عکس: تسنیم، ناصر جعفری.
دیروز، روز غافلگیری بازار ارز بود؛ نرخ‌های تشریفاتی بازار که پس از حضور پلیس در راسته صرافان روی تابلو نقش بسته بود، خط خورد و جای خود را به نرخ‌های آزاد داد تا دوباره رسماً قیمت دلار حدود 4هزار و 800تومان و یورو 5هزار و 750تومان باشد.
در بازار دیروز، دلار نقدی 330تومان، دلار بانکی 287تومان و یوروی بانکی 139تومان رشد کرد و البته هیچ صرافی حتی با این قیمت‌ها حاضر به فروش ارز نشد. جهش قیمت ارز در بازار دیروز در حالی رخ داد که بانک مرکزی در نخستین روز هفته جاری با ابلاغ شرایط جدید فروش ارز در بازار، عملاً خریدوفروش ارز را به فروش ارز مسافری محدود کرده و دادوستد ارز آزاد را عملاً بلا توجیه دانسته بود؛ چراکه بر اساس این ابلاغیه، متقاضیان خرید ارز، فقط مسافران خارجی بودند که باید با مدارکی شامل اصل پاسپورت و کارت ملی، اصل عوارض خروج، اصل بلیت و ویزا به صرافی‌های بانکی یا صرافی‌های مجاز عرضه‌کننده ارز مسافری مراجعه می‌کردند و هزار دلار می‌گرفتند.
البته در این فرایند نیز اگر مسافر عازم کشورهایی باشد که نیازی به ویزا ندارد، فقط ۵۰۰دلار نصیبش می‌شود. تا قبل از این ابلاغیه، مردم عادی نیز می‌توانستند با کارت ملی خود به هر اندازه ارز آزاد بخرند و حتی در اوج تنش بازار ارز نیز با ایستادن در صفوف سنگین صرافی‌ها امکان خرید 2تا 5هزار دلار به نرخ بانکی برای عموم فراهم بود.
دلار فیزیکی کم داریم
یکی از فعالان بازار ارز معتقد است اینکه خرید دلار به‌جز برای واردکنندگان و مسافران خارجی ممنوع باشد، ذاتاً اتفاق بدی نیست و می‌تواند فاتحه سوداگری‌ها ارزی و تأمین مالی قاچاق را بخواند اما توجه به این نکته نیز ضروری است که مردم برای حفظ ارزش ریال خود، به سمت خرید دلار و ارزهای جهان‌روا می‌روند و کوتاه شدن دستشان از بازار باعث می‌شود به سمت دیگر بازارها هجوم ببرند.
این فعال ارزی که دارای مجوز صرافی از بانک مرکزی نیز هست، می‌گوید: دلیل اصلی تنش‌های اخیر بازار ارز، کمبود اسکناس دلار در داخل کشور است و محدودیت‌های اخیر بانک مرکزی در بازار نیز به همین منظور اتخاذ شده است.
البته او عقیده دارد که خط خوردن نرخ‌های تشریفاتی بانک مرکزی از تابلوی صرافان، ناشی از تغییر رویه این نهاد است؛ چراکه پیش‌ازاین، باوجود برخورد پلیسی با بازار ارز و پایین کشیدن اجباری قیمت ارز به مدد عرضه بانکی، قیمت ارز در کف بازار همچنان بالا بود و در این وضعیت فقط بانک مرکزی به‌دلیل فروش ارز ارزان، زیان می‌کرد.
بازار سرگردان سکه
در بازار دیروز، تا لحظه تنظیم این گزارش، درحالی‌که قیمت دلار آزاد 7.3درصد رشد کرده بود، قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید فقط 14هزار و 500تومان معادل 0.9درصد رشد داشت و حتی ربع‌سکه شاهد 2هزار تومان افت قیمت بود. یکی از فروشندگان سکه می‌گوید: قیمت سکه حتی با دلار 4هزار و 800تومانی هم بیش از 100هزار تومان حباب دارد و اگر قیمت دلار در وضعیت فعلی فریز شود، جایی برای رشد ندارد.
او دلیل بی توجهی بازار سکه و طلا به افزایش چند صدتومانی نرخ ارز را در این نکته می‌داند که در زمان افت مصنوعی قیمت دلار در جریان ورود پلیس به بازار، بازار طلا همچنان نرخ دلار آزاد را مدنظر داشت و حالا که قیمت ارز در بازار نیز به سمت واقعیت برگشته، دلیلی وجود ندارد که قیمت طلا افزایش پیدا کند.
به گفته او، افزایش ظاهری قیمت دلار نهایتاً می‌تواند هیجان اندکی در خرید طلا ایجاد کند که چندان پایدار نخواهد بود.