پس از اعلام ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا اعلام کرد این اتحادیه برای محافظت از شرکتهای اروپایی در برابر تحریمهای آمریکا علیه ایران قرار است مقررات بازدارنده را به اجرا درآورد.
توتال یکی از شرکتهایی است که ادامه فعالیت آن در ایران با شروطی همراه بوده است. این شرکت طی بیانیهای اعلام کرده بود در صورتی که مورد معافیت قرار نگیرد، مجبور است از پروژه اکتشاف گاز پارس جنوبی خارج شود.
اما ظاهراً تمهیدات اتحادیه اروپا در این زمینه ناموفق بوده و امروز با گفتههای رئیس توتال، اما و اگرها درباره ادامه سرمایهگذاریهای این شرکت در ایران به پایان رسیده است: توتال در ایران نمیماند.
امروز پاتریک پویانه، رئیس و مدیر اجرایی ارشد توتال در طول اجلاس انرژی اسپیف اعلام کرده است: این یک حقیقت است که من نمیتوانم یک شرکت جهانی مانند توتال را بدون دسترسی به سیستم بانکی آمریکا و یا سرمایهگذاران آمریکایی، اداره کنم. اقتصاد کنونی جهان حول یک ارز شکل گرفته است که آن هم دلار است.
او معتقد است تلاش اتحادیه اروپا برای ادامه سرمایهگذاری در ایران، علیرغم تصمیم آمریکا برای خروج از برجام و بازگرداندن تحریمهای علیه ایران غیرممکن است، چراکه غولهای انرژی نیازمند دسترسی به سیستم بانکی آمریکا هستند.
35 درصد سهامداران آمریکایی در این شرکت سرمایهگذاری کردهاند و این شرکت 10 میلیارد دلار دارایی در آمریکا دارد که ترس از بلوکه شدن این اموال از طرف آمریکا وجود دارد.
اتحادیه اروپا اعلام کرده است قانون مسدودکننده تحریمهای خود را اصلاح خواهد کرد تا تحریمهای آمریکا علیه ایران را هم در بر بگیرد. به این ترتیب به تجارتهای اروپایی اجازه داده میشود به تحریمهای آمریکا التزام نداشته باشند و حتی نسبت به ضررهایی که از آن متحمل میشوند، تقاضای غرامت کنند.
پویانه درباره راه گریز اتحادیه اروپا از تحریمها معتقد است: این وظیفه من نیست که تصمیم بگیرم که آیا ما به یک سیستم مالی دیگر نیاز داریم یا خیر؟ مسئله امروز ما این نیست. بنابراین ما باید واقعبین باشیم. متأسفانه من فکر نمیکنم این کار را انجام دهیم، شاید این برای شرکتهای کوچکتر که کمتر جهانی هستند، جواب بدهد. من فکر میکنم هدف دولتهای اروپایی هم همین باشد؛ اما برای شرکتهای بزرگتر، این امر ممکن نیست.
پیش از این بیژن زنگنه، زیر نفت از امکان جایگزینی توتال فرانسه در فاز ۱۱ پارس جنوبی با شرکت چینی CNPC خبر داده و گفته است: طبق قرارداد، در صورتی که توتال فرانسه از فعالیت در توسعه فاز 11 پارس جنوبی کنار برود شرکت سی.ان.پی.سی. چین جایگزین آن میشود. این شرکت در صورت جایگزینی، سهام توتال را در اختیار میگیرد.
بنابراین باید در انتظار جابجایی سهام توتال به طرف چینی در روزهای آتی بود و حتی اگر این شرکت نیز از قرارداد خارج شود، شرکت پتروپارس ایران باقی میماند.