جزیرهای کوچک در قاره سبز دنیا را به لرزه در آورد و ایران در این جریان بیتأثیر نماند. بریتانیاییها پس از ماهها بحث و چالش بالاخره در روز 24 ژوئن در یک همهپرسی تصمیم گرفتند از اتحادیه اروپا جدا شوند. این جدایی در ایران با واکنشهای بسیاری همراه بود. یکی از نخستین واکنشها و اظهارنظرات ایرانیها از سوی حمید ابوطالبی معاون سیاسی دفتر رئیسجمهوری بود. به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، ابوطالبی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را یک فرصت تاریخی برای ایران دانست و گفت ایران باید از این فرصتِ تازه نهایتِ بهره را ببرد. او در توئیتر خود نوشتهاست: «زمینلرزهای بزرگ، اروپا را لرزاند و انگلیس از اتحادیه اروپایی خارج شد.» او با اشاره به اینکه ستارههای پرچم اتحاد در اروپا در حال فروافتادن است، نوشت: «تحولات اقتصادی کشورهای جنوب اروپا، تروریسم و بحران مهاجرت نشان میداد که این اتحاد در حال فروپاشی است اما دومینوی سقوط با برگزیت آغاز میشود.» گاردین با اشاره به این صحبتهای ابوطالبی نوشتهاست: «این دیپلمات ایرانی نگفتهاست که ایران چطور میتواند از این بلوا منتفع بشود و تنها آن را فرصتی تاریخی برای این کشور دانستهاست.» چنین اظهارنظرهایی از سوی مقامات ایرانی، در رسانههای خارجی به این شکل تعبیر شدهاست که ایران موافق خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بودهاست و از آن نفع خواهد برد.
اما تحلیلهای کارشناسان اقتصادی در زمینه اقتصاد و بازار ایران به دنبال برگزیت، واقعیتهای دیگری را نشان میدهد. نخستین مورد نیز به نفت مربوط میشود. حامد قدوسی کارشناس اقتصاد در این باره گفتهاست: «واقعیت این است که افزایش ارزش دلار باعث کاهش قیمت نفت میَشود و در نتیجه در کوتاهمدت، اقتصاد ایران با ریسکهای بیشتری از زاویه قیمت نفت مواجه خواهد شد.» اما نفت و کاهش درآمدهای نفتی تنها یک گوشه از اتفاقاتی است که بازار ایران و اقتصاد این کشور را متأثر خواهد کرد. طلا یکی دیگر از کالاهای جهانی است که به دنبال برگزیت دستخوش تغییرات ارزشی و قیمتی شد. همزمان با ناامنی که در بازارهای جهانی ایجاد شد، سرمایهگذاران به این فلز زرد به عنوان کالایی مطمئن برای سرمایهگذاری هجوم آوردند که در نتیجه این افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت طلا شد. به این ترتیب فلز طلاییرنگ و درخشانی که همیشه در اوج نگرانی، پناه سرمایهگذاران بودهاست در ایران نیز با افزایش قیمت مواجه شد هرچند برخی از تحلیلگران تأکید کردهاند که این افزایش قیمت مربوط به کوتاهمدت است و در درازمدت وضعیت قیمت طلا به همین شکل باقی نخواهد ماند.
بازار ایران پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا
تصمیم بریتانیاییها شوک بزرگی را به بازارهای جهانی وارد کرد. اما نکتهای که وجود دارد این است که اکثر تحلیلگران اقتصادی معتقدند حتی اگر بریتانیاییها تصمیم به خروج از اتحادیه اروپا نمیگرفتند هم باز این شوک در بازارهای جهانی ایجاد میشد. حید مستخدمین حسینی کارشناس بازار بورس و سرمایه در گفتوگو با دنیای اقتصاد گفتهاست این شوکِ اولیه و در حال حاضر بازارهای بینالمللی سعی دارند خود را با شرایط جدید تطبیق بدهند. طبق نظر مستخدمین حسینی، از آنجا که ایران بیش از یک دهه است تحریمهای اقتصادی را تحمل میکند و به لحاظ تجاری و اقتصادی کمترین رابطه را با اتحادیه اروپا داشتهاست، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به اقتصاد ایران تأثیر منفی وارد نمیکند. در وهله نخست اتفاقی که در بازار بورس و طلای ایران افتاد این بود که مانند هر نقطه دیگر جهان دستخوش نوساناتی شد اما این نوسانات احتمالاً گذراست. حتی در انگلیس نیز شاخصهای بورسی بالاخره در روز سهشنبه 8تیر روندی صعودی را در پیش گرفتند.
شاخص سهام بورس فوتسی 100 لندن که در آن در هر روز کاری سهام 100 شرکت مهم و بزرگ انگلیس خرید و فروش میشود، در اواسط روز سهشنبه 8 تیر با افزایش 2.88درصدی همراه شد. این شاخص با 165واحد افزایش به 6هزار و 147واحد رسید. به دنبال این اتفاق دیگر بورسهای اروپایی نیز که دستخوش نوسانات بسیاری شده بودند بالاخره در روز سهشنبه به آرامش رسیدند. از همه مهمتر پوند انگلیس است که طبق بررسیهای «پایگاه خبری اتاق ایران»، بعد از چند روز پیاپی سقوط و وارد کردن تکانههای شدید به بازارهای پولی جهان، بالاخره در روز سهشنبه آرام گرفت. پوند در این روز، 1.1درصد افزایش در برابر دلار امریکا و 0.69درصد افزایش در مقابل یورو را تجربه کرد. این در حالی است که این ارز در روزها گذشته کاهش 10.52درصدی در برابر دلار و کاهش 7.65درصدی را در برابر یورو تجربه کرده بود. همه این تنشهایی که به بازار سرمایه در اروپا وارد شد و همچنین نوسانات ارزش ارز انگلیس، اثراتی در بازارهای آسیایی از جمله ایران نیز داشت اما این تأثیر بسیار کم بود چرا که طبق گفته کارشناسان بازار پول و سرمایه، تحریمها اقتصاد ایران را ایزوله کرده و در نتیجه در برابر چنین شوکهایی کمتر دچار آسیب میشود. طبق بررسیهای پایگاه خبری اتاق ایران، چهار صنعت فلزات اساسی، کانههای فلزی، محصولات شیمیایی و گروه فرآوردههای نفتی بیشترین تأثیر را در این ماجرا متحمل شدند.
اکثر تحلیلگران اقتصادی چه در ایران و چه در جهان معتقدند که هنوز برای تجزیه و تحلیل جدایی بریتانیاییها از اتحادیه اروپا خیلی زود است؛ احتمالاً اکثر تنشهایی که بازار امروز در جهان با آن مواجه است در عرض شش ماه برطرف خواهد شد. اما در این بین شاید بزرگترین قربانی بازار بعد از پوند انگلیس، طلای سیاه بود که این روزها با هر تکانی کوچک، دچار مشکلی بزرگ میشود. در مقابل طلای زرد دوباره به نورچشمی سرمایهگذاران تبدیل میشود.