فاز 12 مجتمع گاز پارس جنوبی، عسلویه. عکس: تسنیم، حامد ملک‌پور.
مذاکره با چینی‌ها ادامه دارد؛ قرار بود چین جانشین توتال در توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی شود، سرنوشت فاز 11 که به‌غیراز فاز ۱۴، تنها فاز توسعه‌نیافته بزرگ‌ترین میدان گازی جهان در طرف ایران است، به نتیجه این مذاکرات گره‌خورده.
قرارداد توسعه فاز ۱۱ که از همان ابتدا پر فراز و نشیب بود، هنوز به مرحله اجرا نرسیده و با این‌که همواره مذاکرات درباره سرنوشت این فاز در حال انجام است، اما گویی قرار نیست به نتیجه برسد.
از همان ابتدا سخن از این بود که اگر توتال فرانسه مجبور شود به علت تحریم‌ها از پروژه‌های مهم گاز ایران خارج شود، غول انرژی چین، سی‌ان‌پی‌سی سهام توتال را تصاحب خواهد کرد. یعنی چین می‌تواند سهم ۵۰.۱ درصدی توتال را تصاحب کند و به اپراتور تبدیل شود.
سال 1396 توتال یک قرارداد ۱ میلیارد دلاری برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی امضا کرده بود. طبق اعلام این شرکت، این پروژه ظرفیت ایجاد ۲ میلیارد مترمکعب یا معادل ۴۰۰۰۰۰ بشکه در روز گاز و میعانات گازی دارد.
قبلاً راشا تودی، یکی از منابع بلندپایه آگاه نسبت به مفاد قرارداد مشارکت، از پکن به رویترز خبر داده بود در شرایط ضمن قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی که بزرگ‌ترین میدان گازی جهان است، آمده است که درصورتی‌که توتال مجبور شود از این پروژه خارج شود، سی‌ان‌پی‌سی می‌تواند سهم ۵۰.۱ درصدی توتال را تصاحب کند و به اپراتور تبدیل شود.
سی‌ان‌پی‌سی ۳۰ درصد در سهام این پروژه سهم دارد درحالی‌که شرکت ایرانی پتروپارس ۱۹.۹ درصد باقی‌مانده را در اختیار دارد.
این مقام ارشد چینی گفت: در صورت خروج توتال، احتمالاً نیاز باشد که سی‌ان‌پی‌سی، سی‌ان‌اواوسی (بزرگ‌ترین اپراتور دریایی چین) را وارد پروژه کند، چراکه سی‌ان‌پی‌سی تجربه دریایی کم دارد.
نکته مهم در توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، این بود که قرار بود سیستم تقویت فشاری که توسط فرانسوی‌ها در این فاز به کار گرفته می‌شود، الگوی سایر فازهای پارس جنوبی شود. اما فرانسوی‌ها ۲۹ مردادماه سال 97، تقریباً یک سال بعد از امضای قرارداد و حدود چهار ماه بعد از خروج آمریکا از برجام به‌صورت رسمی ایران را ترک کردند.
اما طبق قرارداد، شرکت چینی CNPC باید جایگزین توتال در فاز ۱۱ شود. شرکتی که گفته می‌شود هرچند از تکنولوژی توتال بهره‌مند نیست ولی از سرمایه کافی برای تأمین طرح مذکور برخوردار است. بااین‌حال باوجودی که هشت ماه از رفتن فرانسوی‌ها گذشته است، هنوز چینی‌ها فعالیت خود را به‌صورت رسمی در ایران آغاز نکرده‌اند.
بیژن زنگنه، وزیر نفت در آخرین نشست خبری قبل از سال جدید، از ادامه مذاکرات خبر داده و گفته بود: قرار است یک هیات عالی‌رتبه از چین برای مذاکره به ایران بیاید. آن‌ها قول داده‌اند به‌زودی به ایران خواهند آمد. قولی که طبق آخرین اخبار محقق شده و آن‌طور که زنگنه به خانه ملت اعلام گفته: قرارداد با این شرکت چینی منعقدشده و اکنون مدیران آن در تهران هستند و مذاکرات با آن‌ها برای نحوه آغاز کار ادامه دارد، البته هنوز مشخص نیست مذاکرات تا کی ادامه خواهند داشت.
بر این اساس، سرنوشت فاز ۱۱ پارس جنوبی همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و باید منتظر ماند و دید آیا چینی‌ها پای قول خود می‌ایستند یا خیر؟