در سفر دو هفته قبل هیئت ایرانی به دمشق مقدمات امضای یک تفاهم‌نامه راهبردی امضا شد که بر اساس آن شرکت‌های ایرانی در بازسازی زیرساخت‌های سوریه مشارکت جدی خواهند داشت.
امیر امینی معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی هفته پایانی مردادماه در رأس یک هیئت اقتصادی به نمایندگی از عباس آخوندی رئیس کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و سوریه به سوریه سفر و با مقامات ارشد این کشور از جمله وزرای اقتصاد و مسکن سوریه دیدار کرد.
سفر امینی به سوریه در راستای سفرهای دوجانبه مقامات دو کشور به تهران و دمشق در یک سال اخیر و پس از خروج بخش اعظم تروریست‌ها از خاک سوریه انجام شد که از جمله آنها سفر اردیبهشت‌ماه آخوندی وزیر راه و شهرسازی به دمشق و دیدار با بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه، عماد خمیس نخست‌وزیر این کشور و تعدادی از وزرای اقتصادی دولت سوریه در خصوص مشارکت شرکت‌ها، پیمانکاران و بخش خصوصی ایران در زمینه بازسازی سوریه در دوره پساداعش به شمار می‌رود.
بخش خصوصی ایران بازسازی سوریه را در دست می‌گیرد
تیمور بشیرگنبدی، مدیرکل امور بین‌الملل وزارت راه و شهرسازی به‌عنوان یکی از اعضای اصلی این هیئت که امینی معاون وزیر راه و شهرسازی را در سفر دمشق همراهی می‌کرد در خصوص جزئیات تفاهمات و همکاری‌های اقتصادی ایران و سوریه به خبرنگار مهر گفت: اعضای کمیسیون‌های مشترک اقتصادی ایران و سوریه در این دور از مذاکرات در زمینه همکاری‌های اقتصادی موافقت‌نامه دوجانبه بلندمدتی را تنظیم کردند تا آغازی برای تحول جدید در مشارکت اقتصادی ایران و سوریه در دوران پس از بحران داعش باشد.
وی افزود: در دو نشست قبلی در ماه‌های گذشته در تهران و دمشق مشکلات بر سر راه امضای کلیات تفاهم‌نامه همکاری اقتصادی ایران و سوریه حل شده بود و در این دور از مذاکرات در طول سفر هیئت ایرانی به دمشق به جزئیات آن پرداخته شد.
محورهای همکاری اقتصادی ایران و سوریه
به گفته بشیرگنبدی، همکاری‌های بانکی و گمرکی در این مذاکرات بیشتر از هر موضوعی مدنظر قرار داشت تا تهران و دمشق بتوانند قوانین را به نحوی تنظیم کنند که سبب افزایش تجارت میان ایران و سوریه شود. ضمن اینکه همکاری‌های صنعتی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، ایجاد بنگاه‌های کوچک و متوسط (SMEها) در سوریه، مطالعه در خصوص شبکه آب‌رسانی، ایجاد پست‌های جدید خطوط انتقال برق، صادرات صنایع‌دستی و بازسازی زیرساخت‌های سوریه از جمله موضوعاتی بود که در سفر مردادماه هیئت ایرانی به دمشق بررسی و توافقنامه اولیه در خصوص آنها امضا شد.
این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی تصریح کرد: موضوع محوری این نشست، فراهم کردن مقدمات لازم برای برگزاری کمیسیون عالی مشترک اقتصادی دو کشور در سطح نخست‌وزیر سوریه و معاون اول رئیس‌جمهوری ایران بود که در هفته‌های آینده با حضور مسئولان عالی‌رتبه ایران و سوریه با هدف امضای اسناد قراردادهای مزبور و همچنین یک سند راهبردی بین دو کشور در تمامی زمینه‌های اقتصادی و فرهنگی برگزار خواهد شد.
وی با بیان اینکه در این سفر تهران و دمشق برای حرکت در مسیر توسعه اقتصادی بلندمدت و ماندگار متن تفاهم‌نامه راهبردی جدیدی را تهیه و برای امضای رؤسای کمیسیون مشترک اقتصادی ایران ـ سوریه آماده کردند، ادامه داد: سوریه در حال حاضر در آستانه بازسازی پس از بحران تروریستی است و بخش خصوصی ایران نیز تجربیات زیادی در حوزه بازسازی خرابی‌های هشت سال دفاع مقدس دارد؛ به همین دلیل بخشی از تفاهم‌نامه همکاری اقتصادی ایران ـ سوریه با محوریت بازسازی شهرها و دیگر مناطق سوریه در دوران پساداعش در حال تنظیم نهایی است.
مدیرکل بین‌الملل وزارت راه و شهرسازی افزود: تقریباً همه همکاری‌های اقتصادی ایران و سوریه نیازمند حضور بخش خصوصی ایران است. بازسازی اماکن تاریخی و زیرساخت‌های تخریب شده در بحران حدوداً ۸ ساله سوریه محور مذاکرات و نشست‌های هیئت ایرانی و سوری بود و قرار شد در تفاهم‌نامه جدید، بخش خصوصی ایران فعالیت گسترده‌ای داشته باشد.
به گفته بشیرگنبدی، تفاهم‌نامه جدید اقتصادی ایران ـ سوریه شامل دو بخش پوشش تمامی موافقت‌نامه‌های قبلی و همچنین توجه به موضوعات صنعتی، تجاری، بازرگانی و ... به‌صورت کلان می‌شود.
دلار از مبادلات تجاری ایران و سوریه حذف می‌شود
وی یادآور شد: مقامات ارشد سوریه اعلام کردند با رفع مشکلات امنیتی سوریه و عادی شدن تدریجی شرایط و اوضاع این کشور شرکت‌های خارجی به دنبال ازسرگیری مناسبات با دمشق برای اجرای طرح‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در این کشور هستند که در این میان با توجه اینکه ایران نقش برجسته‌ای در حل بحران سوریه داشته، باید از روابط خوب خود با دمشق در شرایط کنونی به سود شرکت‌های خصوصی و پیمانکاران ایرانی برای بازسازی سوریه استفاده کند.
عضو هیئت اقتصادی ایران در سفر به دمشق تأکید کرد: سامر الخلیل وزیر اقتصاد سوریه در نشستی که با هیئت ایرانی داشت بر لزوم انجام مبادلات تجاری دو کشور با ارز محلی به‌جای دلار در پاسخ به تحریم‌های آمریکا تأکید کرد. ضمن اینکه وی با اشاره به توانمندی‌های بسیار بالای شرکت‌های ایرانی اعلام کرد ایرانی‌های می‌توانند نقش‌آفرینی ویژه‌ای در ارتباط با بازسازی زیرساخت‌های تخریب شده سوریه داشته باشند. همچنین این مقام ارشد سوری توافقنامه جدید بین سوریه و ایران را شامل همکاری در زمینه‌های گمرکی، حل مشکلات تعرفه‌ها، مالیات، فعال کردن مبادلات تجاری، کاهش فهرست کالاهای غیر مشمول معافیت به حداقل، همکاری در زمینه نمایشگاه‌ها، تبادل تجربیات و مهم‌تر از همه سرمایه‌گذاری در بازسازی سوریه عنوان کرد.
شبکه ریلی ایران به بندر دیرالزور سوریه متصل می‌شود
وی مهم‌ترین بندهای توافقنامه همکاری اقتصادی ایران و سوریه را، بازسازی زیرساخت‌های حمل‌ونقلی این کشور به‌خصوص حمل‌ونقل ریلی و همچنین احداث ۳۰ هزار واحد مسکونی در سوریه از سوی شرکت‌های ایرانی ذکر کرد.
بشیرگنبدی در تشریح جزئیات اتصال ریلی ایران ـ سوریه اظهار کرد: مذاکراتی با کشورهای سوریه و عراق برای ارتباط ریلی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای شرق مدیترانه انجام شده و در سفر اخیری که به دمشق داشتیم در زمینه اتصال ریلی سه کشور نیز مذاکراتی انجام شد به‌خصوص که اتصال ریلی خلیج‌فارس به دریای مدیترانه از طریق بصره عراق به «بوکمال» و از آنجا به «دیرالزور» سوریه از طرح‌های بزرگ تصویب شده در سازمان توسعه اقتصادی آسیا ـ اقیانوسیه است. از سوی دیگر وزارت راه نیز در سال‌های اخیر به موضوع اتصال شبکه‌های ریلی و جاده‌ای ایران به کشورهای همسایه اهتمام جدی داشته و یکی از برنامه‌های اصلی و استراتژیک این وزارتخانه شمرده می‌شود.
وی درباره مزایای اتصال شبکه ریلی ایران به عراق و از آنجا به بنادر سوریه در دریای مدیترانه گفت: این شبکه ریلی سبب کاهش وابستگی به تجارت جاده‌ای و محدودیت‌های آن شده و تبادل گردشگری مذهبی بین سه کشور را افزایش می‌دهد. همچنین برقراری شبکه ریلی میان سه کشور ایران، عراق و سوریه گام اساسی دیگری برای اتصال ریلی چین به دریای مدیترانه از طریق این سه کشور خواهد بود که این موضوع نیز در سفر مردادماه هیئت ایرانی به سوریه مطرح و برنامه‌ریزی شد. با احداث این شبکه ریلی، بنادر جنوبی و شمالی ما می‌توانند از مزایای ارتباط با سایر مراکز بار کشورهای منطقه بهره ببرند.