مجتمع آلمینیوم ایران در اراک. عکس: تسنیم، محمدعلی مریزاد.
اطلاعات منتشر شده از وضعیت بازار کار ایران در فصل بهار 1399، از مشهود بودن اثر کووید ۱۹ بر بازار کار کشور در فصل بهار نسبت به فصل مشابه سال قبل حکایت دارد. مطابق این نتایج، جمعیت غیرفعال کشور افزایش و جمعیت شاغل و بیکار کشور (جمعیت فعال) با کاهش ملموسی مواجه شده است.
بر اساس گزارش جدید مرکز آمار ایران، بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که 9.8 درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال ۱۳۹۸ بالغ بر 1.1 درصد کاهش یافته است.
همچنین در بهار ۱۳۹۹، به میزان ۴۱ درصد از جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در کشور، ازنظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار ۱۳۹۸) حدود 3.7 درصد کاهش یافته است.
از سوی دیگر جمعیت شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر در این فصل ۲۲ میلیون و ۹۶۳ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل تقریباً یک‌میلیون و 500 هزار نفر کاهش داشته است.
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در بهار ۱۳۹۹، بخش خدمات با 49.7 درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با 31.8 درصد و کشاورزی با 18.6 درصد قرار دارند.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در فصل بهار امسال به 24.5 درصد رسیده و آیین میزان از جوانان 15 تا 24 ساله که تمایل به فعالیت اقتصادی داشته‌اند، به‌ناچار در بهار ۱۳۹۹ بیکار مانده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل ۲ درصد کاهش یافته است. البته این کاهش بیش از آنکه مرهون ایجاد اشتغال جدید باشد، به‌واسطه کاهش نرخ مشارکت اقتصادی در سایه شیوع کرونا بوده است.
بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله نیز نشان می‌دهد که در بهار ۱۳۹۹ بالغ بر 16.7 درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند؛ این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به بهار ۱۳۹۸، به میزان 1.5 درصد کاهش یافته است.
بررسی سهم اشتغال ناقص جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که در بهار ۱۳۹۹ بالغ‌بر 7.9 درصد جمعیت شاغل، به دلایل اقتصادی (فصل غیر کاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و…) کم‌تر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند؛ این در حالی است که 33.5 درصد از شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر، ۴۹ ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند.