قطعنامه عادیسازی روابط ایران در یکی از کمیتههای پارلمان اروپا به تصویب رسید. اما پیش از اینکه تاثیر این گشایشها بر استحکام روابط ایران و اروپا مورد بررسی قرار گیرد، در گام نخست باید به اهمیت تصویب این قطعنامه پرداخت. قطعنامه عادیسازی روابط ایران با پارلمان اروپا بیانگر چند موضوع مهم است؛ اول اینکه براساس تصویب این قطعنامه، اثبات میشود که توافق هستهیی و برجام که در ایران عدهیی کمر به قتل و بطلان آن بستهاند، چقدر راهگشا بوده است. آنهایی که به تلویزیون میروند و در رسانهها بیان میکنند که برجام تاثیری نداشته و ثمرات آن بر سر سفره مردم نرفته است، امروز پاسخی کوبنده ازسوی این اتحادیه دریافت کردند. پاسخی که نشان میدهد برجام توانسته جای خود را بهگونهیی باز کند که تاثیرات استراتژیک و مهم روی روابط ایران با جهان داشته باشد. زمانی که اتحادیه اروپا در آینده نزدیک چنین قطعنامهای را صادر، تصویب و اجرایی میکند، بدانید که این امر جز در سایه توافق هستهیی مقدور نبوده و نیست و برداشته شدن تحریمهای سیاسی و بعد هم اقتصادی مهمترین اتفاقی بوده که تاکنون محقق شده است.
اما نگرش دوم، ما را متوجه این موضوع میکند که اتحادیه اروپا یک تصمیم راسخ گرفته، مبنی بر اینکه با ایران روابط را گسترش دهد. اما در این شرایط وظایف اصلی آن هم در داخل کشور چه باید باشد؟ ایرانیها باید بهدرستی این سیگنال و علامت را دریافت کنند و این نشانهها را بهصورت ناقص به حال خود رها نکنند. ابهامزایی و ایجاد حواشی در این زمینه باعث میشود که اصل موضوع به فراموشی سپرده شود. بدون شک اتحادیه اروپا با این تصمیم مهر محکمی بر توسعه و گسترش روابط خود با ایران زده است و باید بهطور جدی ازسوی ایران برای این هدفگذاری برنامهریزی صورت گیرد.
و اما نگاه سوم به خودِ جمهوری اسلامی ایران بازمیگردد. اکنون که اتحادیه اروپا چنین تصمیم جدی و راسخی گرفته است، متقابلا ایران هم باید تصمیم راسخی اتخاذ کند که به گسترش روابط دوجانبه با اتحادیه اروپا بینجامد و در این رابطه مهمترین موضوع این خواهد بود که نگرانیها و دغدغههای اتحادیه اروپا را درنظر بگیرد. صرف اینکه فکر کنیم آنها تصمیم به ارتباط گرفتهاند و بهدنبال این هستند که با ما وارد رابطه شوند، بیشک یک اشتباه محض است.
با این حال اتحادیه اروپا قدم اول را برداشته است و در آینده نه چندان دور نیز منتظر قدم ایرانیها خواهند بود، بنابراین باید به تناسب این تصمیم، گامهای متناسب برداشته شود. امروز، میان طرف ایرانی و طرف اروپایی، بحث حقوق بشر مورد بررسی قرار گرفته و طی روزهای آینده نیز مورد بررسی قرار میگیرد، بنابراین باید بدانیم که در گسترش روابط با اتحادیه اروپا باید برخی ملاحظات رعایت شود.
شاید از طریق رعایت ملاحظات، اروپاییها دلگرمتر شوند و باوجود این دلگرمی، درهای جذب سرمایهگذار خارجی، ورود تکنولوژیهای مدرن که بعد از امریکا آنان در رتبه بعدی قرار دارند و در مدیریتهای نوین به روی ایران باز شود. حدود 38سال است که ایران از نبود این سه مقوله رنج میبرد، بهویژه ظرف 10 سال گذشته، از طریق این موارد مورد آزار و اذیتهای بسیاری در بخشهای مختلف قرار گرفته است. اهمیت سرمایهگذاری خارجی، تکنولوژیهای مدرن و مدیریت نوین به این بازمیگردد که دولت میتواند رکود را از سر بخشهای مختلف اقتصاد باز کند. در شرایط فعلی باوجود اینکه دولت تلاشهای بسیاری انجام داده است که تورم را مهار کند، اما تا این سه مقوله فراهم نشود، قادر نخواهد بود رونق را به اقتصاد بازگرداند. ایران باید بتواند تمام شرکتها، کارخانهها و بانکها را تحتتاثیر مدیریت نوین بازسازی کند. برای دستیابی به این مقولات بدون شک باید ملاحظاتی درنظر گرفته شود. اتحادیه اروپا تنها به مسائلی که صرفا ایران به آن نیاز دارد، نخواهد پرداخت، مگر اینکه ملاحظات مدنظر آنها رعایت شود. این درحالی است که در این بین هر دو طرف خواستههایی دارند. بهطور مثال، اگر آنها در زمینه حقوق بشر درخواستهایی دارند، برای تحقق این خواستهها ایران به هیچ عنوان مشکلی ندارد. در این رابطه هم یادمان باشد اقدامی که اتحادیه اروپا انجام داده است نهتنها حمایت همهجانبه در منطقه را بهوجود میآورد بلکه حمایت جهانیان را برای کشور به ارمغان خواهد آورد.