ارزش صادرات ایران به عراق حدود 40 درصد رشد کرده است و عراق جزو اصلیترین مقاصد صادراتی ایران است. این موضوع را سیدحمید حسینی در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران میگوید.
گفتههای متضادی از میزان مبادلات تجاری به عراق به گوش میرسد؛ گاهی فعالان حوزه اقتصادی از موانع و مشکلاتی که مسئولان عراقی در مسیر صادرکنندههای ایرانی میگذارند، میگویند اما حسینی، دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق روند صادرات کالا به عراق را همانند سال گذشته میداند و میگوید: روند صادرات به عراق مثل سال گذشته است؛ البته امسال بحث پیمانسپاری ارزی مشکلات زیادی برای صادرکنندگان ایجاد کرده است. در دو هفته گذشته قواعد قبلی بازگشت ارز لغو شده و بانک مرکزی به بازگرداندن ارز حاصل از صادرات از سوی تمامی صادرکنندهها تاکید کرده است.
او ادامه میدهد: قیمتهای پایهای هم اصلاحشده است. در سال گذشته خیلی از قیمتها واقعی نبود و آمار و ارقام صادرات بیشتر نشان داده میشد ولی امسال قیمتها واقعی شده است. اصلاح پایههای صادراتی بر اساس قیمت واقعی، گپ موجود را از بین میبرد اما سازمانهای متولی صادرات کشور از بیم کم شدن آمار این حوزه، عزم جدی برای حل این موضوع از خود نشان نمیدادند.
به گفته حسینی، بازار عراق در ماه رمضان خیلی فعال نیست و تقریباً به حالت نیمه تعطیل است، لذا در دو ماه اول سال آمار صادرات به این کشور تا حدی کم میشود اما مطمئن هستیم که تا پایان سال این آمار بیشتر خواهد شد.
او بازار عراق را «بازار سخت» توصیف میکند؛ بازاری سهل و ممتنع که ثبات در قوانین و مقررات ندارد و تصمیمها غیرکارشناسی گرفته میشود. یعنی اگر کسی ادعا کند که من فلان کالا را با این ظرفیت تأمین میکنم، آنها تصمیم خود را تغییر میدهند؛ در دورههای زمانی مختلف، کالایی را ممنوع میکنند یا آزاد میکنند و درنهایت با کمبود روبرو میشوند.
حسینی، فعال بخش خصوصی مهمترین مشکل بازار عراق را بیثباتی قوانین و مقررات میداند؛ اگرچه این بیثباتی مقررات در ایران هم هست. بهطور مداوم یا ایران ورود و صدور کالایی را ممنوع میکند یا عراق، اما این عدم ثبات در عراق بیشتر است.
به گفته حسینی در سفر اخیر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به عراق چند مسئله «سواپ، ترانزیت از عراق به ایران و صدور کالای ایرانی از عراق به سایر کشورها و شهرکهای صنعتی در اروند و پرویزخان موردبحث قرارگرفته ولی هنوز اجرایی نشده است. اما بحث راهآهن خرمشهر -شلمچه، لایروبی اروند و ویزا عملیاتی شده است. طرف عراقی قول داده به بقیه موارد بعد از ماه رمضان اشاره شود.
دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق درباره موانعی چون تعدد قوانین و مقررات و مشکلات بازار عراق و تلاش اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق میگوید: ما برخی از این موانع و مشکلات را احصا کرده و به دولتها اطلاعرسانی کردهایم. البته آنها هم در مواردی تغییر رویه دادهاند. به این شکل که از دو سه ماه قبل درباره تصمیمشان اطلاعرسانی میکنند و یکشبه تصمیم خود را اعلام نمیکنند؛ قبلاً تغییر تعرفه یا ممنوع شدن واردات کالایی را خیلی دیر اعلام میکردند. کشورها وقتی صادرات کالایی را ممنوع میکنند، حتماً بخشی از مشتریان و بازار کالای خود را از دست میدهند؛ نباید بازارهای مطمئن خود را با بیتدبیری از دست بدهیم.
تعیین استاندارد کالاها یکی از مشکلات صادرات کالا به عراق است؛ به گفته حسینی گمرک عراق برای تعیین استاندارد کالای ایرانی مشکلاتی را به وجود میآورد. برای حل این مشکل ایران 15 شرکت معرفی کرده تا عراق 7 شرکت را انتخاب کند اما آنها موافقت نکردهاند که شرکتهای بازرسی از ایران باشد. الآن شرکت بینالمللی بازرسی از ایران نیست چراکه آنها ترجیح دادند شرکت بازرسی بیطرف باشد.
حسینی در پاسخ به این سوال که چه میزان از ارز حاصل از صادرات به عراق به چرخه اقتصادی کشور برگشته است؟ میگوید: سیستم کار تجار عراق بانک محور نیست؛ 90 درصد مبادلات تجاری خارج از سیستم بانکی انجام میشود. عراقیها به دلیل تحریم آمادگی کار با دلار و یورو ندارند. الآن بانک مرکزی دینار از عراقیها خریداری کرده و ریال در ایران تحویل میدهد؛ قبلاً این عملیات از طریق صرافیها انجام میشد. فکر میکنم با این کار مشکل ارزی وجود ندارد و با اقدام بانک مرکزی مشکل ارزی با عراق نخواهیم داشت.