مرکز پژوهشهای مجلس پیشبینی کرد التهاب بازار ارز در 2ماه پایانی سال کاهش یابد و البته به سیاستگذاران ارزی هشدار داد نسبت به اصلاحات اساسی بازار ارز، تنظیم سیاست بلندمدت و کانال نوسانات کوتاهمدت غافل نشوند. این تازهترین گزارش بازوی تحقیقاتی مجلس درباره راز گرانی قیمت ارز در بازار آزاد است درحالیکه روز پنجشنبه گذشته، قیمت فروش نقدی هر دلار آمریکا در بازار آزاد به مرز 3980تومان رسید.
یافتههای یک تحقیق در مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد تحولات بازار ارز با متغیرهای بنیادین بازار ارز در ایران ناسازگار نیست هرچند افزایش جهانی ارزش دلار، انتخابات آمریکا و افزایش فصلی تقاضای ارز تجاری و مسافرتی و عدمعرضه ارز غیرنفتی در فصل پاییز نیز میتواند ازجمله دلایل روند صعودی قیمت دلار آزاد تلقی شود. مرکز پژوهشهای مجلس ریشههای اصلی تحولات بازار ارز را سیاست دولت و بانک مرکزی مبنی بر لنگر قرار دادن نرخ اسمی ارز میداند که به میزان تلاش دولت برای حفظ نرخ ارز مشخص، کنترل کمتری بر متغیرهای پولی را به همراه دارد که زمینهساز ایجاد تورم و کاهش نرخ ارز حقیقی خواهد شد که افزایش تدریجی تقاضا برای ارز خارجی را در پی دارد.
این نهاد تحقیقاتی تأکید دارد: افزایش شفافیت بازار ارز و کاهش تقاضای ارز کاغذی، از طریق آزادسازی نرخ ارز و ایجاد نهادهایی مانند بورس ارز و اجرای پیمانهای پولی نیز ازجمله راهکارهایی است که باید در دستور کار دولت، بانک مرکزی و سازمان بورس اوراق بهادار قرار گیرد، زیرا سبب خواهد شد کارآفرینان از طریق مبادله ابزارهای مشتقه مبتنیبر ارز خارجی ریسک ارزی را در فعالیتهای خود مدیریت کنند.
در این گزارش با اشاره به موانع بر سر نقل و انتقال ارز بهعنوان یکی از دلایل نوسان نرخ ارز در بازار تصریح شده است: تأخیر دولت و بانک مرکزی در اجرای سیاست یکسانسازی نرخ ارز باعث شده تا تا تقاضای سفتهبازانه برای نرخ ارز با این انتظار که بعد از یکسانسازی نرخ ارز شاهد افزایش آن خواهیم بود، افزایش یابد.
مرکز پژوهشهای مجلس با اشاره به افزایش 8 درصدی ارزش جهانی دلار در نیمه دوم سال 2016تأکید دارد: افزایش 15درصدی ارزش دلار آمریکا در بازار داخلی کشور نشان میدهد تقریبا نیمی از افزایش نرخ دلار را نمیتوان به افزایش ارزش جهانی آن نسبت داد. هرچند انتخابات آمریکا و پیروزی دونالد ترامپ مهمترین عامل غیراقتصادی افزایش قیمت ارز در بازار داخلی عنوان میشود که بهدلیل مواضع ضدبرجامی او و ابهام در مواضع ترامپ درخصوص ایران باعث شد تا تقاضا برای ارز خارجی افزایش یابد.
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس از بازار ارز طی سه ماه گذشته نشان میدهد که در این مدت قیمت دلار 15 درصد افزایش را تجربه کرده است. در این مدت یورو در بازار آزاد ایران 7.1 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است.