بحران در دو شاهراه آبی تجارت جهانی
خشک‌سالی و حملات دریایی تجارت جهانی را تهدید می‌کنند
دو اختلال هم‌زمان، یعنی بحران خشک‌سالی و ناامنی در ۲ کانال کلیدی و حیاتی تجارت جهانی، پاناما و سوئز، زنجیره تأمین جهانی را دریکی از پرمصرف‌ترین فصل‌های سال تهدید می‌کند. مالکان کشتی و واردکنندگان هشدار داده‌اند که خشک‌سالی در کانال پاناما و سیل حملات به کشتی‌های باری در ۱۱۰۰۰ کیلومتری کانال سوئز خطر محدود کردن ترافیک تجارت کالا را در آستانه فصل تعطیلات و سال نو را در پی دارد.
به گفته مارکو فورجیونه، مدیرکل مؤسسه صادرات و تجارت بین‌الملل اقلامی وجود دارند که به‌موقع برای کریسمس به مقصد نخواهند رسید. به گفته او پس از ماه‌ها تأخیر در کانال پاناما، لوازم الکترونیکی مصرفی مانند گوشی‌های هوشمند به‌ویژه آی‌فون ممکن است به‌راحتی و به‌موقع در دسترس نباشند.
به گفته او اگر وضعیت حملات در نزدیکی کانال سوئز توسط شورشیان یمنی وخیم‌تر شود، ترکیب این وضعیت و خشک‌سالی کانال پاناما می‌تواند برای تجارت جهانی فاجعه‌بار باشد.
براساس گزارش گروه تحلیل تجاری MDS Transmodal، بیش از نیمی از محموله‌های کانتینری ارسالی از آسیا به آمریکای شمالی، قرار بود در ۳ ماهه سوم سال جاری از کانال‌های پاناما یا سوئز عبور کنند.
به گفته مقامات کانال پاناما، اکتبر امسال، حداقل از سال ۱۹۵۰ تاکنون خشک‌ترین ماه در منطقه پاناما بوده است که بخشی از آن ناشی از وقوع پدیده ال‌نینو است که بر دما و بارندگی جهانی تأثیر گذاشته است. مقامات برای اولین بار تعداد گذرگاه‌ها در این کانال را کاهش داده‌اند در حدی که میزان تردد تا فوریه سال جاری، تنها به ۱۸ کشتی در روز محدود شد.
به گفته رولف هابن یانسن، مدیر اجرایی گروه آلمانی Hapag-Lloyd، پنجمین مالک بزرگ کشتی‌های کانتینری در جهان که بیشتر کالاهای تولیدی جهان را حمل می‌کند خشک‌سالی در کانال پاناما به یک نگرانی جدی تبدیل‌شده است و اگر عبور از سوئز هم دشوارتر شود، ممکن است اختلال جدی‌تر ایجاد شود.
براساس گزارش گروه تحلیل تجاری MarineTraffic، حداقل ۱۶۷ کشتی در هفته اول دسامبر سال جاری از کانال پاناما عبور کرده‌اند، درحالی‌که در زمان مشابه در سال گذشته تعداد تردد کشتی‌ها از این معبر ۲۳۸ کشتی بوده است. به گفته مقامات کانال پاناما، کشتی‌های بدون رزرو برای دریافت مجوز عبور به‌طور متوسط ۱۲٫۲ روز انتظار کشیده‌اند تا بتوانند از کانال ۸۰ کیلومتری اقیانوس آرام به اقیانوس اطلس عبور کنند. برخی از آن‌ها بیش از ۲ هفته سرگردان بوده‌اند.
در مواجهه با تأخیرهای فزاینده، شرکت‌های بزرگ کشتیرانی مجبور شده‌اند مسیرهای طولانی‌تر و پرهزینه‌تری را انتخاب کنند و گروه آلمانی Hapag-Lloyd از تغییر مسیر حداقل ۴۲ کشتی از پاناما به سوئز برای تجارت بین آسیا و سواحل شرقی آمریکا خبر داده است.
بااین‌حال، موج حملات ناگهانی به کشتی‌ها توسط شورشی‌های مستقر در یمن، صنعت تجارت جهانی را نگران کرده است، اگرچه گروه‌های شورشی یمنی اعلام کرده‌اند که تنها کشتی‌های مرتبط با اسرائیل را هدف قرار می‌دهند؛ اما در عمل، کشتی‌های تجاری که به دلیل مسدود بودن مسیر پاناما، راهی سوئز می‌شوند، از حمله شورشیان در امان نخواهند بود؛ آن‌هم در فصلی از سال که نرخ تقاضا و حمل‌ونقل کالا و حتی اقلام حیاتی مانند غلات در جهان رو به افزایش می‌گذارد.
یکی از اولین نشانه‌های اختلال تجارت جهانی، افزایش قیمت کالاها است. چندین مالک کشتی به ازای صادر کردن هر کانتینر از طریق کانال پاناما صدها دلار مازاد از صادرکننده دریافت می‌کنند، زیرا هزینه استفاده از کانال در کوتاه‌مدت تا میلیون‌ها دلار درازای هر کشتی افزایش‌یافته است.
گروه آلمانی Hapag-Lloyd، پنجمین مالک بزرگ کشتی‌های کانتینری در جهان، هفته گذشته اعلام کرد که علاوه بر این افزایش هزینه، «هزینه مازاد خطر جنگ» به ارزش ۸۰ دلار برای همه محموله‌های ارسالی و دریافتی از اسرائیل دریافت خواهد کرد.
طولانی‌تر شدن زمان سفر کشتی‌های باری که مجبورند مسیر خود را از پاناما به سوئز یا دماغه امید نیک تغییر دهند
به گفته MDS Transmodal، تغییر مسیر از پاناما به سوئز، برای کشتی‌هایی که با سرعت ۱۶ گره دریایی حرکت می‌کنند ۵ روز به سفر بین نیویورک و شانگهای می‌افزاید. اگر کشتی داران بیشتری از عبور از کانال سوئز اجتناب کنند و مسیر طولانی‌تر اطراف دماغه امید نیک آفریقا را برای سفر بین همان شهرها طی کنند، این می‌تواند به طور متوسط ۶ روز دیگر به طول سفر آن‌ها اضافه کند.
کارشناسان باور دارند که این اختلال سؤالات بزرگ‌تری را در مورد انعطاف‌پذیری چرخه تجارت جهانی برجسته کرده و بر نیاز به منابع تولید و روش‌های حمل‌ونقل جایگزین مانند حمل‌ونقل هوایی تأکید دارد؛ در غیر این صورت، فراتر از کمبود کالا در سال نوی میلادی، در سال آینده جهان با خطر جدی کمبود مواجه خواهد شد.