دنیای امروز ویژگیهایی دارد که آن را از دهههای اخیر جدا کرده است. یکی از این ویژگیها، گسترده و ژرف شدن اطلاعات هر جامعه و انتشار آنها در آنیترین زمان و در پهنه جهان است. نیروی شگفت انگیز نهفته در اینترنت شامل سخت افزارها و نرم افزارهای متصل به این پدیده در انتشار اطلاعات پیامدهایی داشته و دارد که دفن ابدی پنهانکاری از سوی مدیران جامعههای انسانی یکی از این پیامد است. در دنیای امروز دیگر هیچ سرزمینی نمیتواند دارایی، بدهی و جریان داد و ستد اقتصادی یا سیاسی خود را با سایر کشورها پنهان کند. این دنیای شگفت انگیز راه شفاف کردن و نشان دادن آینه وار همه پشت و پنهان رخدادها را هموار کرده است. از سوی دیگر به هم پیوستگی فزاینده کسبوکار کشورها افراد در سطوح گوناگون به اندازهای است که زندگی جزیرهای برای هیچ سرزمینی ممکن نیست.
اینگونه شده است که اطلاعات ریزودرشت همه کشورها با گرایشهای سیاسی متفاوت در یک قاب ریخته و در پیشروی علاقهمندان قرار میگیرد. کشورها و شرکتهای هوشمند و پیشگام و نیرومند دنیای امروز از این تواناییها استفاده کرده و به امر رتبهبندی هر امر انسانی و سرزمینی پرداخته و این اطلاعات میشود چراغ راه دیگران که بتوانند در روشنایی به کشورها نگاه کنند.
مجمع جهانی اقتصاد با هر پیشینه و سازماندهی که داشته است امروز در دنیا یکنهاد مؤثر برای جمعآوری اطلاعات اقتصادی از کشورها تبدیلشده است و با این کار بزرگ و انتشار اطلاعات، آینهای جلوی مدیران میگذارد که بازتاب مدیریت خود را در پرتو اعداد و ارقام ببینند. این نهاد مؤثر جهانی بهتازگی گزارش رقابتپذیری جهانی 2017-2018 را انتشار داده است. ارقام و اعداد متناظر با هر شاخص که دارای 12 سرگروه و 114 زیرشاخصهایی هستند، معیارهای سنجش رقابتپذیری را تشکیل دادهاند که البته تصویر دلپسند و خوبی از ایران بهویژه در منطقه غرب آسیا را نشان نمیدهد.
ایران در این گزارش رتبه 69 از 137 کشور جهان را به خود اختصاص داده است و در میان کشورهای منطقه نیز پایینتر از امارات متحده عربی، عربستان سعودی، بحرین، کویت، عمان و اردن دارد. دقت در اعداد متناظر با هر شاخص نشان میدهد ایران در شاخص" اندازه بازار" بهترین وضعیت را دارد که یک پدیده تاریخی و جغرافیایی است و ارتباط بههمپیوسته با سایر شاخصها ندارد و سهم این شاخص در رتبه بهدستآمده ایران بالاست. مقام پایین ایران در کارایی دو بازار بااهمیت "کار" و " کالا" که رتبه ایران در این دو شاخص به ترتیب 130 و 100 است، نشاندهنده ضعف اقتصاد ایران در رقابت با دنیای امروز است. شاید گروهی از افراد و گروههای سیاسی با استناد به پیشینه و مدیریت مجمع جهانی اقتصاد این رتبهبندیها را اقدامی سیاسی بدانند اما این واقعیت که همین گزارشها پایه تصمیمگیریها و رفتار شرکتها در جهان را تشکیل میدهند انکارناپذیر است.
در این گزارش تأکید شده است ناکارآمدی دیوانسالاری دولتی، عدم ثبات در سیاستهای دولت و فساد، پس از تنگنای دسترسی به منابع مالی بیشترین سهم را در رقابت ناپذیر کردن کسبوکار ایرانیان دارند، که با گزارشهای داخلی سازگار است.
نکته جذاب دیگر در این نوع گزارشها منابع ارائه صورتوضعیت است که نشان میدهد و تأکید شده است، حدود 65 درصد این اطلاعات از سوی مدیران اجرایی بنگاههای اقتصادی و 35 درصدان از دادههای آماری کشورها تأمین میشود. خوب یابد بپذیریم همین گزارشها نشان میدهد که برای رقابتی کردن اقتصاد ایران باید گامهای بلند و شتابانی باید برداریم. یادمان باشد دنیای امروز محل دفن پنهانکاری شده است و توجه داشته باشیم که باید در روز روشن و برابر دیدگان همه جهان بازی کنیم و راه گریزی هم نداریم.