محسن حاجیبابا، نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران-عکس: بهاره تقیآبادی
محسن حاجیبابا نایبرئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران درباره مشکلات اخیر برخی بانکهای بورسی در بارار سرمایه گفت: لازمه اقتصاد، برقراری توازن میان نهادهها و کسب و کارهاست ولی اگر این توازن برقرار نباشد، سرمایهها به سمت فعالیتی که سودده است هجوم میبرند کما اینکه چنین وضعیتی در 10 سال قبل در بخش مسکن رخ داد و عده زیادی در این حوزه سرمایهگذاری کردند. حتی برخی وامهای کلان بانکی به اسم تولید میگرفتند و آن را در ساخت و ساز خرج میکردند.
وی با بیان اینکه سرمایه در هر جای دنیا به سمتی میرود که سه شاخص امنیت، سوددهی بالا و سهلالوصول بودن دسترسی به اصل سرمایه در آن تضمین شده باشد ادامه داد: اما امروز هیچ کسب و کاری در ایران امنیت سپرده بانکی را ندارد بنابراین طبیعی است که از مجموع هزار و 200 میلیارد تومان حجم نقدینگی سرگردان در کشور، هزار و 50 میلیارد تومان آن سپرده بانکی باشد چرا باید چنین حجم منابعی در بانکها بماند ولی از سوی دیگر در بازار سرمایه، سهام شرکتها با کمبود تقاضا روبهرو باشد؟ همین وضعیت نامتوازن سوددهی سپرده بانکی نسبت به سایر کسب و کارها را به شکل رکود در کسب و کارهای خُرد، رکود مسکن، سود پایین واردات و حتی سود پایین در خرید و فروش مایحتاج روزمره مانند صنعت پوشاک که یکی از پردرآمدترین صنایع دنیاست، شاهدیم.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان رنگ و رزین با بیان اینکه در بخش تولید، سود بعد از پایان یک سال مالی تقسیم و قابل استفاده است، ادامه داد: این در حالی است که بانکها به سپردهگذاران، سود ماهانه میدهند و از طرفی هم سپردهگذار هیچ مشکلی از نظر تأمین اجتماعی، قانون کار، مالیات، عوارض، تعزیرات و قیمتگذاری و ... ندارد؛ مشکلاتی که در حال حاضر به سختی گریبانگیر تولیدکنندگان ماست.
عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران تأکید کرد: بخش خصوصی بارها اعلام کرده که باید در سوددهی تمام بخشهای اقتصادی یک توازن منطقی وجود داشته باشد تا کسب و کارهای مختلف رونق بگیرد؛ نهایتا روش کسب درآمد از راه سپرده بانکی نیز بماند برای کسانی که منابع مالی خُرد دارند یا توانایی راهاندازی کسب و کار جدید را ندارند.
وی با بیان اینکه سود اکثر قریب به اتفاق کسب و کارها اعم از تولیدی و خدماتی کمتر از 5 درصد است، ولی سود سپردههای بانکی بالای 25 درصد، خاطرنشان کرد: این مسأله نشان میدهد سود سپردههای بانکی 5 برابر سود فعالیت اقتصادیِ تولیدی است بنابراین تشدید رکود و افت شدید بازار بورس در چنین شرایطی کاملا طبیعی است.
حاجیبابا با اشاره به ناتوانی بانکها در پرداخت تسهیلات با سود 18 درصد به فعالان اقتصادی بیان کرد: علت این ضعف بانکها، سختی آنها در تهیه سود سپردههاست که در نهایت به افزایش قیمت تمام شده پول منجر شده و درنتیجه نمیتوانند به صاحبان صنایع تسهیلات با سود 18 درصد بدهند.
وی با بیان اینکه همه این مشکلاتِ صنعت بانکداری و درنتیجه آن، رکود اقتصادی کشور، به دلیل فشارها و سیاستگذاریهای اشتباه بانک مرکزی است، ابراز داشت: بانک مرکزی باید سقف زمانی سپردهای بانکی را 6 ماهه اعلام کند تا بتواند بر فرآیند سپردهگیری بانکها نظارت داشته باشد.