ساخت‌وساز غیراصولی، ناترازی انرژی را تشدید می‌کند

رئیس کمیته فنی بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی کمیسیون انرژی اتاق ایران با تاکید بر پذیرش مسئولیت اجتماعی برای جهش تولید مسکن، گفت:  در سال‌های اخیر به دلیل رشد ساخت شهرک‌ها شاهد افزایش ۶۰ تا ۷۰ درصدی مصرف انرژی بوده‌ایم. ساخت‌وساز در کشور افزایش‌یافته است. ما نگاهی به مصرف انرژی نداریم و فقط در حال ساخت‌وساز هستیم.

جعفر قرائتی ستوده در نشست کمیته فنی بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی کمیسیون انرژی اتاق ایران که با موضوع «احصای مشوق‌های مالی صرفه‌جویی در ماده 12 در حوزه ساختمان» برگزار شد، افزود: باید در نظر داشته باشیم که به دو طریق سرمایه‌گذاری و ارتقای بهره‌وری و بهینه‌سازی در کشور را شاهد خواهیم بود. یکی از این روش‌ها ارتقای سطح کیفی مصالح و کیفیت کارخانه‌ها و صنعت است و راهکار دیگری که وجود دارد، افزایش استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر است.

او اظهار کرد: مهم‌ترین برنامه ما در کمیسیون انرژی اتاق ایران ارتقای سطح کارخانه‌ها و صنعت در حوزه بهینه‌سازی انرژی است؛ بهینه‌سازی مصرف در تولید مصالح و سیستم‌های فرآوری و بهینه‌سازی مصرف دوران بهره‌برداری در طول عمر ساختمان است. همچنین در این کمیته بر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، CHP در شهرک‌های صنعتی و شهرهای جدید مسکونی تأکید شد.

قرائتی، عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران ادامه داد: دانش مهندسی در ایران، بسیار قابل‌تأمل است؛ ما به‌جای ساخت اقامتگاه و خوابگاه باید به فکر ساخت مسکن با طول عمر زیاد باشیم. به دلیل کمبود زمین وزارت راه و شهرسازی اقدام به تأسیس 27 شهر جدید که در نوار ساحلی کرده است. دانش مهندسی ما به‌جای اقامتگاه خوابگاهی، باید به دنبال شهرهای مولد باشد.

او تصریح کرد: قراردادهای در حال انعقاد برای حوزه مسکن می‌تواند به‌عنوان محرک توسعه باشد ولی از سویی دیگر زنگ خطری است در حوزه انرژی و آن اینکه چگونه در این حوزه بهینه‌سازی انرژی صورت گیرد. از طرفی 30 درصد مصرف انرژی در بخش خانگی انجام می‌شود و باید جلوی ساخت‌وسازهای پرمصرف گرفته شود.

او به موضوع بهینه‌سازی اشاره کرد: ما در حوزه مصرف خانگی، مصالح ساختمانی، موتورخانه‌ها و غیره بدمصرفی داریم و باید تلاش کنیم در این حوزه به موضوع بهینه‌سازی تأکید کنیم. باید به مسئله سرمایه‌گذاری و احیا بهینه‌سازی تأکید کنیم.

قرائتی تصریح کرد: موضوعه شاخص‌های ارزیابی مصرف بهینه انرژی باید مورد تأکید باشد؛ ارتقای سطح کیفت مصالح و خطوط تولید مصالح موردتوجه باشد. باید از انرژی‌های تجدید پذیر و CHP در شهرک‌های صنعتی و شهرهای جدید مسکونی استفاده شود. شهرسازی به‌صورت صنعتی اتفاق افتاد و راهکار کاهش مصرف انرژی در مصارف و سیستم فرایندی و تولید و مصرف موردتوجه قرار گیرد.

رئیس کمیته فنی بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی تصریح کرد: سرمایه‌گذاری و ارتقای بهره‌وری دو فاکتوری است که حتماً باید مورد تأکید قرار گیرد. شاخص‌های ارزیابی کاهش انرژی، ارتقای سطح کیفیت مصالح و خطوط تولید مصالح، افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، طراحی شهری ضمن افزایش آرامش و خدمات، صنعتی سازی ساخت مسکن که افزایش بهره‌وری را به دنبال داشته باشد، موردتوجه قرار گیرد و در این زمینه راهکارهایی ارائه شود و این راهکارها باید تبدیل به رویه شود. البته قوانین خوبی داریم که می‌توانیم در حوزه ساختمان استفاده کنیم. باید مشوق‌های مالی صرفه‌جویی در ماده 12 در حوزه ساختمان موردتوجه قرار گیرد و از آن استفاده شود.

در ادامه این نشست آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران گفت: هر سال وزارت اقتصاد و دارایی طرح 5 الی 8 هزار میلیارد تومان تسهیلات برای طرح بهینه‌سازی مصرف انرژی دارد. در این حوزه تفاهم‌نامه‌ای با اتاق ایران تنظیم کرده که طرح‌های بهینه‌سازی احصا و تسهیلات به این طرح‌ها ارائه شود و همچنین در چارچوب این فرایند به دلیل توافق با وزارت نیرو، مقررشده که کسانی که اقدام به بهینه‌سازی برق می‌کند، مقدار بهینه‌سازی برق، تعیین و برای این فعالان کالا یا اوراق بورسی تهیه شود یا برق‌شان به‌صورت اوراق سبز در بورس ارائه می‌شود و بازگشت سرمایه سرمایه‎گذار انجام شود.

نجفی به چالش انرژی در واحدهای مسکونی اشاره کرد: اکثر واحدهای مسکونی و تولیدی دچار چالش برق هستند. برای شهر پایدار باید نیاز برق این قسمت‌ها دیده شود. مثلاً در ساختمان‌سازی مدرن باید به موتورخانه، تصفیه آب‌های ناشی از استحمام و آب خاکستری توجه شود. در این مسیر می‌توانیم از ظرفیت صندوق ملی مسکن استفاده کنیم.

در ادامه رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران با طرح این پرسش که چرا در حوزه انرژی از ظرفیت‌های خود درست استفاده نکرده‌ایم؟ گفت: در یک قرن گذشته تکنیک ما این بوده که نفت را استخراج و صادر کرده‌ایم. هیچ‌وقت برای مکانیسم‌های دیگری فکر نکردیم. اقتصاد ما همیشه نفتی بوده و همین مشخصه ظرفیت فکر کردن را از ما گرفته است.

نجفی گفت: در ۱۰ سال گذشته بارها درباره این میزان مصرف انرژی در کشور هشدار داده‌شده و هیچ‌کس به این هشدارها توجه نکرد و امروز گفته می‌شود باید حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز در سال وارد کنیم. امروز با کمبود گاز مواجه هستیم و توسعه صنایع مثل فولاد و پتروشیمی به گاز نیاز دارد. در بخش‌های دیگر هم همین معضل را داریم.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران گفت: ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر ناظر به کاهش مصرف انرژی است. در شش سال گذشته، علی‌رغم وجود ظرفیت‌ها مالی و قانونی، هیچ استفاده‌ای از این ماده ۱۲ نشد و باید به ظرفیت این قانون توجه شود.

 نجفی، رئیس کمیسیون انرژی در این نشست با اشاره به کمبود انرژی در کشور به‌ویژه در زمستان گفت: ۳ سال است که مبحث ناترازی انرژی را مطرح می‌کنیم اما هیچ‌کسی راه‌حل ارائه نمی‌کند. سوخت انرژی کشور در زمستان به ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد که رقم قابل‌توجهی است.

در ادامه اعضای کمیسیون انرژی از اهمیت بهینه‌سازی گفتند؛ قانون اصلاح الگوی مصرف عملاً از سال 89 تا آلان روی زمین‌مانده. بهینه‌سازی ظرفیت خوبی دارد و باید به این حوزه توجه ویژه شود.

همچنین عنوان شد طرح‌هایی که در احداث انرژی خورشیدی و بادی وجود دارد را باید به سمت احصا برد، هر مقدار انرژی را به روش طبیعی تولید کنیم، می‌توان به بازکشت سرمایه توجه داشت.

در ادامه این نشست از پژوهشی که مرکز تحقیقات راه‌وشهرسازی با عنوان «سرو سبز» انجام داده و به‌صورت کتاب منتشر کرده است، رونمایی شد. در گزارش این کتاب که درباره ساختمان سبز و پایدار، مشخصات ویژگی‌های این ساختمان است، عنوان شد که ساختمان پایدار یا سبز ساختمانی است که در طول عمر مفید خود حداقل تأثیر منفی بر محیط پیرامونی خود را دارد. در طراحی پایدار نکته‌ای که بیشتر اهمیت دارد این است که طراح باید ساختمان را با توجه به انرژی، محیط اطراف ویژگی‌های بومی منطقه طراحی کند تا دارای شاخص‌های ساختمان پایدار باشد.

فاطمه زاهد، عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره کتاب «سرو سبز» و داده‌های آن گفت: هر کدام از این سیستم‌ها شاخص‌هایی را برای بهبود کیفیت محیط سیستم ساختمان سبز و پایدار و سلامت و آسایش انسان در طول حیات در نظر گرفته‌اند و «سرو سبز» با بررسی این شاخص‌ها الگوهای ساختمان‌سازی را ایجاد کرده است. انرژی، نوآوری، بهره‌وری آب و …. از منابعی هستند که در سرو سبز مطرح‌شده‌اند. براساس امتیازات به‌دست‌آمده به ساختمان‌ها امتیاز داده می‌شود؛ این امتیازات شامل مواردی چون کاهش آلودگی و راه‌حل‌های کاهش آلاینده‌ها، دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، کاهش نیاز به مصرف آب، کنترل دما، بازیافت و کنترل آب‌های قابل تصفیه و اثر ساختمان بر محیط است.

 زاهد، معتقد است که مصالح ساختمانی مورداستفاده یکی از مهم‌ترین شاخص‌های ساختمان‌سازی است. طبق گفته‌های این پژوهشگر، روند ساختمان‌سازی با مدیریت منابع و استفاده از مصالحی که کمترین ردپای کربن را دارند، به سمت انرژی‌های سبز می‌رود.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران هم با اشاره به به برچسب انرژی، گفت: لازمه بروز و ظهور برچسب انرژی این است که بدانیم با چه قیدی از آن‌ها استفاده کنیم و عمر مفید ساختمان را در نظر بگیریم..

در این نشست تأکید شد: برای رسیدن به شهر پایدار باید الگوی شهرسازی‌مان اصلاح شود. همچنین ابتدا باید الزامات شهرسازی و طراحی ساختمان در نظر گرفته شود. همین‌طور تعاریف و روش‌های شهرسازی مشخص شود. نیاز به مسکن با تقاضا متفاوت است و ناترازی انرژی به دلیل ناپایداری ساختمان‌های سبز اتفاق می‌افتد. از طرفی در کشورمان به موضوع انرژی اندیشیده نشده است. این موضوع، ابعاد مختلفی مانند ترافیک و اشتغال را شامل می‌شود.