اعضای کمیسیون انرژی اتاق ایران در تازه‌ترین نشست این کمیسیون ضمن بیان دغدغه‌ها و مشکلات ناشی از خودتحریمی‌ها و بی‌توجهی مسئولان نسبت به مقوله انرژی در سطوح مختلف از تولید، توزیع و مصرف آن وجود دارد، تأکید کردند: آنچه باید به عنوان راه‌حل اصلی مدنظر قرار بگیرد، سرمایه‌گذاری روی بهینه‌سازی مصرف انرژی است. این سرمایه‌گذاری نسبت به میزان منابعی که برای افزایش سطح تولید نیاز است، کمتر و در دسترس‌تر خواهد بود.
آرش نجفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران با نگاهی به شرایط پیش‌رو و اظهار امیدواری بابت گذر از این روزهای پیچیده که شاهد بازگشت تحریم‌ها هستیم، گفت: به تازگی در نشستی که با دبیر شورای عالی امنیت ملی داشتیم، طبق آنچه وعده دادند دیگر قطعی انرژی را با دستور شورای عالی امنیت ملی تجربه نخواهیم کرد.
او همچنین به رتبه شامخ در ایران اشاره کرد و گفت: امروز عدد شامخ در ایران به محدوده 30 رسیده که زنگ خطری برای صنعت و تولید کشور است. این عدد در شرایط عادی و مطلوب ۵۰ در نظر گرفته می‌شود که در ایران فاصله زیادی با وضعیت مطلوب پیدا کرده است.
در ادامه ابراهیم خوش‌گفتار عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران به مقوله برق و نگاه‌هایی که نسبت به آن در کشور وجود دارد، اشاره و تأکید کرد: یک موضوع این است که در سطح جامعه به برق به عنوان یک کالا نگاه نمی‌شود بلکه خدمتی رایگان محسوب می‌شود. از طرفی میزان مصرف برق هر دوره‌ای مشخص و قابل محاسبه بوده است و به خوبی می‌شد برای تأمین برق موردنیاز، برنامه‌ریزی کرد.
او ادامه داد: بعد از کرونا یعنی از ۱۳۹۹ چالش برق شروع و از ۱۴۰۰ خاموشی گسترده را تجربه کردیم و میزان کمبود برق هر سال افزایش یافت. وزارت نیرو چون نمی‌تواند بهای برق را افزایش دهد، سرمایه‌گذاری هم در این حوزه صورت نگرفت و به تدریج فشار بر این حوزه بالا رفت و دیگر میزان تولید، سطح نیاز را پاسخ نداد.
این فعال اقتصادی به دو بحث قیمت و راندمان تولید نیروگاه‌های برق اشاره کرد و افزود: سطح راندمان تولید برق در ایران، مناسب نیست. پس یکی از دغدغه‌های اصلی راندمان پایین نیروگاه‌هاست که باید اصلاح شود، متأسفانه توجهی نسبت به این مقوله وجود ندارد.
عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران در ادامه به روند توزیع برق اشاره و تأکید کرد: باید اذعان داشت که به روند توزیع برق توجه لازم نشده و با وجود اینکه قرار بوده طی چند سال گذشته طرح هوشمندسازی توزیع برق اجرایی شود، همچنان اقدامی صورت نگرفته است.
خوش‌گفتار معضل دیگر حوزه برق را ثبات قیمتی دانست و تأکید کرد: به دلیل همین ثبات قیمت، سرمایه‌گذاری مناسبی در تولید برق انجام نشد و در نهایت دچار خاموشی‌های گسترده شدیم.
او میزان کسری برق و گاز را این‌گونه توصیف کرد: در حال حاضر ۱۸ هزار مگاوات کسری برق در تابستان و ۲۵۰ میلیون متر مکعب کسری گاز در زمستان را تجربه می‌کنیم.
این فعال اقتصادی پیشنهاد داد: جایگزینی نیروگاه‌های با راندمان بالاتر با نیروگاه‌های فرسوده موجود، یک راهکار عملیاتی است و همچنان توان این جایگزینی در صنعت وجود دارد.
او کنترل مصرف را اقدامی ضروری دانست و گفت: باید برای این حوزه، مدلی را طراحی و ارائه کنیم. تجربیات جهانی خوبی هم در این حوزه وجود دارد که قابل استفاده هستند.
خوش‌گفتار ادامه داد: حدود ۲۵۰۰ مگاوات برق، میزان اثرگذاری در مصرف ناشی از تغییر ساعات کاری است.
در بخش دیگری از این نشست گزارشی که به همت انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران تهیه شده است، ارائه شد. طبق داده‌های این گزارش سهم تجدیدپذیرها از سبد تولید برق در حدود ۱.۶ درصد برآورد می‌شود که ناچیز بوده و نیروگاه‌های خورشیدی بیشترین سهم را در تولید برق تجدیدپذیرها به خود اختصاص می‌دهند.
این گزارش در هم آمیخته شدن ناترازی برق و گاز با یکدیگر را به عنوان چالشی جدی مطرح می‌کند که وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند. این گزارش اضافه می‌کند که بعد از تبدیل شدن مقوله تأمین انرژی به یک پدیده امنیتی، رویکردها نسبت به تجدیدپذیرها چرخشی کامل داشت و امروز نیروگاه‌های تجدیدپذیر از یک مقوله فانتزی به امری کلیدی تبدیل شد هرچند این تغییرات در حد گزارش‌هایی روی کاغذ باقی ماند و به مرحله عمل نرسید.
در واقع کارکرد ضعیف ظرفیت‌های قانونی، سردرگمی سرمایه‌گذاران و تغییرات سریع و مستمر بخش‌نامه‌ها مانع از سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش تجدیدپذیرها شده است.
این گزارش تأکید دارد که موانع موجود موجب شده نام بخش خصوصی زیرسئوال برود با این عنوان که بخش خصوصی کننده کار نیست. در این بین نگرانی بابت واگذاری ناکارآمد پروژه‌های ساخته شده توسط ساتبا به بخش خصوصی وجود دارد و ضرورت دارد تجهیزات خریداری شده توسط ساتبا به بخش خصوصی واگذار و به معاملات تابلوی سبز عمق داده شود.
داوود مددی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران عدم ثبات در تصمیم‌گیری‌ها را به عنوان یک چالش که عامل بروز نااطمینانی بین سرمایه‌گذاران بخش خصوصی می‌شود، مطرح کرد و گفت: تعامل جدی با دستگاه‌های اجرایی و مجلس داریم. امیدواریم بتوانیم به تجدیدپذیرها عمق ببخشیم و مزیت برق قطع‌نشو را برای بخش تجدیدپذیرها حفظ کنیم.
نجفی با توجه به آنچه گفته شد، گفت: طبق بررسی‌ها تا سال ۱۴۰۸ قرار نیست نیروگاه حرارتی به ظرفیت موجود اضافه شود و متوجه شدیم که در حوزه تجدبدپذیرها هم توفیقی نداشتیم. پس یعنی روند خاموشی‌ها و مشکلات تولید و صنعت تا ۱۴۰۸ ادامه خواهد داشت و تنها راهی که باقی می‌ماند، مدیریت مصرف و بهینه‌سازی مصرف است.
در بخش بعدی این نشست صنعت پتروشیمی مورد توجه قرار گرفت. بر اساس آنچه در این جلسه عنوان شد، این صنعت بیشترین آسیب‌ها را از خودتحریمی‌ها دیده است درحالی که به کمک فناوری‌های موجود می‌توانیم به راحتی مسیر حرکت و رشد این حوزه را مهیا کنیم. تصمیمات ناگهانی بابت ممنوعیت صادرات محصولات پتروشیمی، تعریف عوارض صادراتی، بی‌توجهی دولت به مدل‌ها و فناوری‌های نو در تولید انواع محصولات پتروشیمی و … به عنوان بخشی از خودتحریمی‌ها مطرح شد.
جعفر قرائتی عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران نیز در ادامه به جلوگیری از هدررفت انرژی با سرمایه‌گذاری کمتر نسبت به سرمایه‌گذاری برای تولید اشاره و مردم ایران را در طول تاریخ به عنوان افرادی راه‌حل محور معرفی کرد.
به باور او با وجود تمام مشکلات باید راهکار پیدا کرد و ادامه داد. این فعال اقتصادی تأکید کرد: از طرفی جنگ ۱۲ روزه به خوبی ثابت کرد که اگر ظرفیت اتاق ایران و بخش خصوصی نبود، دولت به تنهایی قادر نبود شرایط را مدیریت کند. بنابراین به هیچ عنوان نمی‌توان نقش بخش خصوصی را نادیده گرفت.
این فعال اقتصادی تصریح کرد: یکی از جنبه‌های مدیریت مصرف انرژی، تحول در صنعت ساختمان‌سازی است. بنابراین باید به سمت سبک‌سازی مصالح ساختمانی، افزایش دوره بهره‌برداری ساختمان‌ها، تعریف شاخص‌ها در حوزه مصرف و … گام برداریم.
قرائتی ساختمان را یک محصول تولیدی تعریف کرد که باید آن را پیش از ساخت، طراحی کرد. او خاطرنشان کرد: به کمک طراحی درست یک ساختمان می‌توانیم مصرف انرژی را بهینه کرد.
در این رابطه و بر اساس گفته‌های رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران اگر ۱.۸ کیلووات را در ۱۸ ساعت در ۳۰ روز در ۸ ماه و در ۶ سال ضرب کنیم به عدد 46 مگاوات در 6 سال می‌رسیم که با تعویض یک کولر معمولی با یک کولر با استاندارهای جدید می‌توان در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرد.
در بخش پایانی این نشست به برگزاری جشنواره ملی نوآوری‌های انرژی با رویکرد حمایت از طرح‌ها و محصولات فناورانه و نوآورانه به همت شستا اشاره شد. علاقه‌مندان باید تا ۳۰ آبان ثبت‌نام کنند و قرار است در آذرماه فرآیند داوری طرح‌های ارائه شده، انجام شود. هدف این جشنواره انعقاد قراردادهای تجاری با طرح‌های برگزیده و استفاده از آنها در بهبود فرآیندها عنوان شد.