توافقی در کار نخواهد بود

هفتمین سمینار بین‌المللی و صد و هفتاد و چهارمین نشست اوپک از امروز در وین، پایتخت اتریش برگزار می‌شود و وزیر نفت ایران نیز برای شرکت در این دو رویداد عازم وین شده است.

بر اساس پیش‌بینی کارشناسان، این نشست به‌واسطه سخنان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و درخواست او از برخی تولیدکنندگان نفت برای افزایش تولید، یکی از پرچالش‌ترین نشست‌های اوپک در سال‌های اخیر خواهد بود.

این درخواست ترامپ که با استقبال عربستان و روسیه مواجه شده، به‌منظور جبران کاهش صادرات نفت ایران و ونزوئلا تحت تأثیر تحریم‌ها ارائه شده و قرار است در نشست وزیران نفت اوپک مطرح شود.

خبرها حاکی از این است که روسیه و عربستان می‌خواهند تولید نفت اوپک و همپیمانانش افزایش یابد اما روش تصمیم‌گیری در اوپک بر اصل اجماع استوار است و مخالفت هر یک از اعضا مانع تصویب درخواست‌ها خواهد شد و وزیر نفت ایران نیز تصریح کرده است که توافقی در کار نخواهد بود.

روسیه و عربستان می‌خواهند در نشست جمعه آینده اوپک پیشنهاد افزایش تولید نفت از ابتدای ماه ژوئیه (10 تیر) را مطرح کنند به‌طوری‌که تولید اوپک و هم‌پیمانان غیر اوپک از تاریخ یاد شده به میزان 500 هزار تا 1.5 میلیون بشکه در روز افزایش یابد اما ایران، ونزوئلا و عراق با این پیشنهاد مخالف‌اند و تهران اعلام کرده است که با حمایت بغداد و کاراکاس این پیشنهاد را وتو خواهد کرد.

وزیر نفت ایران در واکنش به درخواست آمریکا برای افزایش تولید نفت اعضای اوپک گفته است: اوپک بخشی از وزارت انرژی آمریکا نیست که از ترامپ دستور بگیرد.

بیژن زنگنه عامل اصلی افزایش اخیر قیمت‌های نفت را تحمیل تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران و ونزوئلا دانسته و تصریح کرده است: فکر نمی‌کنم در این نشست به توافق برسیم.

همچنین زنگنه اظهار کرده است: پس از شرکت در نشست اوپک، قبل از شروع گفت‌وگوها با تولیدکنندگان غیر اوپک، وین را ترک خواهد کرد.

در این میان وزیر نفت روسیه که کشورش یکی از حامیان غیر اوپکی پیشنهاد ترامپ برای افزایش تولید نفت است، در توجیه حمایت از افزایش تولید می‌گوید: معمولاً تقاضای نفت در سه‌ماهه سوم سال میلادی با شتاب افزایش می‌یابد و اگر کاری نکنیم با کسری روبرو می‌شویم و این ممکن است قیمت‌ها را بشدت افزایش دهد.

در مقابل زنگنه ترامپ را عامل اصلی اختلال در بازار نفت می‌داند که با وضع تحریم علیه دو عضو مؤسس و مهم اوپک و تولیدکننده مهم نفت، برای بازار نفت مشکلاتی ایجاد کرده است و حالا او از اوپک می‌خواهد و انتظار دارد که این سازمان چیزهایی را تغییر دهد که این منصفانه نیست.

به گزارش بلومبرگ، وزیر نفت ایران با بیان اینکه «برای ما و برخی اعضای دیگر اوپک مهم است که بازار نفت غیرسیاسی باشد» می‌افزاید: نفت یک سلاح و یک ابزار سیاسی برای استفاده علیه کشورهای دیگر اعم از تولیدکننده و مصرف‌کننده نیست و بازار نفت اگر بر اساس اصول عرضه و تقاضا عمل کند، به نفع مصرف‌کننده و تولیدکننده است.

وی با تأکید بر اینکه اوپک یک سازمان سیاسی نیست، تصریح می‌کند: لازم است که اوپک از این ایده حمایت کند که بازار نفت باید غیرسیاسی شود و هرگونه استفاده از نفت به‌عنوان سلاح یا ابزار علیه برخی کشورها را محکوم کند.

بر اساس این گزارش، روند رو به افول نفت در سال‌های اخیر باعث شد دیدگاه کشورهای عضو اوپک و کشورهای غیر عضو برای کنترل میزان تولید نفت به توافق برسند. در این وضعیت ایران که به‌تازگی با توافق هسته‌ای از تحریم‌ها رها شده بود درخواست بازگشت میزان تولید نفت خود به سهم ماقبل تحریم‌ها را ارائه داد و با وجود مخالفت سرسختانه کشورهایی مانند عربستان، عاقبت توانست اجماع اوپکی‌ها برای قبول این خواسته قانونی را فراهم آورد.

در نتیجه این تلاش‌ها، اعضای اوپک در نشست سی‌ام نوامبر 2016 (دهم آذرماه 1395) تصمیم گرفتند مجموع تولید نفت خود را به 32 میلیون و 500 هزار بشکه در روز کاهش دهند و در ادامه این تصمیم که از ژانویه 2017 به اجرا درآمد را در نشست‌های بعدی نیز تمدید کردند.

همچنین کشورهای غیر اوپک به ریاست روسیه نیز اوپک را در توافق کاهش تولید همراهی کردند که سهم این کشورها از کاهش تولید نفت طبق توافق، حدود 600 هزار بشکه در روز بوده است.

در ادامه اعضای اوپک در نشست صد و هفتاد و سوم این سازمان، توافق کاهش تولید را تا پایان سال 2018 تمدید کردند تا هدف حذف مازاد عرضه جهانی نفت به‌طور کامل محقق شود اما اکنون‌که قیمت نفت به محدوده 75 دلار رسیده، روسیه و عربستان به‌صورت نانوشته خواستار نقض توافق فریز نفتی هستند و گفته می‌شود برای افزایشش تولید 600هزار بشکه‌ای نفت نیز به توافق رسیده‌اند.

ایران، عراق و ونزوئلا در نشست فعلی اوپک با افزایش تولید نفت اوپک مخالفت کرده و ایران به‌عنوان عضو مؤسس اوپک این پیشنهاد را وتو می‌کند بااین‌وجود طبق اساسنامه اوپک، اعضا هیچ اجباری برای رعایت مصوبات اوپک ندارند و می‌توانند خودسرانه نسبت به افزایش تولید اقدام کنند.