اقامتگاه سنتی در کاشان
ایجاد و به‌کارگیری مستمر خلاقیت و نوآوری در صنعت گردشگری نیازمند ایجاد زیرساخت‌های نهادی ازجمله آموزش نظام‌مند در سطوح و کارکردهای مختلف، تدوین قوانین حمایتگر، ارائه تسهیلات و امکانات به بخش کسبوکارهای نوپا است. معمولاً این حمایت‌ها از کسبوکارهای کوچک و متوسط بیشتر صورت می‌گیرد چراکه نقش مهمی در اشتغال‌زایی و تولید دارند. بیش از 60 %از کسبوکارهای کشورهای توسعه‌یافته ازجمله کشورهای عضو OECD در طبقه کسبوکارهای کوچک قرار دارند و دولت با سیاست‌گذاری و ارائه تسهیلات حمایت‌های بسیار گسترده‌ای از آن‌ها به عمل می‌آورد. در سال‌های اخیر نیز دولت محترم اقداماتی در این زمینه انجام داده است اما این اقدامات با ظرفیت‌های گسترده ایران در توسعه اشتغال تناسب کافی ندارد. افزایش سرمایه صندوق حمایت از کسبوکارهای کوچک و ایجاد فرابورس کسبوکارهای کوچک ازجمله این اقدامات است که البته نیازمند حمایت بیشتری است. صنعت گردشگری ایران نیز ناگزیر به توجه به خلاقیت و نوآوری است. ایران ظرفیت‌های بسیار بالایی در گردشگری خلاق دارد که می‌توان با نظام‌مند ساختن و نهادینه کردن آن در بازار کسب‌وکارها، آن‌ها را به فعلیت رسانید. در این بخش با توجه به راهکارهای خلاقانه‌ی ارائه‌شده درزمینه‌ی گردشگری در سطح بین‌المللی، به برخی از پتانسیل‌های بالقوه‌ی ایران اشاره کرده و سپس به ذکر چند نمونه از فعالیت‌های نوآورانه در این زمینه می‌پردازیم.
روستاها
در نقاط مختلف ایران، روستاهایی با ویژگی‌های آب و هوایی متفاوت وجود دارد. این روستاها به‌عنوان پتانسیل‌های آماده‌ای هستند که یک ایده‌ی خلاقانه‌ی کوچک می‌تواند آن‌ها را به جاذبه‌های مطرح گردشگری تبدیل کند. استفاده از روستاهای خوش آب‌وهوای کوهستانی به‌منظور شکل‌دهی مقاصد صحت و سلامت، بهره‌گیری از روستاهای شمالی جهت رونق بخشیدن به گردشگری کشاورزی و روستاهای کویری جهت فعالیت‌های فرهنگی و تحرکات اکوتوریستی، این امکان را فراهم می‌آورد که بسیاری از روستاها را در مناطق مختلف ایران، با توجه به پتانسیل‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن‌ها، تبدیل به جاذبه‌های گردشگری کرده و آن‌ها را وارد چرخه‌ی گردشگری کنیم. از طریق توسعه گردشگری در مناطق روستایی، بسیاری از مشکلات مانند بیکاری و کمبود درآمد کمرنگ‌تر شده و روندهای منفی مانند تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی و مهاجرت از روستا به شهر کند خواهد شد.
عشایر
بررسی نتایج مربوط به جوامع عشایری ایران نشان می‌دهد که گروه کوچنده‌ی باقی‌مانده از آن‌ها، وضعیت اقتصادی و بنیه‌ی مالی ضعیفی دارند که آن‌ها را نیازمند تغییر الگوی معیشتی می‌کند. ازاین‌رو یافتن راه‌های جایگزین امرارمعاش با تأکید بر پتانسیل‌های بالقوه‌ی آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد. کشور ایران با برخورداری از ایل‌های مختلف عشایر که هرکدام آداب‌ورسوم و شیوه‌ی زندگی ویژه‌ای دارند، این امکان را دارد که از گردشگری عشایر برای جذب گردشگر، حفظ فرهنگ عشایری این اقوام و همچنین بهبود وضع اقتصادی آن‌ها بهره ببرد.
البته توسعه‌ی گردشگری عشایری باظرافت‌های خاصی همراه بوده و باید بسیار سازمان‌یافته صورت بگیرد. تصنعی شدن فرآیندها و ارزش‌های اجتماعی، نرسیدن سود حاصل به دست عشایر دخیل در این فرآیند و همچنین بر هم خوردن آرامش زندگی روزمره ازجمله چالش‌هایی است که توسعه‌ی این نوع گردشگری را با مشکلاتی روبرو کرده و زمینه‌ی نارضایتی عشایر را به همراه دارد.
اقامتگاه‌ها
یکی از حوزه‌هایی که ایران می‌تواند در آن عملکرد قوی داشته باشد، شکل‌دهی اقامتگاه‌های سنتی است. در کشور ما بسیارند بناهای قدیمی که امکان تبدیل به این مکان‌ها را داشته و امروزه بلااستفاده رهاشده‌اند. تجربه نشان می‌دهد که گردشگران خارجی، اقامت در هتل‌های سنتی را به هتل‌های مدرن ترجیح داده و اقامت در این اماکن را به‌عنوان یک تجربه‌ی منحصربه‌فرد تلقی می‌کنند. همچنین جای اقامتگاه‌های سازمان‌یافته‌ی ارزان‌قیمت مانند کمپینگ ها در گردشگری ایران (به‌ویژه در گردشگری داخلی) خالی است. این معضل، اقامتگاه‌های سازمان نیافته را شکل داده که به‌خودی‌خود نه‌تنها سودی برای مقصد به همراه ندارند بلکه در بسیاری از موارد آثار مخربی را نیز به همراه خواهند داشت. اقامت گردشگران در خانه‌های اجاره‌ای سازمان نیافته که از امنیت کافی برخوردار نیستند، می‌تواند تجربه‌ای شیرین را به کام گردشگران تلخ کند، همچنین اقامت گردشگران در پارک‌ها و مکان‌های پر رفت‌وآمد شهری نه‌تنها باعث آلودگی بصری شهر می‌شود بلکه آلودگی محیط‌زیست و نارضایتی جامعه‌ی میزبان را به همراه خواهد داشت. از مطالب بیان‌شده در بالا می‌توان دریافت که در بخش اقامت، تقاضا درزمینهٔ خاصی وجود دارد که فرصت بسیار مناسبی را برای کارآفرینان و نوآوران بخش گردشگری فراهم آورده است. جشنواره‌ها: ایران به‌عنوان یک کشور کهن، دارای آداب‌ورسوم و جشن‌ها و مراسم خاصی است که از هر یک از آن‌ها می‌توان یک جشنواره‌ی منحصربه‌فرد ساخت. نوروز به‌عنوان عید بزرگ ایرانیان، پتانسیل تبدیل‌شدن به یک جشنواره‌ی فرهنگی سنتی را داراست. جشنواره‌ای که می‌تواند از چهارشنبه‌سوری آغازشده و تا شب عید ادامه یابد و با اجرای موسیقی سنتی، شاهنامه‌خوانی و احیای بسیاری از سنت‌های کهن دیگر همراه باشد. شب یلدا هم از دیگر مناسبت‌های سنتی ایران است که قابلیت تبدیل‌شدن به یک جشنواره را دارد. در بسیاری از کشورها جشنواره‌ای با عنوان شراب برگزار می‌شود که طرفداران زیادی دارد با توجه به آموزه‌های دینی و ممنوعیت مصرف شراب در ایران، می‌توان نوشیدنی‌های سنتی ایران را جایگزین آن کرده جشنواره‌ای را تحت عنوان جشنواره‌ی نوشیدنی‌های سنتی برگزار کرد. جشنواره‌ی تئاترهای خیابانی، غذاهای بومی و محلی، جشنواره‌ی بازی‌های سنتی، جشنواره گیاهان دارویی و جشنواره ماهیگیری در فصل صید در شهرهای ساحلی شمال و جنوب و غیره ازجمله فرصت‌هایی است که می‌تواند نتایج بسیار مثبتی را به همراه داشته باشد.
ظهور این روندها نیازمند تفکر خلاق، حمایت مادی و معنوی از ایده‌های خلاقانه و اجرای صحیح آن‌ها است که در کشور ما کمتر موردتوجه قرارگرفته است.
متن کامل این گزارش را ، اینجا بخوانید.