رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران
دستیابی به توانمندی‌های داخلی و استفاده از ظرفیت‌های تولیدی کشورمان بخصوص در صنعت نفت یکی از 24 بند اقتصاد مقاومتی و مورد تاکید مقام معظم رهبری در اجرای آنهاست، از این رو لازم است مسئولان و سیاستگذاران در بخش‌های مرتبط به این صنعت به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند تا با استفاده از تجهیزات تولید داخل کشورمان زمینه توسعه، رشد و بومی‌سازی تولید این تجهیزات حساس و استراتژیک در کشورمان هرچه بیشتر مهیا شود.
در حال حاضر تولید و ساخت تجهیزات استراتژیک نفتی تا چه مقدار در کشورمان امکان‌پذیر است؟
در بسیاری از تجهیزات نفتی، توانسته‌ایم خودکفا شویم. مثلا می‌توانم به فلنچ اشاره کنم که در حقیقت جزو اولین اقلام ریخته‌گری بوده که ما به توانمندی در ساخت داخل آن صد درصد رسیده‌ایم. بعلاوه در ریخته‌گری در خصوص آلیاژها و پایه فلزهای گرانبها نیز به این توانمندی دست یافته‌ایم، بنابراین در ساخت انواع تجهیزات صنایع نفت و گاز در پالایش پتروشیمی نیز به توانمندی صد درصدی دست یافته‌ایم.
اما در خصوص شیرآلاتی که عمدتا در صنایع نفت و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد از دامنه یک اینچ تا 56 اینچ در کشور توان تولیدی داریم. همچنین در رابطه با لوله‌گذاری باید گفت فقط لوله‌هایی با قطر 26 اینچ در کشور تولید می‌شود. در حال حاضر به توانمندی در ساخت لوله‌های 56 اینچ نفت و گاز دست نیافته‌ایم،چرا که باید ورقه‌هایی با این قطر در سطوح بزرگ‌تر ساخته شود ولی ما به طور کلی، توان ساخت 70 درصد از لوله مورد نیاز کشور را در اختیار داریم.
با توجه به تحریم‌ها و نیاز کشور در ساخت برخی اقلام صنعت نفت و گاز تا چه میزان به کشورهای خارجی در ساخت تجهیزات فوق وابسته هستیم؟
در حال حاضر در ارتباط با تجهیزاتی مثل فلنج و شیرآلات، نیازی به کمک کشورهای خارجی نداریم، مگر این که یک نوع طراحی خاصی باشد. شرکت‌های زیادی در مدت‌زمان یک دهه اخیر در صنعت شیرآلات شکل گرفته که بسیاری از طراحی شیرآلات نفتی از جمله شیرهای چهارراهه را که جزو شیرهای مدرن است، طراحی می‌کنند. لوله‌های بدون درز و لوله‌های سایز 26 اینچ به بالا اکنون در کشور محدودیت تولید دارد که امیدواریم با توجه به ارتباط‌های ایجادشده با شرکت‌های خارجی این وابستگی هم کاهش یابد.
خرید این تجهیزات از سوی دولت با چه ضوابطی صورت می‌گیرد؟
بر اساس جلسات و هماهنگی‌هایی که شده، قرار براین است که اگر شرکت نفت یا دیگر شرکت‌های دولتی قصد خرید تجهیزاتی را دارند برای حمایت از تولیدات داخلی شرایطی را رعایت کنند. که این شرایط عبارتند از:
1ـ این شرکت‌ها باید ابتدا سفارش‌های خود را از انجمن سازندگان تجهیزات نفت استعلام کنند تا در صورت ناتوانی در تأمین نیازهایشان به خریدهای خارجی اقدام کنند. 2ـ قرار براین شده که برای واگذاری طرح‌ها به شرکت‌های ایرانی، به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که امتیازهای برابری برای داخلی‌ها و خارجی‌ها در نظر گرفته شده باشد که این شرایط از ابتدای سال 1394 عملی شده است. 3ـ خرید از خارج با احتساب هزینه‌های حمل، بازرسی، هزینه‌های گمرکی و تعرفه بازرگانی روی قیمت محاسبه می‌شود، اما خرید کالای نفتی و گازی ایرانی، موارد فوق را ندارد.
بر اساس اصول اقتصاد مقاومتی باید از تولیدات داخلی حمایت شود، آیا دولت در این زمینه حرکت کرده است؟
در حال حاضر با توجه به حجم سفارش‌ها به دلیل محدودیت مالی و ظرفیت خالی تولیدکنندگان، نگاه‌ها بر حمایت نشدن است اما بر اساس آخرین رایزنی‌ها، سامانه جدید کالای نفتی از اول مرداد در سطح کشور پیاده‌سازی می‌شود و متقاضیان برای خرید نیازمندی‌های خود به سامانه متمرکز کالای نفت مراجعه خواهند کرد. در این سامانه الگویی در نظر گرفته شده که کارفرما باید نسبت به ثبت قرارداد و انجام تعهداتشان اقدام کنند که یکی از آنها پرداختی‌های بموقع است.
این شرایط با توجه به توانمندی‌های داخلی تعیین شده است ولی لازم است سفارش‌ها در بخش‌های مختلف آنقدر باشد که برای تولیدکنندگان مقرون به صرفه شود. با این روش بی‌تردید سه مؤلفه اصلی یعنی قیمت، کیفیت و زمان رعایت خواهد شد و زمینه ورود تولیدات داخلی کشورمان به بازارهای بین‌المللی مهیا می‌شود.
وضعیت پرداخت تسهیلات بانکی به تولیدکنندگان تجهیزات نفتی چطور است؟
متاسفانه تسهیلات بانکی در زمینه صنعت نفت بسیار محدود است و نرخ تسهیلات بانکی نیز کاهش نیافته و نرخ تسهیلات بانکی هنوز 24 درصد است. البته در گذشته این نرخ در حدود 27 درصد بود. با توجه به کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی از 22 درصد به 20 درصد در سال 1394، بسیاری از تولیدکنندگان چاره‌ای جز استفاده از آن تسهیلات نداشتند اما همان‌طور که می‌دانید اکنون نرخ سود تسهیلات به 18 درصد کاهش یافته که می‌توان گفت تولیدکنندگان تازه می‌توانند با این تسهیلات کمی مشکلات خود را برطرف کنند، اما باید این سود منطقی‌تر شود.