سید حمید حسینی‌فر، رئیس اتاق خرمشهر - عکس: محمد علی‌مهدی
موانع تولید و صادرات به هم گره‌خورده است؛ خوانش هر حوزه، مشکل حوزه دیگر را تداعی می‌کند. سید احمد حسینی‌فر، رئیس اتاق خرمشهر در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران، از درهم‌تنیدگی مشکلات تولیدکننده‌ها و صادرکننده‌ها می‌گوید. «صادرکننده و تولیدکننده همه باهم همدردند؛ ما می‌خواهیم با کشورهای قدرتمند که اقتصاد توسعه‌یافته دارند، رقابت اقتصادی داشته باشیم؛ اما توان رقابت نداریم. برای اینکه آن‌ها از تسهیلات ارزان‌قیمت و ویژه استفاده می‌کنند؛ بروکراسی و مشکلات سیستم ما را ندارند.»
حسینی‌فر می‌گوید: «در کشورهایی که صادرات و تولیدات آن‌ها باهم همخوانی دارد، امکانات خوبی هم در اختیار این‌ها قرار می‌دهند. رقبای ما در کشور خود از تسهیلات خاصی برخوردار هستند. مثلاً در کشور عمان یا ترکیه بانک تسهیلات 6 درصدی را با 5 سال استمحال در اختیار تولیدکننده و صادرکننده قرار می‌دهد. جرائم هم به نسبت سود است. اما ما تسهیلات 18 تا 21 درصدی دریافت می‌کنیم و تا این تسهیلات به دست فعال اقتصادی برسد خیلی طول می‌کشد. این موارد توان رقابتی تولیدکننده را کم می‌کند.»
اما راهکار کدام است و برای افزایش توان رقابت‌پذیری تولیدکننده چه باید کرد؟ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران می‌گوید: «با این سود تسهیلاتی، ما توان رقابت نداریم. باید همان راهی را برویم که رقبای ما می‌روند؛ همان کاری که دیگران انجام می‌دهند؛ آن‌ها صادرکننده و تولیدکننده فعال را شناسایی می‌کنند و تسهیلات و خدمات ارزان‌قیمت در اختیار این افراد قرار می‌دهند. این خدمات برای ایجاد انگیزه است. به این معنا که دیگران هم باید برای دریافت این تسهیلات، می‌توانند همان مسیر را بروند. این سبب تکاپو، رقابت و ارتقای سطح کیفیت تولید و خدمات و حجم تولید می‌شود.»
حسینی‌فر می‌گوید: «مشکلات حوزه تولید به حوزه صادرات منتقل می‌شود؛ به این معنا که هنوز صادرات ما به شیوه سنتی است. دولت باید برای سروسامان دادن به سیستم وارد عمل شود؛ شیوه جدید نیاز به آموزش دارد.»
او تأکید می‌کند: «اما دولت به‌تنهایی نمی‌تواند مشکلات صادرات و تولید را رفع کند؛ باید بیشتر به بخش خصوصی اختیار عمل داده شود.» به گفته حسینی‌فر، اتاق‌های بازرگانی پتانسیلی دارند که می‌تواند این پتانسیل در اختیار دولت قرار بگیرد تا بتوانند مشکلات اقتصادی را برطرف کنند.
در عمل آیا این اتفاق می‌افتد؟
مدام از بزرگ بودن بخش دولتی و خصولتی گله می‌کنیم و از بخش خصوصی نحیف می‌گوییم. دولت باید بیشتر از این به بخش خصوصی اعتماد کند؛ حل مشکلات اقتصادی درگرو راهکارهای بخش خصوصی است. برای رفع پیچیدگی فضای کسب‌وکار که به تولید سایه انداخته، باید کاری کرد؛ بخش خصوصی راهکار دارد باید به این راهکارها توجه شود.
او می‌گوید: «وقتی از نخست‌وزیر ترکیه سؤال شد که سهم دولت از اقتصاد ترکیه چقدر است؛ جواب داد: این سهم صفر درصد است. ما با دو وزیر بازرگانی رد داخل و وزیر تجارت در خارج اقتصاد را راهبری می‌کنیم. اما مشکلات امروز اقتصاد ما دخالت زیاد دولت در اقتصاد است.» سهم بخش خصوصی از اقتصاد ایران کمتر از 20 درصد است.
رئیس اتاق خرمشهر به مشکلات صادرکننده‌ها در کشورهای هدف هم اشاره می‌کند: «یکی از این کشورهایی که بیشترین صادرات را به آنجا داریم، عراق است. اگر با عراق اشتراکات مرزی و دینی نداشتیم ما یک دلار هم نمی‌توانستیم به کشور عراق کالا بفرستیم. آن‌ها به خاطر این اشتراکات و اجبار از ما کالا می‌خرند. کالای ما ازنظر قیمت، کیفیت و زمان رقابتی نیست. اصول تجارت رعایت نمی‌شود. درواقع ما با عراق ما بده و بستان داریم نه رقابت.»
حسینی‌فر تأکید می‌کند: «اگر این وضعیت ساماندهی نشود فرصت صادرات کالا به عراق از بین می‌رود.»
پیشنهاد حسینی‌فر این است: «باید در استان‌های مهم کشور عراق، رایزن بازرگانی ورزیده از بخش خصوصی مستقر شوند و به بخش خصوصی اختیارات دهند و این‌ها به حوزه کار ورود کنند. اما یک دولتی در رأس امور قرار می‌گیرد. رایزنی بغداد یک فرد دولتی است باید از ظرفیت بخش خصوصی استفاده شود.»