همایش تجاری روسیه و ایران با حضور 500 نفر از فعالان اقتصادی ایران و روسیه و جمعی از مسئولان دولتی دو کشور در هتل المپیک تهران برگزار شد.
در این همایش غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران، محمود واعظی وزیر ارتباطات، الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه، اسدالله عسگراولادی رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه و همچنین سفرای ایران و روسیه حضور داشتند.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران، در همایش تجاری روسیه-ایران با اشاره به روابط دیرینه ایران و روسیه گفت: روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه طی دهه های گذشته شاهد فراز و فرودهایی بوده است که این امر در فضای بین المللی امری غیر طبیعی نیست ولی آنچه که در اینجا قابل توجه و اهمیت است تلاش مسئولین بلندپایه دو کشور در جهت ترسیم پایه های مناسبات بر اساس اصول محکم و قابل اعتماد به ویژه در طول سالهای اخیر بوده است.
شافعی برگزاری 13 دوره کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی میان ایران و روسیه را نشان از «عزم دولتمردان برای حمایت از بخش های خصوصی دو کشور» دانست و گفت: امیدوار هستیم که هر گونه مانع احتمالی در روند توسعه روابط تجاری ایران و روسیه با رایزنی های به عمل آمده توسط نمایندگان سازمان ها در کمیسیون مشترک که امروز با حضور وزیر محترم ارتباطات ایران و وزیر انرژی روسیه به کار خود خاتمه داد، برطرف و شاهد تحرک بیشتری در روابط تجاری بین دو کشور باشیم.
رئیس اتاق ایران با اشاره به مشکلات موجود بر سر راه افزایش مبادلات تجاری میان ایران و روسیه گفت: تا زمانی که امکان دسترسی سهل تاجر به کشور هدف میسر نگردد، حجم مراودات تجاری نیز افزایش نخواهد یافت. در این ارتباط موکدا تقاضا داریم تا موضوع صدور روادید تجاری با معرفی نامه اتاق های بازرگانی دو کشور، برطرف شدن موانع دست و پاگیر بانکی، ارائه تسهیلات بیشتر گمرکی و کاهش نرخ تعرفه ها در دستور کار مقامات جمهوری اسلامی ایران و دولت روسیه قرار گیرد.
شافعی وضعیت کشور در فضای پسابرجام را بسیار مثبت توصیف کرد و گفت: بر اساس تحقیقات به عمل آمده در زمینه بین‌المللی، ایران یکی از مهم‌ترین اقتصادهای روبه رشد، باثبات و تأثیرگذار در آینده نه چندان دور در منطقه خاورمیانه خواهد بود. ایران به عنوان امن ترین و پربازده ترین مقصد سرمایه گذاری و مشارکت در منطقه، رشد بالای 4 درصد، تورم تک رقمی، افزایش صادرات غیر نفتی و شکوفایی بیشتر اقتصادی، علمی و فن آوری را شاهد بوده است.
رئیس پارلمان بخش خصوصی با اشاره به ورود 200 هیات تجاری از کشورهای مختلف طی 18 ماه گذشته بر نقش مثبت روسیه در دوره تحریم ها تاکید کرد و گفت: روسیه همواره روابط خود را با ایران در سطح مطلوب نگه داشته و از ایران حمایت نموده است. تنها با گذشت مدت اندکی پس از رفع تحریم ها، به یاری خداوند و با استقامت دولت و مردم ایران و حضور هر چه بیشتری شرکای بین المللی از مناطق مختلف جهان، روند بهبود شرایط اقتصادی را شاهد بوده ایم.
شافعی در پایان به شرایط کنونی منطقه اشاره کرد و گفت: رویکرد اصولی ایران، مشارکت سازنده با همسایگان، برای تحقق نظم پایدار مبتنی بر امنیت جمعی و حمایت از توسعه کشور های منطقه و ایجاد پیوندهای متقابل اقتصادی است. ریشه کن کردن خشونت در منطقه بدون مردم سالاری، ارتقاء حقوق شهروندی و توسعه اقتصادی میسر نمی گردد. بخش خصوصی در جهت ایجاد محیط آرام و بی تنش برای فضای کسب و کار، حفظ امنیت، تمامیت ارضی کشورها، عدم تغییر مرزها، حق حاکمیت ملتها بر سرنوشت خود و عدم استفاده از زور را ضروری دانسته و بر استفاده از ظرفیت های دیپلماسی برای ایجاد چنین محیط امن و آرامی جهت توسعه روابط اقتصادی تجاری کشورها تأکید می نماید.
پیشنهادهایی برای توسعه روابط تجاری
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه در این همایش گفت: ایران 15 همسایه دارد و چرا باید حجم مبادلات با روسیه، بین این 15 کشور رتبه هفتم یا هشتم را داشته باشد. این سطح همکاری راضی‌کننده نیست و باید این رقم را تا زمان نیمه برنامه ششم به مرز 10 میلیارد دلار برسانیم.
اسدالله عسگر اولادی به قراردادهای تسهیل صدور روادید میان تجار دو کشور اشاره کرد و گفت: از موارد اولیه برای دست‌یابی به اهداف تعیین‌شده تسهیل صدور روادید است و باید خیال تاجران ایرانی از رفت‌وآمدهای سالیانه و مکرر به کشور روسیه راحت باشد.
عسگراولادی با اشاره به اهمیت برقراری روابط بانکی عادی میان دو کشور گفت: امروز دو قرارداد مهم در این زمینه امضاشده است که می‌تواند مشکلات بانکی را رفع کند. وی افزود: تجار نمی‌توانند با یک چمدان اسکناس به روسیه سفر کنند و بخواهند که مبادله‌ای انجام دهند. این کار اصلاً میسر نیست؛ بنابراین سیستم بانکی حتماً باید به‌طور بسیار شفاف برای خریدوفروش عملیاتی شود تا تجار بتوانند باهم همکاری کنند.
عسگراولادی بابیان اینکه روابط دو کشور همسایه ایران و روسیه در طول سالیان طولانی فراز و نشیب‌هایی داشته است و در حال حاضر اراده دو کشور بر توسعه روابط و دوستی است، گفت: ما باید از این فرصت استفاده کرده و برای توسعه روابط گام های عملیاتی برداریم.
این فعال اقتصادی پیشنهاد کرد: مبادلات هیات‌های اقتصادی میان دو طرف افزایش‌یابد به طوری که هر سه ماه یکبار هیاتی از ایران یا روسیه به کشور دیگر برود. همچنین هر شش ماه یکبار فعالان اقتصادی در یک نمایشگاه یا در ایران و یا در روسیه شرکت کنند تا بدین ترتیب شناخت و اطلاع فعالان اقتصادی از شرایط اقتصادی و ظرفیت‌های ایران و روسیه با برگزاری مذاکرات رودررو افزایش یابد. عسگراولادی افزود: تجار و فعالان اقتصادی دو طرف باید با افزایش رفت‌وآمد و بازدید از صنایع و کارخانه‌ها شناخت خود را از طرف مقابل افزاش دهند.
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه با اشاره به افزایش پروازهای مستقیم میان ایران و روسیه گفت: به دلیل کم بودن تعداد مسافر در حال حاضر برخی شرکت‌ها، پروازهای خود را لغو می‌کنند و این کم بودن مسافر به دلیل کم بودن تعداد ویزا است که امیدواریم با تسهیل بیشتر در صدور روادید برای دو کشور مشکلات رفت‌وآمد حل شود.
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه همچنین به واردات 40 میلیارد دلاری مواد غذایی روسیه از کشورهای مختلف اشاره کرد و گفت: سهم ایران از این 40 میلیارد دلار حتی 5 میلیارد دلار هم نیست و این میزان باید افزایش یابد.
روابط بانکی ایران و روسیه عادی و رو به گسترش خواهد شد
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این همایش با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای توسعه روابط، از عادی شدن روابط بانکی خبر داد و گفت: همه امیدها به بخش خصوصی است.
محمود واعظی گفت: فصل جدیدی در روابط ایران و روسیه آغازشده است و روابط دو کشور در تمام ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و علمی گسترش پیداکرده است.
رئیس ایرانی کمیسیون مشترک ایران و روسیه، همکاریهای منطقه‌ای و بین‌المللی ایران و روسیه را هماهنگ و تعاملی دانست.
واعظی با اشاره به توافق کشورهای اوپک برای کاهش تولید نفت گفت: نمونه این ارتباط متعامل آنچه است که در اجلاس اوپک اتفاق افتاد و نتیجه تماس تلفنی روسای جمهور دو کشور تحول و پیروزی بزرگی شد.
رئیس ایرانی کمیسیون مشترک ایران و روسیه با تأکید بر نگاه توسعه‌ای به روابط دو کشور گفت: در روزهای گذشته پنج کمیته تشکیل‌شده و در همه مذاکرات میان دو طرف تلاش شده تا آنچه مربوط به موانع پیشرفت روابط دو طرف است، حل شود.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از امضای 10 سند همکاری میان ایران و روسیه خبر داد و گفت: هرکدام از این اسناد نقش تأثیرگذاری در روابط دو طرف خواهند داشت. رئیس کمیسیون مشترک ایران و روسیه همچنین از ترسیم نقشه راه یک‌ساله روابط اقتصادی ایران و روسیه در این کمیسیون خبر داد.
واعظی در مورد اسناد امضاشده گفت: دو سند درزمینه همکاریهای بانکی امضاشده چراکه تجار ما همیشه از نبود روابط تجاری سالم رنج می‌برند و با این اسناد روابط بانکی عادی و رو به گسترش خواهد شد.
وی افزود: موافقت‌نامه‌هایی در حوزه استاندارد، معدن و نیروگاه، تفاهمات گازی، تفاهم‌نامه‌هایی میان اتاق مشترک ایران و روسیه، نیز از اسنادی است که میان دو کشور امضاشده است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بابیان اینکه در طول یک سال گذشته روابط دو کشور 80 درصد رشد داشته است گفت: هدف‌گذاری روسای جمهور دو کشور برای افزایش 10 میلیارد دلار است که باید سعی کنیم سطح روابط تا این میزان افزایش پیدا کند.
واعظی همکاریهای استانی برای افزایش همکاری استان‌های مرزی با روسیه و همچنین تلاش برای پیوستن به قرارداد موافقت‌نامه تجارت آزاد با اوراسیا را از برنامه‌های آینده برای توسعه روابط دو کشور برشمرد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات موافقت‌نامه‌های امضاشده را زیربنا و ساختاری برای توسعه روابط دانست و گفت: با این اقدامات زیربناها آماده‌شده و حال همه امیدها به بخش خصوصی دو کشور است تا باهم توافق کنند و ما قول می‌دهیم از همه نفوذ و امکانات خود در دولت برای کمک به بخش خصوصی و رفع مشکلات انجام دهیم.
می‌خواهیم شرایطی را فراهم کنیم که شرکت‌های ایرانی و روس با یکدیگر همکاری کنند
وزیر انرژی فدراسیون روسیه در همایش تجاری ایران و روسیه گفت: امروز توجه و علاقه به توسعه در روابط میان ایران و روسیه در حال گسترش است، دو کشور در بسیاری از زمینه‌ها با یکدیگر همکاری می‌کنند.
الکساندر نوواک افزود: در دوره‌ای قرار داریم که تحریمهای ایران رفع شده است و ما می‌توانیم سطح روابط خود را افزایش دهیم.
نوواک تصریح کرد: حجم روابط اقتصادی ما روبه گسترش است و ظرفیت‌های خوبی میان دو کشور برای ارتقای همکاری‌ها وجود دارد.
وی افزود: در حال مذاکره برای فروش هواپیماهای تولید روسیه به ایران هستیم و در این حوزه پروژه‌های زیادی را در دست اجرا داریم.
نوواک، ماشین‌سازی، سرمایه‌گذاری مشترک برای یک سری کالاهای مشخص را از دیگر پروژه‌های مشترک میان ایران و روسیه عنوان کرد.
نوواک افزود: البته ما فقط مشغول اجرا کردن پروژه‌ها نبودیم و می‌خواهیم شرایطی را فراهم کنیم که شرکت‌های دو طرف توافق‌نامه‌هایی امضا کرده و با یکدیگر همکاری کنند.
نوواک تصریح کرد: امروز شرایط تغییر کرده است، بانک مرکزی ایران و روسیه شرایط را به بهترین شکل برای جابهجایی منابع مالی میان دو کشور تغییر داده‌اند، بانک‌های ایرانی گام‌های بسیار مهمی برای افزایش مبادلات میان ایران و روسیه برداشته‌اند. معتقدم که یکی از محوری‌ترین مسائل ما برای ارتقای مبادلات رفع مشکلات بانکی است.
وزیر انرژی فدراسیون روسیه از امضای تفاهم‌نامه با دو شرکت دولتی روسی و دو بانک ایرانی خبر داد و ابراز امیدواری کرد انعقاد این تفاهم‌نامه‌ها همکاریهای بعدی دو طرف را بیمه کند.
نوواک همچنین از انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی برای ساخت نیروگاه گاز، برقی و اتمی خبر داد و گفت: امیدواریم این موارد فرصتی برای انتقال تکنولوژی فراهم کند و بتوانیم تجربیات خود را منتقل کنیم.
وزیر انرژی فدراسیون روسیه در مورد امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران با اوراسیا گفت: از یک سال قبل راجع به این موضوع صحبت‌هایی کرده‌ایم و اقدامات زیادی توسط کارشناسان انجام‌شده و تصمیماتی هم گرفته‌شده اما تصمیم‌گیری نهایی راجع به این موضوع را اعضای این اتحادیه باید بگیرند. نوواک افزود: با این موافقت‌نامه روابط دو کشور به سطح بالاتر و جدیدتری رسیده و شرکت‌های ما می‌توانند به شکل متفاوت‌تری کار بکنند.
همکاری قفقاز و ایران
وزیر امور قفقاز شمالی فدراسیون روسیه، در همایش تجاری ایران و روسیه با اشاره به تلاش‌های دولت روسیه برای توسعه این منطقه گفت: دولت برای توسعه این منطقه وزارت ویژه‌ای را ایجاد کرده و ما برای ورود به این منطقه از طریق یکی از بانک‌های روسی همه ریسک‌های سرمایه‌گذاری را در این منطقه رفع می‌کند.
لف کوزنتسوف با اشاره به روابط فرهنگی و تاریخی ایران و قفقاز و همچنین نزدیکی قفقاز به شمال ایران، گفت: در حال حاضر ما از طرف چین اشباع‌شده‌ایم و تجار ایرانی می‌توانند برای تولید غلات و میوه‌جات با قفقاز همکاری کنند.
وزیر امور قفقاز شمالی فدراسیون روسیه تولید محصولات حلال، توریسم پزشکی، انرژی، حمل‌ونقل و ماشین‌سازی را از دیگر زمینه‌های همکاری برشمرد.
کوزنتسوف با اشاره به رفع تحریمهای ایران گفت: مواردی بودند که باوجود تحریم‌ها نمی‌توانستیم در آن‌ها وارد شویم اما حالا با رفع تحریم‌ها شرایط مهیا شده و باید از همه فرصت‌ها برای توسعه همکاری‌ها استفاده کنیم.
پایه توسعه روابط اقتصادی ایران و روسیه
سفیر ایران در فدراسیون روسیه بابیان اینکه روابط ایران و روسیه در دو سه سال گذشته در همه ابعاد تحولات زیادی داشته گفت: تحویل کامل هواپیمای اس300 به ایران و افزایش تعاملات سیاسی از هر دو طرف به‌نوعی که تاکنون بی‌سابقه بوده و رکوردی محسوب می‌شود، نمونه‌ای از تحول روابط است.
مهدی سنائی، بابیان اینکه روابط اقتصادی و تجاری دو کشور هنوز در سطح تعاملات دو کشور نیست، گفت: پایه توسعه روابط اقتصادی گذاشته‌شده به‌طوری‌که پروژه‌های زیادی در بخش دولتی و خصوصی یا به مرحله قرارداد رسیده و یا اینکه در حال رایزنی برای امضا هستند.
سنائی با اشاره به افزایش حجم تبادلات اقتصادی ایران و روسیه گفت: هر دو طرف با شرکای تجاری خود کاهش حجم مبادلات داشته و با یکدیگر افزایش مبادلات داشته‌اند و باید تلاش کنیم این افزایش مبادلات پایدار باشد.
سفیر ایران در روسیه افزود: هنوز بخش خصوصی دو کشور اطلاعات کمی از یکدیگر دارند و با افزایش رفت‌وآمدها باید این شناخت افزایش پیدا کند.
سنائی همچنین با اشاره به ظرفیت‌های پراکنده صادراتی در ایران گفت: در ایران ظرفیت‌های صادراتی به‌صورت پراکنده وجود دارد که در اختیار شرکت خاصی قرار نگرفته است و باید این موضوع مدیریت شود.
سفیر ایران در روسیه همچنین با ذکر این نکته که جنوب روسیه به‌عنوان نزدیک‌ترین مناطق با ایران 1000 کیلومتر فاصله دارد گفت: جنوب روسیه باید در اولویت توسعه روابط ایران و روسیه قرار بگیرد.
تأکید بر اهمیت اطلاع و شناخت تجار دو کشور از یکدیگر
سفیر روسیه در ایران در همایش تجاری ایران و روسیه بر اهمیت اطلاع و شناخت تجار دو کشور از شرایط اقتصادی و ظرفیت‌های مناطق یکدیگر تأکید کرد و تسهیل اخذ روادید برای تجار دو کشور را در این مورد مهم خواند.
لوان جاگاریان افزود: از همه تجار ایرانی می‌خواهم در سفرهای خود به روسیه تنها به مسکو و سن‌پترزبورگ نروند و داغستان و قفقاز و استان‌های دیگر را هم ببینند.