هاکان تکین، سفیر ترکیه در ایران- عکس: محمد علی‌مهدی
ترکیه برای ایرانی‌ها با سفر و تجارت شناخته می‌شود. در زمان کودتای ترکیه حدود 10 هزار ایرانی در این کشور حضور داشتند. گزارش‌های میدانی نیز نشان می‌داد ایرانی‌ها در زمان ممنوعیت پرواز گردشگری به ترکیه، باز هم خواهان سفر به این کشور بودند. در آن سوی ماجرا نیز در همان زمان، برخی از مقامات ترکیه ای که از ممنوعیت سفرهای ایرانیان به این کشور متضرر شده بودند، بارها در نشست‌های خبری خود به انحاء مختلف درخواست‌شان را برای از سرگیری روابط گردشگری با ایران اعلام کردند. حدود 10 درصد از اقتصاد ترکیه، متکی به گردشگری است. این کشور سالانه بیشتر از ۳۳ میلیارد دلار از طریق جذب ۳۵ تا ۳۶ میلیون توریست درآمد داشته داشته و برای ۱.۵ میلیون نفر امکانات کاری فراهم کرده است. هاکان تکین، سفیر ترکیه در ایران، پای گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران نشسته و درباره بخش خصوصی و همکاری‌های گردشگری، صحبت کرده است.
چقدر تا رسیدن به روابط تجاری 30 میلیارد دلاری فاصله داریم؟
تکین، با بیان سلیس انگلیسی، دیدگاهش را درباره بخش خصوصی ایران چنین توضیح می‌دهد:«بخش خصوصی ایران هنوز در حال رشد است. همان‌طور که می‌دانیم، بر اقتصاد ایران دولت غلبه دارد و در ترکیه بخش خصوصی بیشتر اقتصاد را در سیطره خود دارد. البته دولت روحانی نقش بخش خصوصی را در اقتصاد افزایش داده است. ما باور داریم هرقدر نقش بخش خصوصی بیشتر شود، رقابت‌پذیری بالا می‌رود و این برای اقتصاد و برای مردم، بسیار به نفع خواهد بود. نشانه‌های خیلی خوبی می‌بینیم که لغو تحریم‌ها یکی از اصلی‌ترین آن‌هاست. بنابراین بخش خصوصی شانس بیشتری برای رشد دارد و ما اطمینان داریم که بخش خصوصی ایران آینده درخشانی دارد.»
او با صحبت درباره روابط تجاری ایران و ترکیه ادامه می‌دهد:«ایران همواره یکی از ده شریک برتر تجاری ما بوده است. هنوز هم هست و یکی از بزرگترین بازار صادرات و واردات ما مخصوص به ایران است. البته متاسفانه از سال 2012 به خاطر تحریم‌ها، مقداری کاهش نیز در حجم روابط تجاری‌مان داشته‌ایم. البته ما باور داریم از امسال، تجارت ما می‌تواند دوباره جهش داشته باشد. همان‌طور که می‌دانید، دو رئیس‌جمهور ایران و ترکیه رسیدن به سطح تجاری 30 میلیارد دلاری را هدف‌گذاری کرده‌اند. در حال حاضر از این هدف دور هستیم ولی باور داریم که با به‌کارگیری ابزارهای مناسب اقتصادی و سیاسی، می‌توانیم در زمان کوتاه به این هدف برسیم.»
بر اساس گزارش سال 2016، ترکیه مانند دو سال گذشته هنوز در جایگاه ششم جهان از نظر توریست‌پذیری باقی مانده است. از نظر درآمد گردشگری نیز این کشور در جایگاه دوازدهم جهان قرار دارد و در سال 2015، 26 میلیارد و 616 میلیون دلار از این صنعت درآمد داشته است. البته درآمد ترکیه از سال 2015 نسبت به قبل به خاطر چالش سیاسی با روسیه و حمله‌های تروریستی، رو به کاهش گذاشت.
ترکیه در بخش گردشگری ایران چه نقشی دارد؟
تکین در خصوص بخش گردشگری در ترکیه و نقش ایران در اقتصاد این حوزه، چنین توضیح می‌دهد:«گردشگری بخشی است که ما می‌توانیم موفقیت بسیار بالایی در آن داشته باشیم، همان‌طور که می‌دانید، ایران در جایگاه ششم بین کشورهایی قرار دارد که بیشترین توریست‌ها را به ترکیه می‌فرستند. مولفه‌های زیادی برای بهتر شدن رابطه گردشگری بین ایران و ترکیه وجود دارد. این دو کشور از نظر جغرافیایی نزدیک‌اند و فرهنگ مردم آن‌ها نیز به هم نزدیکی دارد. ایرانیان برای رفتن به ترکیه نیاز به ویزا ندارند. به همین دلیل ما باور داریم که در این حوزه می‌توانیم همکاری‌های خوبی با هم داشته باشیم.»
تکین،ادامه می‌دهد:«البته، نه فقط یک‌طرفه، همان‌طور که همه می‌دانند ایران به خاطر فرهنگ و تاریخش یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان برای گردشگری است. به همین دلیل آمدن به ایران برای هر ملتی جذاب است و امیدواریم با گسترش همکاری‌ها، توریست‌های ترکیه نیز از ایران بیشتر بازدید کنند. البته مسائل و مشکلاتی نیز وجود دارد، زیرساخت‌ها در ایران هنوز برای پذیرش توریست‌های بیشتر، ناکافی هستند.»
ترکیه، اولین مقصد گردشگری خارجی ایران است.آمارهای وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه نشان می‌دهد که 465 هزار ایرانی در سه ماهه اول سال 2016 به ترکیه سفر کردند و در مقابل فقط یک هزار نفر از گردشگران ترک به ایران آمده‌اند.
هاکان تکین، سفیر ترکیه در ایران، در خصوص مشکلات زیرساختی گردشگری ایران چنین توضیح می‌دهد:«ترکیه یکی از کشورهای پیشرو در حوزه توریست دنیاست که می‌تواند با ایران نیز برای توسعه زیرساخت‌های این بخش، مشارکت داشته باشد. مانند ساخت هتل‌های جدید و هم‌چنین آموزش در این حوزه. چرا که برای توسعه بخش گردشگری، شما نباید تنها به ساخت هتل‌های زیبا منحصر شوید، بلکه توانمندسازی افراد برای فعالیت در این حوزه، مسئله مهم‌تری است.»
او با تاکید بر نقش شرکت هواپیمایی ترکیه در حمل‌ونقل ایران ادامه می‌دهد:«هم‌چنین شرکت هواپیمایی ترکیه نیز مانند پلی برای ایران به جهان عمل می‌کند. این شرکت روزانه تنها 5 پرواز از تهران به استانبول انجام می‌دهد و به 7 شهر ایران پرواز داریم. ما امیدوار هستیم بتوانیم این روابط را توسعه دهیم.»
تکین صحبت‌هایش را چنین به پایان می‌رساند:«فرصت‌های بسیار زیادی وجود دارد و ما به آینده روابط با ایران، خوش‌بین هستیم.»