فرمانده دارشان موهان سینگ ناندا، فعال اقتصادی هندی
دارشان موهان سینگ ناندا فرمانده هندی آخرین بار 45 سال پیش به ایران آمده بود اما اکنون با برداشته شدن تحریم‌ها فرصت را فراهم دیده که به ایران بیاید و از پتانسیل‌های موجود در این کشور استفاده کند. او معتقد است ایران 18سال از پیشرفت و توسعه عقب مانده‌است؛ هشت سال در جنگ و 10 سال در تحریم. اکنون با کمی مدیریت و سرعت می‌تواند از موقعیت پیش آمده استفاده کند و تمامی 18سال از دست رفته را جبران کند تا به جایگاه حقیقی که استحقاق آن را دارد دست پیدا کند. او در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران آینده روشنی را برای اقتصاد این کشور پیش‌بینی کرد.
اولین بار است که حضور در ایران را تجربه می‌کنید؟
من از امارات متحده عربی به ایران می‌آیم و این دومین باری است که به ایران می‌آیم. البته من آخرین بار 45سال پیش به ایران آمده بودم. در آن زمان با کشتی به بندرعباس آمدم و بعد با هلی‌کوپتر به تهران آمدم. در آن زمان پنج روز در ایران ماندم اما به عنوان یک فرمانده هندی به ایران آمده بودم. این بار به عنوان یک تاجر به ایران آمده‌ام.
این سفر تا به این لحظه چطور بوده‌است؟
همه‌چیز خیلی خوب بوده‌است. از نظر من این کشور پتانسیل‌های بالقوه بسیاری دارد.
اگر اینطور فکر می‌کنید چرا در این مدت طولانی هیچ ارتباطی با ایران نداشتید؟
مهم‌ترین مشکل ما موانع حمل‌ونقل بار بود. تحریم‌ها بزرگ‌ترین مانع برای فعالیت ما به عنوان تاجر در ایران بود. به همین خاطر ما در دوبی فعالیت می‌کردیم. اما اکنون که تحریم‌ها برداشته شده به ایران آمده‌ایم و از این بابت بسیار خوشحالیم.
بازار ایران را چطور برآورد می‌کنید؟
پتانسیل‌های بسیاری در بازار ایران وجود دارد. فرصت‌های بسیاری در این بازار برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی وجود دارد.
آیا به سرمایه‌گذاری مشترک در این بازار فکر می‌کنید؟
خیر. ما هنوز به این قوانین عادت نکرده‌ایم و آشنایی کافی نداریم. ما سرمایه‌گذارانِ محافظه‌کاری هستیم. البته وقتی بازار را به خوبی بررسی کنیم احتمالاً در این بازار سرمایه‌گذاری هم می‌کنیم.
در حال حاضر در چه کشورهایی سرمایه‌گذاری می‌کنید؟
من فقط در هند و امارات متحده عربی سرمایه‌گذاری کرده‌ام. اما به هر حال ایران بسیار پیشرفته است و فرصت‌های خوبی را در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارد به همین خاطر احتمالاً کشور بعدی برای من خواهد بود که در آن سرمایه‌گذاری کنم. هر چه در این مدت دیده‌ام من را به وجد آورده‌است.
شما آخرین بار ایران را 45سال پیش دیده‌اید؛ چه تغییراتی را در این سفر می‌بینید؟
تغییرات بسیار است از فرصت‌های اقتصادی تا آسمان‌خراش‌ها اما به نظرم ایران هنوز فرسنگ‌ها تا پیشرفت حقیقی که استحقاق آن را دارد، فاصله دارد. من صادقانه می‌گویم؛ هنوز تغییرات بسیاری در این کشور باید ایجاد شود.
شما به عنوان یک شخص خارجی دلیل این عدم پیشرفت آن‌چنانی را در چه چیزی می‌بینید؟
به نظر من نخستین دلیل به «تحریم»ها باز می‌گردد. اروپایی‌ها و امریکایی‌ها که بسیار پیشرفته هستند ارتباط چندانی در زمینه تجارت با کشور شما ندارند. تولیدکنندگان اصلی بازار با شما در ارتباط نیستند. دسترسی شما به فناوری‌ها و تکنولوژی‌های روز محدود بوده‌است. در حقیقت تمامی درها به روی این کشور بسته بوده‌است.
کمی از کشور شما صحبت کنیم؛ هند در چه وضعیتی است و چه آینده‌ای در پیش دارد؟
هند کشور بزرگی است. احتمالاً این کشور تا سال 2025 یعنی حدود 9 سال دیگر، تنها سه اقتصاد بزرگ و مهم در دنیا وجود خواهد داشت: ایالات متحده امریکا؛ چین و هند. به نظر من اقتصاد هند از ایالات متحده امریکا نیز پیشی خواهد گرفت. هند موفق شده بر بسیاری از مشکلات چیره شود. برنامه‌های آقای مودی بسیار خوب بوده، او آدم درستکار، راستگو و سختکوشی است. او به صورت جدی سعی دارد کشور را به سمت جلو پیش ببرد. من هر ماه به هند می‌روم و شرایط را می‌بینم. از طریق دوستانم می‌دانم که آقای نخست‌وزیر بیش از 16 ساعت در روز کار می‌کند.
نظر شما در مورد توافق اخیر ایران، هند و افغانستان در مورد چابهار چیست؟
به نظر من این تصمیم بسیار خوب و هوشمندانه‌ای بود که همه طرف‌های این توافق گرفتند. بگذارید به صورت صادقانه بگویم، ما هندی‌ها روابط خوب یا دوستانه‌ای با پاکستانی‌ها نداریم. پس ما راهی به پاکستان نداریم. این تصمیم در مورد توافق چابهار بسیار خوب و هوشمندانه بود.
کمی از امارات متحده عربی بگویید؛ شما آنجا کار می‌کنید، وضعیت اقتصاد و کسب‌وکار در امارات چگونه است؟
امارات کشوری کوچک اما با تنوع فرهنگی و ملی است. سرمایه‌گذاران از سرتاسر نقاط جهان به این کشور آمده‌اند. با وجود تنوع فرهنگی که در این کشور وجود دارد هیچ‌گاه درگیری و کشمکشی در این کشور دیده نمی‌شود. آینده بسیار خوبی در انتظار این کشور اما از آنجا که کشور بسیار کوچکی است قابل مقایسه با هند یا ایران نیست. فرصت‌هایی که در کشورهای پهناور هند و ایران وجود دارد هیچ‌گاه در امارات متحده عربی وجود نخواهد داشت. امارات حتی یک‌چهارم دهلی هم نیست. به صورت کلی می‌گویم، ایران آینده بسیار روشنی دارد. اما باید کارهای خوبی صورت بگیرد، مسئولان باید متعهدانه وظایف خود را انجام بدهند.
چه توصیه‌ای در این زمینه دارید؟
ایران باید هر چه سریع‌تر درهای خود را برای روابط تجاری و سیاسی با سایر کشورها باز کند. این کشور همین حال هم ده سال را از دست داده‌است. قبل از آن نیز هشت سال را در جنگ با عراق از دست داده‌است. ده سال تحریم، هشت سال جنگ؛ اکنون باید 18 سال را جبران کرد. این کشور از منابع عظیم نفت و گاز برخوردار است. باید نیازهای همه سرمایه‌گذاران و افراد جامعه در نظر گرفته شود.
به عنوان سوال آخر، نقش زنان در کسب‌وکار چگونه است؟
سوال بسیار خوبی است. من شش شرکت دارم؛ دو تا از بزرگ‌ترین شرکت‌های من توسط همسرم مدیریت می‌شود. به نظر من زنان خیلی چابک‌تر و دقیق‌تر کارها را انجام می‌دهند. آن‌ها برای تصمیم‌گیری نسبت به مردان زمان بیشتری می‌گذارند به همین خاطر کیفیت تصمیمات آن‌ها بیشتر است. این باور من است و تجربه آن را به من ثابت کرده‌است.