوگان جادهای در کشور دارد. همچنین شکلگیری ترانزیت و تجارت بینالملل در مراکز لجستیک علیالخصوص شهرهای لجستیک کشور، قطعاً تأثیر بسزایی در ایفای نقش برجسته در ترانزیت و تجارت بینالملل خواهد داشت.
ناگفته نماند که یکی از ملزومات اساسی مراکز لجستیک جهت ایفای تامّ و تمام کارکردهای خود، هوشمندسازی این مراکز است تا فرآیندهای لجستیک علیالخصوص ترخیص بار به دقت و سرعت کافی انجام پذیرد. در نهایت از آنجا که در نظر است مراکز لجستیک تعیین شده با مشارکت بخش خصوص توسعه یابد و عملا بخش خصوصی بهرهبردار آنها باشد و با توجه به حجم سرمایهگذاری عظیمی که مجموعه این مراکز نیاز دارد، در صورت شکلگیری این مراکز طبق سیاستهای ستاد مراکز لجستیک کشور، انتظار میرود گام مؤثری در راستای استراتژی اصلاح الگوی تأمین مالی مبتنی بر کاهش اتکا به بودجه عمومی کشور برداشته شود.
البته موفقیت مراکز لجستیک یک پیشنیاز مهم دارد که باید فراهم گردد، در غیر این صورت این مراکز کارائی لازم را نخواهند داشت. در حال حاضر این پیشنیاز فراهم نیست و آن رقابتی شدن هزینه حمل ریلی بار در قبال حمل جادهای است. هم اکنون به علت سوبسید سوخت و هزینههای پایین حمل جادهای و تعداد ناوگان جادهای زیادتر از حد نیاز - که منجر به رقابت در اعمال تخفیف برای دریافت بار بیشتر توسط ناوگان جادهای شده- و عدم ارائه سوبسید مناسب به بخش ریلی، صاحبان بار انگیزهای برای حمل ترکیبی حتی در مسافتهای طولانی ندارند و جاده را ترجیح میدهند. البته ما رفع کلیه موانع فوق را دنبال میکنیم و امید داریم تا زمان شکلگیری این مراکز، برخی از مشکلات مزبور مرتفع شوند.
امیدوارم با اجرای سند آمایش مراکز لجستیک به عنوان اولین سند ملی آمایشی در کشور که با پشتوانه عمیق چندین هزار نفر ساعت کار کارشناسی تدوین شده و در ستاد مراکز لجستیک به تصویب رسیده است، گام مؤثری در پیادهسازی استراتژیهای حملونقل در بخش بار و لجستیک برداشته شود. تدوین اسناد استراتژیهای بخش حملونقل و آمایش مراکز لجستیک دو حلقه مهم از زنجیره اقدامات سیاستگزاری بخش حملونقل در کشور است که این زنجیره طی سال جاری با انجام مطالعات بههنگام سازی مدلهای جامع برنامهریزی حملونقل و تدوین سند طرح جامع حملونقل تکمیل و برای اولین بار در کشور بسته کاملی از اسناد و سیاستهای مدون برای این بخش آماده بهرهبرداری خواهد شد.