حمید حسینی، فعال اقتصادی حوزه پتروشیمی-عکس: علیرضا فراهانی
«فشار برای استفاده از تولیدات و صنایع داخلی باعث شده ما برخی استانداردها را رعایت نکنیم.» این یکی از چندین دلیلی است که سید حمید حسینی فعال اقتصادی حوزه صنعت پتروشیمی و عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در مورد آتش‌سوزی‌های اخیر در پتروشیمی‌ها می‌گوید. او در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران تأکید می‌کند که بخشی از ماجرا به واگذاری‌های غیر اصولی مجتمع‌های پتروشیمی و عدم نظارت اچ‌اس‌ای ریشه می‌گیرد. البته طبق گفته حسینی، خبررسانی‌های لحظه‌ای نیز از دلایل برجسته شدن آتش‌سوزی‌های اخیر هستند.
سید حمید حسینی معتقد است هر کدام از آتش‌سوزی‌های اخیر در پتروشیمی‌ها باید به صورت جداگانه بررسی شود. او در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید: «اغلب این آتش‌سوزی‌ها به مسئله واگذاری این مجتمع‌های پتروشیمی به بخش خصوصی باز می‌گردد. در پتروشیمی تولید محصول به صورت زنجیره‌ای است و از همین طریق ارزش افزوده ایجاد می‌شود.» او تشریح می‌کند: «مثلاً قبلا همه این‌ها از اچ‌اس‌ای مرکزی برخوردار بودند که به آن‌ها شیوه‌نامه و دستورالعمل می‌داد. به این ترتیب این مجتمع‌ها به صورت دائم مورد نظارت و ارزیابی قرار می‌گرفتند. خرید و فروش آن‌ها نیز قبلاً تابع ضوابطی بود.»
اما طبق گفته حسینی در حال حاضر شرکت زنجیره‌ای پتروشیمی به صورت تک‌تک واگذار شده‌است. او می‌گوید: «به همین خاطر این مجتمع‌ها در حال حاضر فاقد سازمان و ساختار مناسب هستند. به علاوه اکثر واحدها اکنون قدیمی شده‌اند. در توسعه‌ها نیز وندورلیست‌ها رعایت نشده‌است.»
اچ‌اس‌ای دوباره به یک واحد مهم تبدیل شود
حسینی به عنوان فعال اقتصادی کشور در بخش پتروشیمی معتقد است که قدم اول بازنگری در اچ‌اس‌ای است. او می‌گوید:«قدم اول این است که اچ‌اس‌ای دوباره به یک واحد مهم تبدیل بشود و بازنگری‌هایی در این زمینه صورت بگیرد. به علاوه برخی آموزش‌های لازم نیز باید در این زمینه داده شود.» او ادامه می‌دهد: «البته به عقیده من قبلاً هم این اتفاقات زیاد رخ می‌داد اما تا این اندازه اطلاع‌رسانی صورت نمی‌گرفت. مثلاً اگر جایی آتش می‌گرفت تنها در اخبار سراسر می‌شنیدیم که ساعت 2 بعد از ظهر جایی آتش گرفت و مهار شد. اما امروز دائم خبرها روی شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌هایی مانند تلگرام مخابره می‌شود و مردم تصور می‌کنند اتفاق خیلی مهمی رخ داده‌است. به هر حال دنیای رسانه و خبررسانی لحظه‌ای است. این مسئله خودش ایجاد هیجان می‌کند.»
خبررسانی لحظه‌ای در مورد آتش‌سوزی پتروشیمی‌ها ایجاد هیجان کرده‌است
طبق گفته این فعال اقتصادی خبررسانی لحظه‌ای باعث شده نوعی بزرگنمایی صورت بگیرد در صورتی‌که این قبیل حوادث در صنایعی که ریسک بالایی دارند و با نفت و فرآورده‌های نفتی سر و کار دارد زیاد رخ می‌دهد. او می‌گوید: «بخش دیگری از مسئله هم به تجهیزات باز می‌گردد. برای مثال کابل‌ها نباید آتش بگیرند. فشار برای استفاده از صنایع و تولیدات داخلی هم باعث شده ما برخی استانداردها را رعایت نکنیم.»
رکود اقتصاد جهان عامل انبار محصولات پتروشیمی در ایران
انبار کردن کالا هم جزو مواردی است که از نظر حسینی باعث بروز آتش‌سوزی شده‌است. او در این باره می‌گوید: «انبار کالا هم می‌تواند خطرآفرین باشد به ویژه پارازایلین که بازار داخلی آن با مشکلاتی همراه بوده و به نظر می‌رسد بازار صادراتی آن هم دچار مشکل شده‌است.» او ادامه می‌دهد: «به علاوه پارازایلین ایران عمدتاً به چین صادر می‌شد اما به خاطر کاهش رشد اقتصادی این کشور، صادرات این محصول نیز دچار مشکل شده‌است. بسیاری از مشکلات محصولات ما هم ربطی به رکود داخلی ندارد و به کاهش تقاضا از سوی کشورهایی مانند چین مربوط می‌شود که با کاهش رشد اقتصادی مواجه شده‌اند. به این ترتیب مشکل از رکودی است که اقتصاد جهانی با آن روبه‌رو است.»
ظرفیت پتروشیمی کشورهای اکو محدود است
حمید حسینی اظهاراتی نیز در مورد ظرفیت پتروشیمی کشورهای عضو اکو دارد. او در این باره می‌گوید: «در مورد کشورهای عضو اکو، به غیر از ترکیه که تا حدودی ظرفیت‌سازی کرده و تولیدکننده محصولات پتروشیمی است، بقیه کشورها در زمینه پترشیمی حرفی برای گفتن ندارند.» او ادامه می‌دهد: «ترکمنستان به کمک ژاپنی‌ها اقداماتی انجام داده و چند واحد پتروشیمی راه‌اندازی کرده‌است ولی اصولاً هیچ‌کدام از این کشورها ظرفیت بالایی در پتروشیمی ندارند. در این بین کشورهای آسیای میانه از جمله پاکستان و ترکیه می‌توانند بازار خوبی برای محصولات پتروشیمی ما باشند.»
طبق گفته این فعال اقتصادی در حال حاضر ترکیه بازار خوبی برای صادرات محصولات پتروشیمی ایران است. او ادامه می‌دهد: «البته به دیگر کشورهای آسیای میانه هم محصولات پتروشیمی را صادر می‌کنیم اما بازار آن‌ها قدری متفاوت است. واقعیت این است که بعضی از این کشورها به لحاظ صنعتی 30 تا 40 سال با کشورهای پیشرفه دنیا فاصله دارند.» او ادامه می‌دهد: «مثلاً این کشورها در زمینه کاربرد محصولات پتروشیمی در زمینه قطعه‌سازی خودرو هنوز حرفی برای گفتن ندارند. به این ترتیب این کشورها برخی از محصولات را به صورت کلی مصرف نمی‌کنند اما بازار روبه رشدی هستند و ما می‌توانیم روی آن حساب باز کنیم و آن را توسعه بدهیم.»
اکو اولویت هیچ‌کدام از این کشورها نیست
حسینی به صورت کلی معتقد است اکو اولویت هیچ‌کدام از این کشورها نیست. او می‌گوید: «مثلاً اولویت ترکیه اتحادیه اروپاست. پاکستان بیشتر خودش را عضو اتحادیه‌هایی با هندی‌ها می‌داند و روی آن تمرکز می‌کند. کشورهای آسیای میانه هم خودشان را متعلق به جای دیگری می‌دانند به این ترتیب اولویت هیچ‌کدام از این کشورها اکو نیست.» او ادامه می‌دهد: «کلاً اکو همیشه نقشی حاشیه‌ای بازی کرده‌است. مثل کشورهای عضو دی8 که نتوانستند هیچ‌گاه نقش موثری داشته باشند. به نظر می‌آید که اولویت‌ها نسبت به روزی که اکو تشکیل شد کاملاً تغییر کرده پس باید به شکلی جدید هم برای آن برنامه‌ریزی کرد. پس در حال حاضر اکو سکوی پرشی برای همکاری‌های اقتصادی با کشورها در جهان نخواهد بود. این گروه بیشتر می‌تواند در زمینه تبادل‌های فرهنگی موثر باشد.»