وحید شقاقی شهری
نمایندگان مجلس در جلسه علنی ششم اسفندماه و در ادامه بررسی جزئیات بودجه ۱۳۹۸ وزارت اقتصاد را مکلف کردند با همکاری سازمان برنامهوبودجه کل کشور حداکثر تا پایان تیرماه سال ۱۳۹۸ زیرساختهای لازم را جهت بهرهبرداری از سامانه یکپارچه اطلاعات شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی را فراهم کند. سازمان برنامهوبودجه کشور مکلف است امکان دسترسی به اطلاعات سامانه مذکور را بهصورت برخط برای وزارت امور اقتصادی و دارایی و دیوان محاسبات کشور فراهم کند. بر این اساس عدم ارائه اطلاعات فوق و عدم اقدام دستگاههای مذکور، در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی محسوب میشود.
هر گامی که در جهت بهتر شدن شفافیت اقتصاد ایران برداشته شود؛ گامی است روبهجلو. این را وحید شقاقی شهری، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی به پایگاه خبری اتاق ایران میگوید.
شقاقیشهری معتقد است: یکی از بزرگترین چالش اقتصاد ایران نبود شفافیت در روند تصمیمگیریها است. عدم شفافیت در روندها و اقتصاد غیرشفاف ذینفعان زیادی دارد.
او میگوید: اقتصاد نفتی-رانتی در کنار عدم شفافیت لطمه زیادی به روند توسعه و رشد اقتصاد زده است. رانت در چند دهه اخیر شاخ و برگ بیشتری پیدا کرده و ذینفعان متعددی در درون دستگاه اجرایی برای بهرهگیری از آن شکل گرفتهاند که خود مانع بزرگی در مقابل شفافیت هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تصریح میکند: هر بانک اطلاعاتی بهجای خود مفید است، ولی هنر این است که این بانکهای اطلاعاتی در نظام یکپارچهای جمعآوری شود؛ بانک اطلاعاتی یعنی ورود اطلاعات و دادههای خام به سیستم ولی اینها باید به سیستم جامعی برای پردازش وصل شوند. مثلاً بانک اطلاعات شرکتهای دولتی و مؤسسات عمومی غیردولتی تشکیل شود، در این بانک اسامی شرکتها، ذینفعان، تعداد کارمندان، سود و زیان و درآمدها و فعالیت مالی آورده شود. ولی وقتی همه اینها به سیستم جامع مثل طرح جامع مالیاتی وصل شوند میتواند ثمربخشتر باشد.
او ادامه میدهد: در این صورت است که سیستم مالیاتی داده زیادی در اختیار خواهد داشت و میتواند پایه مودیان مالیاتی خود را افزایش دهد. مؤسسات غیرعمومی غیردولتی فعالیت اقتصادی دارند و باید مالیات دهند؛ یا شرکتهای دولتی باید مالیات دهند. البته این یک فایده بانک اطلاعاتی است و همه فواید آن فقط افزایش مودیان مالیاتی نیست.
به گفته شقاقیشهری با این بانک اطلاعاتی میتوان وضعیت نیروی انسانی و وضعیت اداری را تبیین کرده و نیروهای چند شغلی را شناسایی کرد.
شقاقیشهری میگوید: شرکتهای دولتی، اقتصاد در سایه هستند و حیات خلوت اقتصاد که عملکرد شفافی ندارند. مشکلات اقتصادی بیشتر ریشه در این شرکتها دارد؛ عدد و رقمهای مالی کلانی در آنجا جابهجا میشود و به این شرکتها نظارت خاصی صورت نمیگیرد. طی دهههای اخیر این شرکتها مدام زیانده شده و منابع بانکی زیادی را در اختیار دارند.
او تاکید میکند: بانکهای اطلاعاتی باید پشتیبان همدیگر باشند و موازی کاری نکنند. همافزا باشند و به نهاد خروجی وصل شوند. مثلاً سازمان مالیاتی. بانک اطلاعاتی مفید است، البته بارها دستور تشکیل آن تصویبشده ولی اجرایی نشده است. طرح جامع مالیاتی در کشور قرار بود 10 سال قبل تشکیل شود و 15 بانک اطلاعاتی به آن وصل شود ولی در عمل پیش نرفته است.
او بار دیگر تاکید کرد باید اطلاعات شفافتری از شرکتهای دولتی و شرکتهای عمومی غیردولتی در اختیار عموم قرار گیرد. برای همین تشکیل این سامانه جامع اطلاعاتی خیلی مهم است.